|
 |
 |
 |
|
 |
|
  "Kıbrıs'taki mülkler için tazminat uyarısı"
Guardian gazetesi, AİHM'in Kıbrıslı Rum Mira Ksenides-Arestis davasında aldığı kararı, "Türkiye, Kıbrıs'taki mülkler için büyük ödemelerle karşı karşıya" şeklinde yorumladı. Guardian'a göre bunun olmaması için KKTC'de iç hukuk yollarının açılması gerekli. Buna karşılık KKTC'de cevabı yeni mülkiyet yasasını hemen yürürlüğe koyarak verdi..
AİHM'in Kıbrıs konusunda önemli davalardan biri olarak sayılabilecek tarihi sayılabilecek Mira Ksenides-Arestis davasında aldığı karar dış basında da yankı buldu.
İngiliz basının saygın yayın organlarından Guardian gazetesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Kıbrıslı Rum Mira Ksenides-Arestis davasında aldığı kararı, "Türkiye, Kıbrıs'taki mülkler için büyük ödemelerle karşı karşıya" şeklinde yorumladı.
KKTC ÜÇ AY İÇİNDE İÇ HUKUK YOLU OLUŞTURMALI
The Guardian'ın diplomasi editörü Ewen MacAskill'in imzasıyla
çıkan yazıda "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin uzun ve tartışmalı bir süreç sonunda, Kuzey Kıbrıs'ın üç ay içinde tazminat konularında etkin bir iç hukuk yolu oluşturulmasını istediğine" işaret etti.
AİHM'in Kıbrıs'taki mülkiyet sorununun bir çok konuda Türkiye'nin ayağını bağladığını, bu durumun Birleşmiş Milletler'in barış görüşmeleri ve Türkiye'nin Avrupa Birliği müzakereleri gibi pek çok diğer girişimle iç içe geçerek kendisini gösterdiği belirtildi.
Yazıya göre mahkeme, aldığı kararın sadece Arestis davasını değil, sürmekte olan diğer bin dört yüz içinde örnek teşkil edebileceğini ifade etti. Londra'daki Yunanistan Büyükelçiliği'nden bir sözcü, mahkemenin kararını memnunlukla karşıladıklarını belirterek, 'Türkiye Avrupa Birliği'ne girmekte ciddiyse bu konuda gerekli adımları atmalıdır. Bu, işi göz ardı edemezler' dedi."
KKTC'DEKİ 'MÜLKİYET YASASI' YÜRÜRLÜKTE
KKTC'de uzun tartışmalara neden olan 'Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasası' resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. KKTC Cumhuriyet Meclisi'nin Pazartesi dünkü birleşimde oyçokluğuyla onaylanan ve önceki gün Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat tarafından imzalanan yasa, ''Anayasa'nın 159'uncu Maddesinin 1'inci Fıkrasının (b) Bendi Kapsamına Giren Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi'' adını taşıyor.
Rumların Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içinde kalan eski mallarıyla ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gündemine gelen davalar için ''iç hukuk'' olarak gündeme gelen yasa, mahkeme gibi çalışacak bir komisyon atanmasını öngörüyor. Kısa sürede atanması planlanan komisyon 2'si yabancı 7 kişiden kurulacak. Cumhurbaşkanı tarafından önerilecek, Yüksek Adliye Kurulu tarafından ise atanacak olan komisyon üyeleri, hukukçular veya kamu yönetimi ile mali konularda tecrübeli kişilerden oluşacak. Komisyonun alacağı kararlar bağlayıcı ve yargının aldığı kararlar gibi icrai nitelikte olacak.
Yürütme yetkisini iskan işleriyle görevli bakanlığa veren, davalı taraf olarak da ilgili bakanlık veya Başsavcılığı adres gösteren yasa, komisyona başvuracak Rumlara belli kurallar çerçevesinde eski taşınmaz malları için tazminat, takas ve iade, taşınır malları için de tazminat öngörüyor. KKTC mülkiyet rejiminde uluslararası hukukun gereklerini yerine getirme ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ''iç hukuk'' olarak kabul edilme hedefi taşıyan yasa, eşdeğer karşılığı malları iade dışında tutarak, mal iadesini, hemen iade ve çözümden sonra iade diye iki ayrı şekilde düzenliyor.
Buna göre eşdeğer dışında tapulu olan, birilerinin kullanımında olan, askeri tesis olarak kullanılan, üzerinde kamu yararı bulunan eski Rum malları, ancak çözümden sonra iade edilebilecek. Bu kapsam dışında kalan, yani kimsenin kullanımında olmayan, kamu düzenini tehlikeye düşürmeyecek devlet kontrolündeki mallar ise hemen iade edilebilecek. Yasa, tazminat ve takasa ilişkin şartları da düzenliyor. Başvuru halinde ilgili Rum'a Kuzey'deki eski malına karşı tazminat ödenmesi için ugünkü rayiç bedel ile o günden bugüne değer artışı dikkate alınacak.Tazminat belirlenirken başvuru sahibinin Güney'de Türklere ait mal tutup tutmadığı da göz önünde bulundurulacak. Başvuru sahibinin talebine göre takas teklif edilmesi halinde ise bugünkü rayiç bedeller esas alınacak. Bu durumda malların değerleri arasında fark olması halinde aradaki fark kimin lehine ise onun tarafından ödenecek. Davalı taraf adına ödemeyi Komisyon, yani Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti devleti yapacak. Tazminat ve takas halinde mülkiyet hakkı ortadan kalkacak. Ancak takas halinde, kullanım kaybından doğan zarar ve konut hakkından doğan manevi zarara ilişkin tazminat talebi saklı kalacak.
Yasa, talep edilmesi ve başvuru sahibinin ispatlaması halinde Rumlara taşınır mallar için de tazminat öngörüyor. Tazminat miktarı, komisyonun karar verdiği tarihteki rayiç değer üzerinden ödenecek. Mahkeme gibi çalışacak komisyonun talebe göre takas, iade, tazminat veya kullanım kaybından doğan zarar tazmini kararına karşı taraflar Yüksek İdare Mahkemesi'ne başvurabilecek. Başvuru sahibi, Yüksek İdare Mahkemesi'nin kararından da tatmin olmaması halinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru yapabilecek.
Öte yandan, Anayasanın 147'inci maddesine göre, ''Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Meclisi'nde temsil edilen siyasal partiler, siyasal gruplar ve en az dokuz milletvekili veya kendi varlık ve görevlerini ilgilendiren alanlarda diğer kurum, kuruluş veya sendikalar'' yasanın iptali için 90 gün içinde Anayasa Mahkemesi'ne iptal davası açabilecek.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: "KKTC'NİN KARARININ AİHM'İN BEKLENTİLERİNİ KARŞILAYACAĞI GÖRÜŞÜNÜ TAŞIYORUZ"
Dışişleri Bakanlığı, KKTC'de Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasası'nda yapılan değişikliklerin, "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) beklentilerini karşılayacağını düşünürken, yasal düzenlemenin çözüm yönünde önemli bir fırsat sunduğu kaydedildi.
AİHM'nin bugün Rum vatandaşı Mira Ksenides-Arestis'in başvurusuna ilişkin kararını açıkladığı hatırlatılan bakanlık açıklamasında, mahkemenin kararında üç ay içinde gerek Arestis'in başvurusuna, gerekse benzer başvurulara yanıt verecek, Avrupa standartlarına uygun iç hukuk yolu oluşturulmasını talep ettiği dile getirildi. AİHM kararında Arestis'in mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildiği, ancak tazminata hükmedilmediği ifade edilen açıklamada, etkin iç hukuk yolu yaratılması ve bu mekanizmanın çalıştırılması için belirli süreler tanıyan mahkemenin, bu süre için benzeri tüm başvuruları askıya aldığını açıkladığı vurglandı.
Açıklamada şöyle denildi, "KKTC'li hukuk uzmanları tarafından hazırlanan ve 19 Aralık günü KKTC Cumhuriyet Meclisi'nde Taşınmaz Malların Tazmini, Takası ve İadesi Yasası'nda yapılan değişikliklerin esas itibariyle, AİHM'nin söz konusu kararında dile getirilen beklentileri karşılayacağı görüşünü taşıyoruz. Kıbrıs'ta mal-mülk konusu karmaşık unsurlar içermektedir. Bununla birlikte anılan yasal düzenleme çözüm yönünde önemli bir fırsat sunmaktadır. Nitekim AİHM'nin bugün almış olduğu karar, bu yasal düzenlemenin isabetli olduğunu göstermektedir. KKTC Hükümeti ve Cumhuriyet Meclisi'nin AİHM'nin beklentilerini karşılamaya yönelik olarak atmış olduklarını bu önemli adım memnuniyetle karşılanmaktadır.''
(www.sabah.com.tr)
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
