Tarzan zor durumda

Siyaset bilimci Aaron Wildawski sınıf savaşlarının en açık şekilde bütçeye yansıdığını yazmıştı. AB'nin geleceğiyle ilgili savaş da son zirvede bütçe üzerinden yapıldı. Fransa, tarım sübvansiyonlarında ısrar etti. Britanya ise 1984 yılından beri AB'ye yaptığı net katkının kendisine geri ödenmesinden vazgeçmeye yanaşmadı, ancak sübvansiyonlar sona erdirilirse buna yanaşabileceğini söyledi.
Bu Fransa-Britanya bütçe savaşı tesadüfen Fransa İmparatoru Napolyon'un kıtaya hakim olma ihtirasının Britanya tarafından ezildiği Waterloo Savaşı'nın 190'ıncı yıldönümüne denk geldi. Savaşın galibi AB'nin geleceğini belirleyecek taraf olabilir. Fransa'nın belirleyici aktör olma gücü azalmış durumda.
AB anayasasına ret oyu veren Fransız seçmeni, Fransa'nın AB üzerindeki ve dünya siyasetindeki siyasi iddiasını tüketti. Bu açıdan bakıldığında AB içinde ABD ile daha uyumlu siyaset isteyenlerle, ABD hegemonyasına direnmek isteyenler arasındaki mücadelede denge birincilerin lehine değişti. AlmanyaFransa ekseninin bile gelecekte ABD'ye direnen değil onun dümen suyunda gidecek bir siyaset uygulaması beklenmeli. Bu da AB'yi Britanya ve yeni üyelerin çoğunun istediği yörüngeye oturtmuş olacak. Dış politikada AB yeni bir dünyanın kurulmasında eşit ağırlıkta aktör olmaktan çok ABD'nin öncülüğünü kabul eden ve ona yardımcı konumda bulunacak.
İç politikada tüm işlerin sonuca bağlanması, korkunun beslediği ırkçı iklimin değişmesi, kimlik krizinin aşılması tabii ki zaman alacak. Fransa gibi güç kaybedecek devletler ayak sürecek, küresel kapitalizmin rüzgarı karşısında korumasız kalan sınıflar muhafazakârlaşacak, genişleme ve değişime karşı çıkacak.
AB, Bahadır Kaleağası'nın sıralamasıyla "Duralım; duralım, geri adımlar atalım; duralım yeniden deneyelim; durmayalım, dünya dönüyor" seçeneklerinden birini tercih etmek zorunda. Peki AB'ye yönelik muhabbetin hızla büyük bir öfkeye dönüşmeye başladığı Türkiye ne tür bir tercih yapacak?
İmtiyazlı ortaklık bize yeter diyenler hatta bunu dahi istemeyenler AB'nin krizinden memnun. Ermeni soykırımı iddialarının kabulü, Kürt meselesiyle ilgili eleştiriler, uygulama konusundaki uyarılar ise kamuoyunun asabını bozuyor. İlişkileri bir süre bile olsa askıya alalım talepleri yükseliyor. Hükümet kendisinden önceki yönetimlerin önüne bıraktığı bu tür sorun yumaklarından nasıl çıkacağını bilemiyor. Ezberindeki söylemin Türkiye'nin bu türden siyasal fırtınaları atlatmasını sağlamayacağı aşikar.
Bu bağlamda Başbakan Erdoğan'ın son ABD ziyaretine Türkiye'nin AB ilişkileri ve Atlantik ötesi ilişkilerin geleceğiyle ilgili bir vizyon hazırlamadan gitmiş olması bir talihsizlik. Zira Türkiye'nin AB macerasının bundan sonraki bölümünde de ABD ile ilişkilerin oynayacağı rol belirleyici. Bu hükümetin ve genelde Türkiye'nin yeni döneme uygun siyaset geliştirip geliştiremeyecekleri ise daha temel bir soruya nasıl cevap verileceğine bağlı.
Soğuk Savaş'ın, özellikle de 11 Eylül'ün ardından dış politika meseleleri Türkiye'nin önemli kimlik sorunlarını da deşen bir nitelik kazandı. O nedenle galiba asıl temel soru Türkiye'nin kendini halen Batılı ülke görüp görmediğidir. Bu soruya net bir cevap vermedikçe Türkiye'nin krizi sonuçlanmayacaktır.