 Atatürk hiç dış geziye çıkmadı
En uzun süre Atatürk, en kısa süre Özal görev yaptı. En çok yurtdışı ve yurtiçi geziye çıkan Demirel oldu. Atatürk hiç yurtdışı geziye çıkmadı.
Cumhurbaşkanı olarak en uzun süre Atatürk, en kısa süre Özal görev yaptı. En çok yabancı konuk kabul eden, yurtdışı ve yurtiçi geziye çıkan cumhurbaşkanı ise Demirel oldu.Cumhurbaşkanlığı'nın Atatürk'ün doğumunun 125. yılı anısına hazırladığı ''Cumhurbaşkanlığı Tarihi'' kitabında ilginç veriler yer alıyor.
Buna göre, ilk 5 cumhurbaşkanı savaşlarda yer aldı. 1. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Balkan Savaşları, Çanakkale Savaşları, Doğu ve Güneydoğu cepheleri, Trablusgarp, Filistin ve Suriye cepheleri ile Kurtuluş Savaşı'nda görev aldı.
2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü; Yemen-Kafkas-Suriye cepheleri, Garp Cephesi, 1'inci ve 2'inci İnönü savaşları ve Kurtuluş Savaşı'nın diğer
aşamalarında, 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar; Kurtuluş Savaşı'nın Batı Anadolu Cephesi'nde, 4. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel; Çanakkale
Savaşları, Filistin ve Suriye cepheleri ile Kurtuluş Savaşı'nın Batı Cephesi'nde, 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ise; Filistin Cephesi,
Mısır ve Kurtuluş Savaşı'nın Güney Cephesi'nde savaştı.
Atatürk, Cumhurbaşkanlığı'ndan önce TBMM Başkanlığı, İsmet İnönü, Celal Bayar, 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ve 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel başbakanlık, 5. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren Genelkurmay Başkanlığı, 4. Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve 6. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk ise Deniz Kuvvetleri Komutanlığı yaptı. 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ise daha önce Anayasa Mahkemesi Başkanı'ydı.
ÇOĞU 3 ÇOCUKLU
Atatürk ve Özal, görevleri başındayken vefat ettiler. Cemal Gürsel ise görevinden ayrıldıktan kısa süre sonra yaşamını yitirdi.
Cumhurbaşkanlarının büyük çoğunluğu 3 çocuk sahibi. İsmet İnönü, Celal Bayar, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren, Turgut Özal ve
Ahmet Necdet Sezer 3'er, Cemal Gürsel ise bir çocuklu. Atatürk ve Demirel ise çocukları olmayan cumhurbaşkanlarıydılar.
EN UZUN SÜRE ATATÜRK
Cumhurbaşkanlığı görevini en uzun süre yürüten Atatürk oldu. Atatürk, 15 yıl 11 gün görevde kaldı. Atatürk'ü sırasıyla İsmet İnönü
(11 yıl 6 ay 11 gün), Celal Bayar (10 yıl 5 gün), Kenan Evren (7 yıl. Evren, 2 yıl 1 ay 28 gün ise Milli Güvenlik Konseyi Başkanı olarak
fiilen bu görevi yürüttü), Cevdet Sunay, Fahri Korutürk ve Süleyman Demirel (7'şer yıl), Cemal Gürsel (4 yıl 5 ay 18 gün. Gürsel, Milli
Birlik Komitesi Başkanı olarak ise 1 yıl 4 ay 13 gün fiilen bu görevi yürüttü).
En kısa süre Cumhurbaşkanlığı görevini yürüten ise Turgut Özal oldu. Özal, ölümüne kadar 3 yıl 5 ay 8 gün görev yapabildi.
Cumhurbaşkanı Sezer, yaklaşık 6 yıldır görevde. Sezer, 15 Mayıs 2006 tarihinde 6 yılını tamamlayacak. Sezer'in yaklaşık bir yıllık görev süresi bulunuyor.
10 cumhurbaşkanının toplam görev süreleri, vekalet dönemleri çıkarıldıktan sonra, 83 yıl. Cumhurbaşkanlarının ortalama görev süresi
8 yıl 3 ay 19 gün. Cumhurbaşkanlığı, toplam 6 ay 14 gün vekaletle yönetildi. Milli Birlik Komitesi ve Milli Güvenlik Konseyi dönemleri ise
toplam 3 yıl 6 ay 11 gün sürdü.
EN ÇOK YASAYI SEZER GERİ ÇEVİRDİ
Cumhurbaşkanlarının yasaların bir kez görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderilmesi uygulamasının ilk örneği Cemal Gürsel döneminde
yaşandı. 1963 yılından 29 Ekim 2005'e kadar bir kez daha görüşülmek üzere TBMM'ye gönderilen yasa sayısı 141 oldu.
Gürsel 2, Sunay 18, Korutürk 13, Evren 26, Özal 19, Demirel 14 yasayı iade etti. Cumhurbaşkanı Sezer ise 29 Ekim 2005'e kadar 49
yasayı geri çevirdi. Bu sayı, 27 Nisan 2006 tarihi itibariyle 53'e yükseldi.
CUMHURBAŞKANLARININ İPTAL DAVALARI
Cumhurbaşkanları 1975 yılından 29 Ekim 2005 tarihine kadar yaklaşık 30 yıllık sürede Anayasa Mahkemesi'ne toplam 34 iptal davası
açtılar. Bu davalardan yalnızca biri reddedildi. 17 dava iptalle, 4 dava kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlandı. 2 dava hakkında karar
verilmesine yer olmadığına, 2 dava hakkında kısmen ret-kısmen karar verilmesine yer olmadığına karar verildi. 8 dava ise sürüyor.
Cumhurbaşkanı Sezer, en çok iptal davası açan Cumhurbaşkanı oldu. Sezer, 16 kez Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açtı. Sezer'i
sırasıyla, Korutürk ve Evren (6'şar kez), Demirel (4 kez) ve Özal (2 kez) izledi.
KONUK KABULÜNDE DEMİREL
9. Cumhurbaşkanı Demirel, en çok üst düzey konuk kabul eden, yurtiçi ve yurtdışı geziye çıkan cumhurbaşkanı oldu.
Demirel, 229 üst düzey yabancı konuk kabul etti. Demirel'i sırasıyla, Sezer (154), Özal (64), Evren (55), Sunay (48), Bayar (38),
Korutürk (31), Atatürk (25), Gürsel (14) ve İnönü (5) izledi. Cumhurbaşkanlarına en çok KKTC'den üst düzey konuk geldi. KKTC'den
gelen üst düzey konuk sayısı 56. Cumhurbaşkanlarına ziyaret gerçekleştirilen diğer ülkelerin sıralaması ise şöyle:
''Pakistan (39), Azerbaycan (31), İran (30), Romanya (28), Bulgaristan, Kırgızistan ve Ürdün (16'şar), Bosna-Hersek (14), Arnavutluk ve Kazakistan (13'er), Almanya, Gürcistan, Irak, Rusya Federasyonu (SSCB) ve Türkmenistan (12'şer), Mısır ve Özbekistan (11'er), Afganistan ile Sırbistan ve Karadağ (Yugoslavya) (10'ar), ABD, İsrail ve Yunanistan (9'ar), Çin Halk Cumhuriyeti, İngiltere ve Ukrayna (8'er), Avustralya, Fransa, İtalya ve Macaristan (7'şer), Kuveyt, Libya, Makedonya, Polonya, Suriye, Tunus ve Yeni Zelanda (6'şar).''
Yabancı ülkelerden Türkiye'ye üst düzeyde 663 gezi gerçekleştirilirken, aynı dönemde Cumhurbaşkanları 287 dış gezi yaptı.
EN ÇOK DIŞ GEZİYE DEMİREL ÇIKTI
En çok yurtdışı geziye çıkan Cumhurbaşkanı, Demirel oldu. Demirel,57 ülkeye 125 gezi gerçekleştirdi. Demirel'i Sezer izledi.
Cumhurbaşkanı Sezer; 37 ülkeye 49 gezi yaptı. Özal; 29 ülkeye 40 gezi,Evren; 23 ülkeye 32 gezi, Sunay; 15 ülkeye 17 gezi, Bayar; 13 ülkeye 17 gezi, Korutürk; 4 ülkeye 5 gezi, Gürsel ve İnönü ise birer ülkeye gezi yaptılar.
Atatürk, hiç yurtdışı gezisine çıkmadı. En çok yurtdışı gezi düzenlenen ülkeler ise İran, Pakistan ve Romanya (14'er), ABD (13), Azerbaycan (11), Mısır (9), Fransa, Kazakistan ve Ürdün (8'er), Bulgaristan, Hırvatistan ve Türkmenistan (7'şer), Almanya, Arnavutluk, Bosna-Hersek ve Gürcistan (6'şar) şeklinde sıralandı.
YURTİÇİ GEZİLER VE DEMİREL
Cumhurbaşkanlarının yurtiçine gerçekleştirdikleri gezilerde de Demirel, açık ara önde bulunuyor.
Demirel, 473 yurtiçi gezide 622 yere uğradı. Evren, 178 yurtiçi gezide 275; İnönü, 144 yurtiçi gezide 188; Celal Bayar, 125 yurtiçi
gezide 299; Atatürk, 116 yurtiçi 301; Özal, 114 yurt içi gezide 198; Sezer, 90 yurtiçi gezide 99; Sunay, 55 yurtiçi gezide 107; Korutürk,
26 yurtiçi gezide 59; Gürsel, 16 yurtiçi gezide 31 yere uğradı.
Cumhuriyet tarihinde yeni kurulan birkaç il dışında cumhurbaşkanlarının hiç uğramadıkları il bulunmuyor. 29 Ekim 1923'ten günümüze, tüm illere bin 337 gezi yapıldı. Bu gezilerde aynı yere birkaç kez gidilmesi de dahil uğranılan yer sayısı 2 bin 179'a ulaştı.
Başta İstanbul olmak üzere, ulusal ve uluslararası toplantıların yoğun olarak düzenlendiği kimi illere yapılan ziyaret sayısı hem bu
tür etkinliklerin daha az gerçekleştiği, hem de ekonomik ve coğrafi yönden diğerlerine göre geri kalan illere yönelik ziyaret sayısından
fazla gerçekleşti. Bu bağlamda Aksaray, Karaman, Kilis ve Osmaniye birer, Adıyaman 2, Iğdır, Kırıkkale ve Ordu 3'er, Artvin 4, Ağrı,
Gümüşhane, Muş, Rize, Şırnak ve Tunceli 5'er, Bingöl, Bitlis, Kastamonu ve Sinop 6'şar, Burdur, Giresun ve Hakkari 7'şer kez ziyaret
edildi.
(AA)
|
