  |
|
Dünyanın birçok yerinde müritleri var
Kadiriyye tarikatı hakkında çok konuşulan, saygı duyulan Abdülkadir Geylani tarafından kurulmuş. Bağdat çıkışlı olan ve günümüze ulaşan en eski tarikat olarak kabul edilen Kadiriler, İstanbul, Fas, Hindistan başta olmak üzere geniş bir coğrafyaya yayılmış.
Kadiriye tarikatı, İslam dünyasının hemen her tarafında yaygın bir tarikat olarak biliniyor. Kurucusu Abdülkadir Geylani, hakkında çok konuşulan, saygı duyulan tasavvuf büyüklerinden biri. Dört büyük kutuptan biri olarak kabul edilen Geylani, "Allah Doğanı", "Zorda kalanlara en büyük yardımcı" gibi isimlerle de anılıyor.
ÇİLEHANEDE KALDI
Hazar Denizi'nin güneyinde bulunan Geylân bölgesinin Büştkasabasında 1078 yılında dünyaya gelen Abdülkadir Geylani, 18 yaşında ilim tahsili yapmak için Bağdat'a gitti. Hanbeliye mezhebinin ve Şafiliğin önde gelen imamlarından kabul edilen Geylani, Bağdat'ın siyasi ve ideolojik çekişmelerinden kaçmak için sık sık Bağdat harabelerine çekilerek nefis terbiyesinde bulundu.
49 ÇOCUĞU OLDU
Sadık Vicdani'nin "Tomar-ı Turuk-u Aliyeden Kadiriye Silsilenamesi" kitabında Geylani'nin, Bağdat ve Kerh harabelerinde 25 yıl Halvet ve mücahede içinde yaşadığı, dünya alakalarını terkettiği, son 40 günlük halvetinde hiçbir şey yemediği anlatılıyor. Geylani, 25 yıl süren inziva sürecinin ardından Hanbeli mezhebinin büyüklerinden Ebu Sa'd el-Muharrim'den "Hırka-i tarikat" giyerek, onun müridi oldu. Ebu Sa'd el-Muharrim'nin vefatından sonra onun hem medresesinin hem de dergahının başına geçti. Dört eşinden 22'si kız 49 çocuğu olan Geylani'nin tasavvuf ve din anlayışının İslam dünyasının dört bir yanına yayılmasında büyük katkıları oldu. 1166 yılında 91 yaşındayken ölen Geylani, "Her güçlüğün ardında bir kolaylık vardır" diyordu. Geylani, vaazları ve sohbetleri, taraftarlarının kendisine atfettiği kerametleri ve eserleriyle İslam dünyasında büyük şöhret kazandı. Yaşarken ve ölümünden sonra çocukları da babalarını düşüncesine ve mirasına sahip çıktı. Geylani'nin yolundan gidenlerin hepsine cennet vaad edilmiş olduğundan, tarikat halk arasında kısa sürede yayıldı. Tarikat Anadolu'ya ve İstanbul'a ise Tophane dergahının kurucusu İsmail Rumi tarafından sokuldu. Özellikle Pir Sani'nin bu bölgede 40 kadar tekke kurduğu biliniyor.
MİRASINA SAHİP ÇIKTILAR
Geylani'nin çocukları ise hem Bağdat'ta, hem de Bağdat dışında Kadiriyye tarikatını yayma gayretinde bulundular. Geylani'nin çocuklarından Abdülvehhab'ın İran'a, Yahya'nın da Mısır'a seyahat ettiği biliniyor. Yine çocuklardan Musa da, önce Şam'a, ardından Mısır'a, oradan tekrar Şam'a dönüp yerleşti. Musa, Şam, Halep ve Humus gibi Suriye şehirlerinde yaşayan Kadirilerin atası oldu. Doç. Dr. Gürer, Geylani'nin vefatından sonra Kadiriliğin yayılma sürecini şöyle anlatıyor: "Geylani'nin vefâtından sonra çocukları hem medresenin, hem de ribâtın başına geçerek, babalarının görevini bizzat kendileri yürüttüler. Bağdat'ta kalan aile, zamanla daha da büyüyüp genişleyerek, Irak'ın en köklü ve en geniş ailesi özelliğine kavuştu. Bağdat dışına göç eden aile fertlerinin nesilleri de, Bağdatlı akrabaları gibi dedelerinin mirasına sahip çıkarak, bulundukları yerlerde Kadiriyye'nin yayılmasına neden olmuşlardır. Muhammed B. AlAli el-Cve çocukları Hama'ya yerleşmiş ve orada Kadiriyye'nin kökleşmesine katkıda bulunmuşlardır."
Özlem Yılmaz-Ulaş Yıldız
|
