Yolsuzluk ve siyaset

"Hükümet yolsuzlukla mücadelede başarılı mı? Evet: % 34.9, hayır: % 57.6..." AK Parti anketinden çıkan sonuç... "Türkiye'de son 3 yılda yolsuzluk arttı mı, azaldı mı? Halkın yarısından fazlasına göre arttı ya da azalmadı..." Bu da Uluslararası Saydamlık Örgütü anketi... İkisi de dün açıklandı...

Uluslararası Saydamlık Örgütü dün BM Yolsuzlukla Mücadele Günü dolayısıyla 69 ülkede 55 bin kişiyle (2.036'sı Türkiye'den) görüşülerek hazırlanan anketi açıkladı. Adı: "2005 Dünya Yolsuzluk Barometresi."
Ankette 69 ülkenin 45'inde en bozulmuş ya da en çok yolsuzluğa bulaşmış kurum olarak siyaset ve siyasi partiler gösterildi. Türkiye'deki sıralamada "hafif" oynama oldu: Vergi daireleri birinci, siyasi partiler ikinci sıraya oturdu. Neden vergi daireleri? Uluslararası Saydamlık'ın Türkiye kolu olan Toplumsal Saydamlık Hareketi Derneği Başkanı Erciş Kurtuluş soruyu şöyle yanıtladı: "Maliye Bakanı Kemal Unakıtan hakkındaki iddialar...
Unakıtan'ın kendisine bağlı kurumları bile etkileyen bu gölgeden kurtulmak için çaba harcayacağını umarak anketin siyasetyolsuzluk ilişkisi üstüne değerlendirmelerini irdeleyelim.
Uluslararası Saydamlık'ın Kanadalı kadın başkanı Huguette Labelle, geçen yıl 62 ülkeden 36'sında siyasi partilerin en çürümüş kurum sayıldığını hatırlatıp, "Bu yıl siyaseti kirli gören ülkelerin artması, dünyanın kötüye gittiğini gösteriyor" dedi.
Kongre üyelerinin kabul edebilecekleri hediyelerin 250 dolarla sınırlandırıldığı ABD'de bile halkın yüzde 88'i partileri ve politikacıları en çürümüş kesim görürse, onbinlerce, hatta yüzbinlerce dolarlık armağanlardan söz edilen (Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener'in açıklamalarını hatırlayın) Türkiye'de siyasi kadrolara halkın bakışını siz tahmin edin...
Daha da çarpıcı sonuç, Türkiye'de ankete katılanların yarısından fazlasının son üç yılda yolsuzluğun arttığı, en azından aynı düzeyde kaldığını söylemeleri ve gelecek üç yılda değişen bir şey olmayacağını düşünmeleri.

İktidarın anketi de aynı
İlginç rastlantı; Uluslararası Saydamlık'ın anketini yayınladığı gün AK Parti de yaptırdığı araştırmanın sonuçlarını duyurdu. Genel Başkan Yardımcısı Bülent Gedikli'nin açıklamasına göre, "Hükümetin yolsuzlukla mücadele performansı"nı başarılı bulanlar yüzde 34.9, başarısız bulanlar ise 71.4! İktidarın üç yılını doldurduğunu göz önüne alırsak, AK Parti araştırmasının verileri, Uluslararası Saydamlık anketindeki "Yolsuzluklarda son üç yılda azalma olmadı, hatta arttı" sonucuyla bire bir örtüşüyor.
AK Parti araştırmasında çok önemli iki bulgu daha var:
* Hükümet yoksullukla mücadelede başarılı mı? Evet yüzde 23.2, hayır yüzde 71.5.
* Hükümet işsizlikle mücadelede başarılı mı? Evet yüzde 17.9, hayır yüzde 77.1.
Uluslararası Saydamlık da diyor ki, "Yolsuzluğun çok olduğu ülkede yoksulluk da çok olur." Sonra da ülkeler ve liderlerinden örnekler veriyor:
* Endonezya'da Muhammed Suharto 35 milyar dolar çaldı. Ülkenin yıllık geliri 695 dolar.
* Filipinler'de Ferdinard Marcos 10 milyar dolar çaldı. Yıllık gelir 912 dolar.
* Zaire'de Mobutu Sese Seko 5 milyar dolar çaldı. Yıllık gelir 99 dolar.
* Nijerya'da Sani Abaşa 5 milyar dolar çaldı. Yıllık gelir 319 dolar.
n Peru'da Alberto Fujimori 600 milyon dolar çaldı. Yıllık gelir 2051 dolar.
* Ukrayna'da Pavlo Lazarenko 200 milyon dolar çaldı. Yıllık gelir 766 dolar.
* Nikaragua'da Arnoldo Aleman 100 milyon dolar çaldı. Yıllık gelir 490 dolar.
İktidar yolsuzluk-yoksulluk çemberini kırmadıkça, ne araştırmalarında kendi imajını, ne de Uluslararası Saydamlık anketlerinde Türkiye'nin imajını düzeltebilir.
Çünkü sorun gelip-geçen hükümetler değil; sistem. Onu değiştirmek de önce siyasette şeffaflığın sağlanmasından geçiyor...