|
 |
 |
 |
İstanbul Park'ta 'güneş' hızıyla yarışacaklar
Türkiye'nin güneş enerjisiyle çalışan ilk otomobilleri, üniversite öğrencileri tarafından geliştirildi. Bu otomobiller 30 Ağustos'ta yapılacak olan Formula G'de yarışmak için İstanbul Park'ta bir araya gelecek.
Geçtiğimiz hafta Türkiye İstanbul Park'ta yapılan Formula 1 yarışlarını konuştu. Ancak bu yarışların gölgesinde kalan, zorlu bir mücadele daha var. Bu hafta aynı pistte üniversite öğrencileri yarışıyor. Üstelik kendi yaptıkları güneş otomobilleriyle. 16 okulun takımı kendi otomobillerini yapmak için bir yıldan beri gizli gizli çalışıyor. Öyle ki bazıları diğer takımlar görmesin diye otomobillerinin fotoğraflarını bile çektirmek istemedi. Çünkü bu otomobiller Türkiye'nin güneş enerjisiyle çalışan ilk araçları. Bilim ve Teknik Dergisi'nin düzenlediği ve 30 Ağustos'ta gerçekleşecek olan yarışların adı, Formula G. Bu adı, güneş kelimesinin baş harfinden alıyor. Yarışacak tüm araçlar güneş enerjisiyle çalıştığı için "geleceğin otomobilleri" olarak değerlendiriliyor. Yere yakın olan ve spor bir otomobili anımsatan bu araçlar, Formula 1 otomobilleri gibi birer tasarım harikası değil. Çünkü pek çoğu motorundan dış boyalarına kadar üniversite öğrencileri tarafından imal edilmiş. Yarışlara otomobillerini yetiştirmek için haftalarca uykusuz kalan bu azimli öğrenciler, şimdilerde kimin ipi göğüsleyeceği heyecanı içinde. Dört gün sürecek olan yarışta bugün tüm otomobiller, sıralama yarışları için akülerini şarj ediyor. Yarın yapılacak olan sıralama yarışlarından sonra ertesi gün otomobiller yine yarış için akülerini dolduracak. Türkiye'nin pek çok şehrinden üniversite öğrencilerinin izlemeye geleceği asıl rekabet ise salı günü yaşanacak. Güneş enerjisiyle çalışan bu otomobillerin yapımı aslında pek kolay değil. Üzeri güneş hücreleri adı verilen siyah karelerle kaplı olan bu otomobillerin hemen her parçası Türkiye'de üretiliyor. Bir tek güneş hücreleri  yurt dışından getiriliyor. Gerisi öğrencilerin yaratıcılığına kalmış. Ancak en önemlisi maddi sorunları aşabilmek. Bunun için TÜBİTAK ve TOMSFED (Türkiye Otomobil ve Motorsporları Federasyonu) otomobillerin yapımı için tüm ekiplere 10 bin 500 YTL'lik yardımda bulunmuş. Tabii pek çok takım için bu para yeterli olmamış. Sponsorları olan, kendi okullarından yardım alan takımlar var. Yarışın kuralları içinde otomobillerin uyması gereken bazı prensipler de var. Örneğin boyunun 4.5 metreyi, eninin 2 metreyi, yüksekliğinin 1 metreyi geçmemesi gerekiyor.
SOKAKTA KULLANILAMAZ
Peki bu otomobiller nasıl çalışıyor? Yeditepe Üniversitesi takımının başında çalışmalarını yürüten Prof. Dr. Necdet Aslan güneş otomobillerinin çalışma ilkesini şöyle anlatıyor: "Güneşten gelen enerji, güneş hücreleri sayesinde akülere elektrik dolduruyor. Akülerden gelen elektrik de motora veriliyor. Motora ne kadar elektrik verileceğini kontrol devresi ayarlıyor. Bu devreyi biz gaz pedalıyla kumanda ediyoruz. Ayağınıza gazdan çektiğiniz zaman aküler tekrar geri doluyor. Böylece motor kendi kendine elektrik üretmiş oluyor." Aslan, güneş otomobillerinin şimdilik günlük hayatta kullanılmasının pek mümkün olmadığını belirtiyor. Çünkü yollar düzgün olmadığından küçük bir sarsıntıda veya çarpışmada otomobildeki güneş hücreleri zarar görebilir. İlerleyen teknolojiyle bunu da aşmak mümkün olabilir. Ayrıca güneş otomobilleri, benzinle çalışan otomobillere göre çok daha masrafsız. Güneşli bir günde sabah 10'dan akşam 6'ya kadar bedava gidebilirsiniz. Türkiye'de güneş bol olduğu için bu konuda da şanslı sayılabiliriz. Bunun yanı sıra bir güneş otomobilini minimumda 15-20 bin dolara mal etmek  mümkün. Yurtdışında yapılan yarışlarda güneş otomobillerinin 100 kilometre hızı geçtiği biliniyor. Formula G, aslında üniversite öğrencileri için hazırlanmış bir yarışma değil. Ancak iki tane lise dışında sadece üniversiteler ilgi göstermiş. Yarışa katılan 16 takımın isimleri de birbirinden ilginç: Hitit Güneşi (Ankara Üniversitesi), Solaris (Dokuz Eylül Üniversitesi), Sabancı& GYTE (Sabancı Üniversitesi - Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü), Hasat (Atılım Üniversitesi), Ta-To (İnönü Üniversitesi), Arıba (İTÜ), ACI (İzmir Amerikan Lisesi), Ceryan (Kocaeli Üniversitesi), Türk Mekatronik (Kocaeli Üniversitesi), Ort - ODTÜ Robot Topluluğu (ODTÜ), ODTÜ (ODTÜ), Saguar (Sakarya Üniversitesi), Isparta (Süleyman Demirel Üniversitesi), Günsonic (Gazi Üniversitesi), Turkuaz-7TP (Yeditepe Üniversitesi), Barracuda (Yıldız Teknik Üniversitesi). Bunların arasında dereceye giren ekipleri ödüller bekliyor. İlk üçe sırasıyla 10 bin, 7 bin 500 ve 5 bin YTL verilecek. Ayrıca otomobilinde en çok yerli ürün kullanan ekibi ise 5 bin YTL ödül bekliyor. Bir de Tofaş özel ödülü var. En yaratıcı çözüm getiren ekipten 5 kişi, İtalya'daki Ferfrari fabrikasını gezecek.
ANADOL'DAN PARÇA KULLANDILAR
Her takımın maddi imkanı birbirinden farklı olduğu için kullandıkları malzemeler de değişiyor. Kimisi pek çok malzemeyi yurtdışından getirirken, kimisi kendi imal etmeyi tercih etmiş. Örneğin Yeditepe Üniversitesi öğrencileri güneş hücreleri yurtdışında hazır panel halinde satılırken, kendileri fiberle kaplayıp birleştirmeyi tercih etmişler. Otomobilin maliyetini düşürmek için ön takımlarda Anadol'dan parçalar bile kullanmışlar. Üç tekerlekli olan araçta sadece gaz ve fren var. Yani otomatik vites  gibi kullanılıyor. Öğrenciler otomobilin ağırlığı 200 kilo civarında olmasına rağmen 80 kilometre hıza çıkabileceklerini söylüyor. Takımın pilot adaylarından biri olan İlker Yer (21) aracın boyutu büyük olduğu için çok dikkatli kullanmak gerektiğini söylüyor. "Yarış 150 kilometreydi. 80 km'ye indirdiler. 4 km'lik bir parkur var ve 20 tur atılacak. Pilot olmak için zayıf olmak çok büyük bir avantaj. Üç pilot adayından kimin performansı daha iyiyse, o seçilecek. Son bir aydır gece gündüz çalışıyoruz. Umarım karşılığını alırız." Okullarının simgesi arıdan isimlerini alan İTÜ'nün takımı Arıba, bir buçuk yıl önce üç kişiyle çalışmaya başlamış. Ekip zamanla 30 kişiye kadar genişlemiş. Takımın üyelerinden Arda Tüysüz, Türkiye'de bu işi yapan ilk öğrenci olduklarından dolayı zorluklar yaşadıklarını söylüyor. "Elektrik devresinde çıkan bir aksaklığı gidermek, bir şirket yöneticisine bu projeyi anlatıp destek istemekten çok daha kolay oldu. Ancak artık 'Biz güneş otomobili yapıyoruz, bize destek verir misiniz?' sorusuna şirket yöneticileri 'Güneş otomobili nedir?' şeklinde cevap vermeyecekler." Yarışın bir diğer iddialı takımı ise Solaris. 9 Eylül Üniversitesi öğrencilerinin girişimiyle kurulan takım, sponsor kuruluşların desteğiyle otomobilini tamamlamış. Otomobilin pilotu Aytaç Gören, 100 kilometre hıza ulaşabildiklerini ve bu nedenle iddialı olduklarını söylüyor. Ancak İstanbul Park zor yokuşlar içerdiğinden enerjiyi bitirmemek açısından bu hızı denemeyecekler. Kocaeli Üniversitesi'nden Ceryan adlı takımda yer alan Ersoy Beşer de zorlu bir pist olmasından dolayı 60 kilometre hızı aşmayacaklarını söylüyor.
Ece KOÇAL
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
