Para seyahat eder, yabancı payı artar

ABD'nin faiz artırmasının ve daha da artıracak olmasının etkisiyle dünya finansal piyasalarında risk alma arzusu giderek azalıyor. Para, gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere ve ABD'ye doğru gidiyor. Hatta ABD Merkez Bankası'nın faizi yüzde 0.25 yerine yüzde 0.50 artırmasının gelişmekte olan ülkelerden para kaçışına yol açmasından korkuluyor. Böyle bir konjonktür yaşıyoruz.
Böyle bir ortamda Newsweek dergisi
"Para seyahat eder" başlığıyla yabancı portföy yatırımlarına uzun vadeli bir bakış açısı getirdi. Kısa vadede konjonktürden etkilenerek gelişmekte olan ülkelerde portföy yatırımları azalsa bile, uzun vadede artacak.

Uzun vadeli trend ne?
Bitişikteki grafikte bazı gelişmiş hisse senedi piyasalarında yabancıların bugünkü payları ve gelecekte potansiyel payları yer alıyor. Biz, bu küçük tabloya Türkiye piyasasını ekledik. Bu ülkeler içinde Türkiye yüzde 59.5 ile en fazla yabancı yatırımcıya sahip piyasa. Japonya'da bu oran yüzde 10.6 ile en düşük düzeyde. ABD'de ise yabancıların hisse senedi piyasasından aldığı pay yüzde 12.5. Bu payların uzun vadede ABD'de de yüzde 50'nin, diğer ülkelerin de yüzde 90'ın üzerine çıkacağı tahmini edilmiş.
Dergi bunun gerekçelerini şöyle sıralamış: Gelişmiş ülkelerdeki getiri düşüklüğünün yarattığı arayış, internet ortamının bilgi akışını çok kolaylaştırması ve gelişmekte olan ülkelerin şeffaflaşması. Yani
daha yüksek getiri arayışı ile dünyanın diğer piyasalarına ulaşma ve bilgilenme olanağının artması, böyle bir sonuç doğuruyor. Uzun vadede bu gelişmeyi durduracak görünür bir neden de yok.
Hisse senedi piyasalarında yabancıların payı global likidite korkusundan dolayı kısa vadede azalsa bile, uzun vadede giderek artacak.

Türkiye'de ne olabilir?
Bitişikte görüldüğü gibi, Türkiye'de yabancıların payı zaten yüksek, yüzde 60'a gelmiş. Son 1.5 aylık dönemde de gördük ki, yabancıların satışı karşısında yerlilerın herhangi bir varlığı yok. Onun için yabancıların payı, düşüşe geçtiği düzeye yeniden geldi ama İMKB'de fiyatlar yaklaşık yüzde 20 daha aşağıda. Yani satış girişimi hem başarısız kaldı, hem de bu fiyat gerilemesi ile portföylerinin değeri düştü, kendi kendilerine zarar verdiler.

Yerlilerin durumu
Bundan sonra da yakın vadede yerlilerin piyasaya ağırlığını koyması beklenemez. Çünkü fiyatlar ucuz sayılmaz. Üstelik pazarda hakimiyet yabancıların eline geçmiş. Kaldıki yerlilerin piyasaya karşı belli bir güvensizliği oluşmuş. Yerliler, geçmiş yıllarda borsayı şöyle bir denedi. İyi bir sonuç alamadı. Şimdilik uzak duruyor.

Yabancı tek başına
Dolayısıyla bundan sonra yabancılar ne yapacaklarsa tek başlarına yapacak. Kendi kaderleriyle başbaşa kalmış durumdalar. Kendileri çalıp kendileri oynayacaklar. Olay tek taraflı gidecek gibi.

Sonuç
"Garip ilin şenliği bu kadar olur"
Türk Atasözü