|
Ara seçim şart mı?
Hükümetin, "seçimler zamanında yapılacak" kararlılığı, yeni bir tartışmanın da kapağını açtı. Tartışılan soru net:
"Kemal Derviş (İstanbul) ve Cemal Kaya'nın (Ağrı) istifaları, Mehmet Melik Özmen (Ağrı) ve Halil İbrahim Yılmaz' ın (Kütahya) vefatlarıyla boşalan 4 milletvekilliği için ara seçim şart mı?"
İktidar partisi yöneticilerine göre, "karar TBMM'ye ait..."
Muhalefete, hatta AK Parti milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır'a göre ise "15 Ekim'e kadar yapılması şart..."
Gerekçeleri de Anayasa'nın, ara seçimle ilgili 78'inci maddesi:
"TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde, ara seçime gidilir. Ara seçim, her seçim döneminde bir defa yapılır ve genel seçimden 30 ay geçmedikçe ara seçime gidilemez. Ancak, boşalan üyeliklerin sayısının yüzde beşi bulduğu hallerde, ara seçimlerin üç ay içinde yapılmasına karar verilir. Genel seçime bir yıl kala ara seçim yapılamaz..."
Anayasa Profesörü Mümtaz Soysal, maddeyi şöyle yorumladı:
"Anayasa, 'gidilir' ve 'yapılır' diye kesin hüküm getirmiş. Gidilebilir, yapılabilir demiyor. Nasıl 'seçimler beş yılda bir yapılır' hükmü varsa, bu da aynı. YSK doğrudan karar alır, 15 Ekim'e kadar ara seçimi yapar. Yüzde 5'inin boşalması halinde 3 ay içinde ara seçime gidilmesi ise genel seçimden 30 ay önce ara seçime gidilemez hükmünü kaldıran istisnadır..."
Soysal'a göre ara seçime gidilmez ise cumhurbaşkanı devreye girmeli Anayasa'nın 104'üncü maddesindeki, "devlet organlarının uyumlu ve düzenli çalışmasına" ilişkin yetkisini kullanmalı.
Yalçınbayır: Şarttır
AK Parti'nin hukukçu milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır da aynı görüşte:
"Anayasa'ya göre, genel seçimden 30 ay geçmeden ve seçime bir yıl kala ara seçim yapılamaz. Bu iki sınırın arasındaki 1.5 yıllık zaman dilimindeki bir tarihte, üyelikte boşalma varsa ara seçim yapılır. Yoksa Anayasa ihlali olur..."
Anavatan Parti Genel Başkan Yardımcısı Edip Safter Gaydalı'nın yorumu da aynı.
Gaydalı, geçmişte seçimler 3.5-4 yılda bir yapıldığı için ara seçime gerek kalmadığına dikkat çekip ekledi:
"İstisnası 1995 seçimidir; 4 yıl 3 ay sonra yapıldı. Ancak, ara seçimin o tarihte yapılamamasının nedeni, Anayasa Mahkemesi'nin Türkiye milletvekilliğini, dolayısıyla seçimleri iptalinden kaynaklandı. Yoksa ara seçim şart."
DYP'nin iddiası da aynı. Hatta, konuyu YSK gündemine resmi olarak taşımakta kararlılar.
Eyüp Aşık ve Seçim İşleri Başkanı Nedim Bilgiç, YSK'nın bazı üyeleriyle temasa geçip, ön görüşmeyi de yaptıklarını söyledi.
CHP'nin kaygısı
CHP de "ara seçim şart" görüşünde... Ancak, erken genel seçimi gündemden kaldıracağı veya AK Parti'nin ara seçimi bir "kamuoyu yoklamasına" dönüştüreceği kaygısıyla ısrarcı görünmekten kaçınıyor.
İktidar partisine gelirsek... Genel Başkan Vekili Mir Dengir Fırat ve Seçim İşleri Başkanı Necati Çetinkaya, konuyu aralarında tartıştıklarını belirterek şu ortak görüşü dile getirdi:
"Bugüne kadar bir tatbikatı yok. Ancak bize göre ara seçim kararı Meclis'e ait. YSK karar verip, doğrudan seçim takvimini başlatamaz."
YSK ne diyor?
Soruyu, YSK Başkanı Cengiz Erdoğan'a da yönelttim.
Başkan Erdoğan, Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 7'nci maddesinin "Seçimlerin yapılmasına TBMM karar verir" dediğini belirtip ekledi:
"Ara seçimin yapılmasına da Meclis karar verir..."
YSK Başkanı bunu söylese de Yalçınbayır ve muhalefet "ara seçim şart" görüşünde ısrarlı.
Aynen 1986'da olduğu gibi, ara seçim tartışmasının Meclis'te epey yer tutacağı görülüyor.
|
