|
 |
 |
 |
 |
|
'Fobi nedeniyle her gün test yaptıranlar var'
AIDS, insanların yüzleşmekten en çok korktuğu hastalıklardan biri. Dolayısıyla, AIDS testi yaptırmak birçokları için korkulu bir rüya haline gelebiliyor. Eliza testinin basit bir test olduğunu belirten uzmanlar, buna rağmen herkesin teste karşı bambaşka yaklaşımları olduğunu söylüyor: Kimileri kabus görürken, kimileriyse her hafta test yaptırıyor
stanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Selim Badur, Eliza testiyle ilgili soruları yanıtladı:
AIDS testi yaptırmak insanlar için kabus oluyor mu?
İnsandan insana çok fark ediyor. AIDS Savaşım Derneği'ne ya da İstanbul Tıp Fakültesi'ne başvuran insanlar var. İçlerinde zaten bir şüphe bulunuyor, çok huzursuzlar, buna son vermek için test yaptırmak istiyorlar. Bir diğer grup korkuyor ama test olmaya gelemiyor. Bir başka grup var, her hafta test yaptırmaktan zevk alıyor. Onlar çok kolay geliyorlar. Bir kısmı hekim isteği üzerine geliyor. Bir kısmı da taramalarda kendileri belki farkında kişiye ya da konumuna bağlı olarak test yaptırıyor. Herkesin bu teste bakışı faklı.
ELİZA BASİT BİR TEST
Eliza testi nasıl yaptırılıyor?
Damardan alınan bir miktar kan yeterli oluyor. Yöntem olarak bu test çok basittir. 3-5 mililitre kan alınır. Laboratuvarda bu kan pıhtılaştıktan sonra seruma ayrılır, otomatik pipetlerle plaklarına dağıtılır. Testin formatına göre 45 dakika ile üç saat arasında pozitif ya da negatif diye sonuç ortaya çıkar.
Sonuç pozitifse ne demek, negatifse ne demek?
AIDS diye bir test yok. Terminolojik olarak doğru değil. En yaygın olarak kullanılan, 'anti HIV' ya da Eliza testidir. Kanında HIV virüsü bulunan kişilere HIV pozitif denir. Negatifse, zaten AIDS'le hiç karşılaşmamış anlamına gelir.
AIDS ÖLÜMCÜL DEĞİL
Bu testler kişinin AIDS hastası olduğunu mu gösterir, yoksa sadece taşıyıcı olduğunu mu?
Test, taşıyıcı mı, hasta mı olduğunuz konusunda hiçbir bilgi vermez. Zaten dünyada böyle bir ayrım yok. AIDS'te taşıyıcı ve hasta diye bir ayrım yapılmıyor.
Taşıyıcı bulaştırıyor, ancak hasta olan kişiler için daha büyük tehlike söz konusu değil mi?
Böyle bir şey yok. AIDS virüsü taşıyan herkes bulaştırır; ancak bunların hiçbiri ölmez. Uygun tedavi sonucu AIDS artık ölümcül olmaktan çıktı. AIDS hastaları aynı diyabet hastaları ya da tansiyon hastaları gibi ömür boyu ilaca bağlı kalıyorlar ama artık bu nedenden hemen ölmüyorlar.
Testler hatalı çıkabilir mi?
Eliza testi yalancı pozitif olabilir ve insanın hayatı kararır. Bunun için laboratuarda test edilmesi gerekir. HIV yalancı negatiflik olgusuna ise daha sık rastlanabilir, bu özellikle yanıltıcı aldatıcı olmamalı. Test negatif çıksa bile kişi aslında virüsle temas etmiş olabilir. Akla ilk gelen, antikorların henüz oluşmadığıdır. Testin doğru yanıt vermesi için belli bir pencere dönemi gerekiyor.
ZAMANLAMA ÖNEMLİ
Şüpheli ilişki yaşayan biri sonucu hemen öğrenebilir mi?
Hayır, testin doğru yanıt vermesi için vakit gereklidir. Üç ile 6 ay sonra yapılan testlerden doğru yanıt alınıyordu. Ama o bilgiler değişti. Bugün İstanbul Tıp Fakültesi'nde kullandığımız testler üç hafta içinde şüpheli bir ilişki yaşayan kişiye sonucu verebiliyor.
Testin birkaç kez tekrarlanması gerekir mi?
Testin zamanlaması doğruysa, hata oranı azalır. Ancak bunu böyle söylediğimiz için hastalar bu sefer de gün sayıyor. "Üç haftayı iki saat geçti, gelip test yaptırabilir miyim?" diye arayanlar oluyor.
Bir insana AIDS virüsü taşıdığını nasıl söylemek gerekir?
AIDS'in özel bir durumu vardır. Bu test için hastaneye gelen kişilere test öncesi ve sonrasında mutlaka danışmanlık hizmeti verilir. Neden testi yaptırdığı, sonuçlarını nasıl yorumlaması gerektiği anlatılır. Bir insana AIDS virüsü taşıdığını söylemek, eğer pozitifse pek kolay değil. Bu sonucu duyanın algılaması kolay olmuyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
