Örtü kalktı, light enflasyon hedeflemesi ortaya çıktı

Sert bir enflasyon hedeflemesi faizleri yukarı itebilirdi. Şimdi gevşek bir uygulama ile bu ihtimal zayıfladı. Kurlar da aşağıda kalabilir.

Enflasyon hedeflemesini son üç yıldır örtük bir şekilde uyguluyorduk. Başarılı sonuçlar da sağladık. Belirlenen hedefleri aşağı yönde geçtik. Şimdi 2006'dan itibaren açık enflasyon hedeflemesine geçiyoruz. Örtük uygulamayı açık hale getiriyoruz. Dünkü açıklamalardan benim çıkardığım, uygulamanın üzerinden örtünün kalktığı, ortaya light bir enflasyon hedeflemesinin çıktığıdır.
Çünkü, enflasyon hedefi kolay anlaşılabilirliğini sağlamak açısından "nokta hedef" olarak belirlenmesine karşılık, bunun etrafına geniş bir "belirsizlik alanı" konuldu. Buna göre 2006 yılı nokta enflasyon hedefi yüzde 5, belirsizlik alanı da artı ve eksi 2 puan olarak belirlendi. Yani gelecek yılki enflasyon yüzde 3 ile yüzde 7 arasında kalırsa hedefe ulaşılmış sayılacak. Herhangi bir önlem alınma zorunda kalınmayacak. Acak enflasyon yüzde 3'ün altına düşer veya yüzde 7'nin üzerine çıkarsa önlemler gündeme gelecek. Örneğin yüzde 7'yi aşma ihtimali karşısında faizler artırılabilecek.
Ancak bu banttan önce bir ara kademe daha konulmuş. O da nokta hedefin yani yüzde 5'in bir puan üstü ve bir puan altı. Bu sınırlar da geçildiğinde durum IMF ile konuluşup kamuoyuna açıklanacak.

Belirsizlik aralığı
Enflasyon hedeflemesinin Türkiye örneği, bir yönüyle nokta hedef bir yönüyle de bantın hedeflenmesinden dolayı diğer ülkelerden ayrılıyor. Ancak 3-7 enflasyon aralığı bir yerde bant anlamına da gelebilir. Bant yok ama belirsizlik aralığı var. Belirsizlik aralığı da yüksek tutulmuş. Yüzde 5'lik enflasyon hedefinin yüzde 40'ı kadar aşağı veya yukarı sapma olabilecek. Açık enflasyon hedeflemesine geçerek Merkez Bankası enflasyonla mücadelede daha kararlı bir tutum sergilerken bunu gevşek bir uygulamayla başlatarak kendine hareket alanı bırakmış oluyor. Sonuçta Brezilya'nın durumuna düşmek de var. Onlar artı eksi 2 puan bantla işe başladılar ama başedemeyip bantı 2.5'e çıkardılar. Yalnız nokta hedeften iki puanlık sapma 2006 için geçerli. 2007 için belirsizlik aralığı yeniden belirlenecek.
Merkez Bankası belirsizlik alanını geniş belirlemesinde enflasyon göstergesi olarak ana tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) alınması da etkili. Bu endeks enflasyondaki bütün riskleri içeriyor. Hükümetin ayarladığı fiyatlar, gıda fiyatları, kur hareketleri, akaryakıt fiyatları da ana tüketici endeksine dahil.
Dolayısıyla buna uygun olarak "belirsizlik aralığı" geniş tutulmuş.

Üçer aylık hedefler
Yeni dönemde nokta hedefin yanında üçer aylık yıllık hedefe uygun ara hedefler konulmuş. Örneğin yüzde 5'lik yılsonu hedefiyle uyumlu TÜFE oranı mart sonunda yüzde 7.4, haziran sonunda yüzde 6.5, eylül sonunda yüzde 5.8 ve aralıkta yüzde 5 olarak belirlenmiş. Tabi bu nokta hedeflerin 2 puan altına inilebilir, üstüne de çıkılabilir. Yani 2006 Mart sonunda enflasyon yüzde 9.4 olabileceği gibi yüzde 5.4'e de inebilir. Yılsonunda da enflasyon yüzde 7 olabileceği gibi, yüzde 3'e de düşebilir. Beklentiler ise yüzde 5'in biraz üzerinde yoğunlaşıyor, 5-7 aralığına toplanıyor.

Şeffaflaşma artacak
Açık enflasyon hedeflemesi, daha fazla şeffaflaşmayı beraberinde getirecek. Faiz kararlarının verildiği Para Politikası toplantılarında alınan kararlar aynı gün kamuoyuna açıklanacak. Para Politikası Kurulu da faiz kararlarında tavsiye veren konumdan karar alıcı konuma geçecek. Ancak 7 kişilik Kurul'un 4 üyesi Merkez Bankası Başkanı ve üç yardımcısından oluşuyor. Oy çokluğu ile alınacak kararlarda son sözü yine Başkan söylemiş olacak.
Aylık enflasyon değerlendirmelerinin yerini üç ayda bir ama daha geniş boyutlu enflasyon değerlendirmeleri alacak. Ancak bu değerlendirmelerde geçmişe yönelik analizleri yanında farklı olarak Merkez Bankası'nın ileriye yönelik tahminleri de yer alacak. Bu da kamuoyunun bilgilenmesi açısından önemli.

Faiz düşebilir
Sonuçta Merkez Bankası tarafından açıklanan enflasyon hedeflemesi, hükümetle ve IMF ile mutabık kalınarak açıklanmış olmalı. 2006 için yüzde 5 hedefi sıkı bir hedefti. Sert bir enflasyon hedeflemesi faizleri yukarı itebilirdi. Gevşek bir uygulamayla bu ihtimal devre dışı bırakıldı. Light enflasyon hedeflemesi faiz artırma baskısı yaratmaz. Faizler yumuşak bir şekilde düşüşünü sürdürebilir. Tabii diğer koşulların değişmediği varsayımıyla. Kurların da aşağıda kalması ihtimali güçlenir. Her tarafı memnun edecek, dengeleri koruyacak makul buluşma noktası böylece ortaya çıktı. Hayırlı olsun.

Sonuç
"Her başlangıçla bitiş arasında daima bir orta yol vardır" Brezilya Atasözü