Putin'in devrim korkusu

Eski Sovyet cumhuriyetlerindeki rengarenk devrimlerin koordinatörü olduğu öne sürülen Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı Dmitri Rupel "heyecanlı" Orta Asya gezisine başlarken, ABD'nin Belarus'ta hâlâ bir "hareket" olmamasından duyduğu öfke büyüyor.
Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice dün açık açık "Avrupa'nın ortasındaki son diktatörlük" diye tanımladığı Belarus'ta "Değişiklik zamanı geldiğini" söyledi. ABD'nin bu ülkedeki muhalif güçlerin, Başkan Aleksandr Lukaşenko'yu devirme girişimlerine destek verip vermeyeceği sorusuna yanıtı da yine son derece açık oldu: "Halkın bir diktatörden kurtulma çabalarına yardım etmekte ne kötülük olabilir." Belarus'taki tüm muhalif güçler Batı yanlısı olduğu için, Putin'in Lukaşenko'nun arkasında yer almaktan başka seçeneği yok. O nedenle Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Rice'ın çıkışına sert tepki gösterdi: "İnsanların rejim değişikliği dediği şeyi hiçbir yerde istemiyoruz.
Demokratik süreç ve reformlar dışarıdan dayatılamaz."

Devrimin koşulları

Bu bilek güreşine bakarak, Belarus'ta suların ısındığı sonucuna varmayın. Daha en az bir yıl beklemek gerekecek.
Başarılı örneklerden biliyoruz ki, bir ülkede "devrim" için, üç koşul gerekiyor: Seçim olması, iktidardaki başkanın ya da diktatörün adaylığı koyması ve kazanması. Belarus'ta Lukaşenko'nun da aday olacağı seçimler 2006'da yapılacak.
Ancak sabırsız devrim meraklıları heveslerini yitirmesinler . Rusya'nın nüfuz alanının başka köşelerinde de çiçek açabilir. Nerelerde mi? Potansiyel adaylardaki son durumu öğrenelim.
Türkmenistan'da 1999'da hayat boyu başkan ilan edilen Türkmenbaşı ipleri öyle sıkı tutuyor ki, sokakta göstermelik de olsa muhalif bulmak imkansız. Buna rağmen Türkmen lideri, 2009'da çok adaylı başkanlık seçimine gitmeye karar verdi. Ve sıkı durun, aday olmayacağını açıkladı. Listeden çıkarın.
Kazakistan'da 16 yıldır iktidarda bulunan Nazarbayev, yine aday olmaya kararlı. Seçim önümüzdeki yıl. Bir cephede birleşmeyi başaran muhalefet karşısına Zarmakhan Tuyakbay'ı aday çıkaracak. Nazarbayev önlemini şimdiden almaya başladı. Örneğin oy verme işleminin bitmesinden sonuçların açıklanmasına kadar geçecek sürede gösteri yasağı getirdi. Tahminler: Seçimleri Nazarbayev kazanırsa, hele hile karışırsa "her şey" olabilir.

Daha yakınlara gelelim

Bir başka güçlü aday olarak muhalefetin sokağa dökülmeye hazırlandığı Ermenistan gösteriliyor. Ancak daha "elverişliler" belirdi: Örneğin muhalefetin hükümete istifa etmesi için 13 Mayıs'a kadar süre tanıdığı, "Yoksa zorla devirmekle" tehdit ettiği Moğolistan. Örneğin önümüzdeki Kasım'da parlamento seçimlerinin yapılacağı Azerbaycan.
Ancak Putin'i bunlardan daha çok korkutan bir aday var : Başkurdistan. Burası Rusya Federasyonu bünyesinde özerk bir cumhuriyet. Yani Rusya'nın ayrılmaz parçası. Ve halk 15 yıldır iktidarda olan Murteza Rahimov'a istifa için 1 Mayıs'a kadar süre tanıdı. Etmezse meydanda çadırlar kurulacak. Ukrayna'da olduğu gibi.
Putin özerk cumhuriyetlerin yönetimlerini azletme yetkisine sahip. Ama Başkurdistan'ın "emsal" olmasından korktuğu için bu yetkiyi kullanmakta tereddüt ediyor.
Öyle ya; yarın, öbür gün Kızıl Meydan'da toplanacaklar kendi istifasını isterse ne yapacak? Galiba zaten iş sonunda oraya kadar gidecek...