Kedi şizofreni yapar mı?

Bence yapmaz. Ama doktor değilim tabii. Doktor olan "Yapar" diyor. Buyurun biz hayvanseverleri endişelendirecek bir bilimsel çalışmaya

Uzun zamandır böylesine sinir bozucu bir yazı okumamıştım. Ama bir o kadar da ilginç. Yazının başlığına bakmanız yeter aslında. Kedi beslemek insanı şizofren yapar mı? Esquire'ın Ocak sayısında. Fuller Torrey isimli bir doktorun hikayesi anlatılıyor. Torrey, kedilerin insanlarda görülen şizofreninin başlıca nedeni olduğunu savunan bir bilim adamı. Küçüklüğünden beri yaşadığı kasabanın doktoru olma hayali kuran Torrey, kız kardeşinin ruh sağlığı bozulunca psikolojiye yönelmiş. Önce Stanford, ardından Washington'da psikoloji okumuş. Ardından Washington'ın önde gelen ruh sağlığı merkezlerinden birinde çalışmaya başlamış. Buraya kadar tamam. Ya sonra? Genç doktor bütün ruh hastalıklarının Freud'a dayandırılmasına içerlemeye başlamış. "İyi de" demiş, "Yani hastalıkların hepsi mi psikolojik? Biyolojik olanı yok mu?" O günlerde bazı bilim adamlarının insan beyninin, hayvanlardan geçen bazı virüsler tarafından tahrip edilebileceğine ilişkin araştırmaları yayınlanmaya başlamış. Torrey, "Tamam, buldum" demiş. "Şizofreni hastalığı bir virüsten yayılıyor." Tabii bulmak yetmiyor. Bir de kanıtlamak lazım. Önce şizofreniye yol açacağını düşündüğü bütün virüslerin bir listesini çıkarmış. Listedeki her madde için uzun uzun çalışmış. Sonra bir gün The Lancet isimli bir tıp dergisinde bir makale bulmuş. Makalede köpeklerden insanlara geçen bir virüsün multiple skleroz, kısaca MS hastalığına yol açtığı anlatılıyormuş. (Kediler suçluydu, şimdi bir de köpekler eklendi, iyi mi?) Kedi düşmanı bilim adamı "Madem köpeklerden geçebiliyor kedilerden de virüs bulaşabilir" diye bu sefer kedileri araştırmaya başlamış. En sonunda virüsü bulmuş: Toxoplasma Gondii. Bu virüs sadece kedilerden geçiyormuş. Büyük ihtimalle kedi dışkısından. Virüse maruz kalanlar halüsinasyon görmeye başlıyormuş. Doktorumuz gerçeği bulduğunu biliyormuş ama ortaya bilimsel bir gerçeklik çıkarmak için elinde yeterince vaka yokmuş. Tabii araştırmalar için de para. Bir gün telefonu çalmış. Karşısındaki ses oğlunun şizofreni olduğunu ve bu rahatsızlığın çözümüyle ilgili yapılacak her türlü araştırmaya destek vereceğini söylemiş. Destek de ne destek ama... Yılda bir milyon dolar. Torrey böylece araştırmalara tekrar başlamış. Sonuç mu? Çocukluk yıllarında kedi tüyüyle ya da dışkısıyla temasa geçmiş kişilerin beynine virüs yerleşiyormuş. 1995 yılında 165 kişiyle yaptığı araştırmanın sonuçları Amerika'da büyük yankı bulmuş. Kimi meslektaşları onu şarlatanlıkla suçlarken kimileri de virüsle ilgili ellerindeki başka bilgileri paylaşmaya başlamışlar. Çoğu insanlarda g ö r ü l e n 1415 virüsün yüzde 65'inin kaynağı hayvanlardır tezini kanıtlamaktaymış. Hikayenin bu bölümü biz kediseverlerin canını sıkacak nitelikte. Bundan sonrası ise biraz daha ümit verici. Doktorumuz her şeye cevap bulabilmiş ama hayatlarında hep kediyle yaşayan çoğu insanın niye şizofreni hastalığına yakalanmadığının cevabını verememiş. Örneğin neden kendisi hastalanmamış, kız kardeşi hastalanmış? Dr. Torrey zengin aileden aldığı harçlığı harcayarak, günlerini bu sorunun cevabını bulmaya çalışmakla geçiriyor. Kurduğu laboratuvarda tam 653 insan beyni var. Her beynin üzerinde günlerce, saatlerce zaman harcıyor. Yani kedi insanı şizofren yapar mı, sorusunun cevabı kesin değil. "Yüzde yüz budur" demek hiç mümkün değil. Çok şükür. Bu arada o beyinleri araştıra dursun, karısı bu durumdan çok şikayetçi. En büyük korkusu bir gün kocasının bir kedisever tarafından öldürülebileceği ihtimali.