Bir İtalyan Miti

Ne spagetti ne de espresso... İtalyanlar'ın en vazgeçilmez tadı aslında Nutella çikolataları

Aklını Nutella ile bozmak" diye bir deyim uydurulsa bu ancak İtalyanlar için geçerli olabilir. Hangi ulus yarattığı 50 küsur yıllık tarihe sahip bir gıda maddesiyle bu kadar özdeşleşir, düşlerine taşır, bunalımlarına merhem gibi sürer, edebiyatına konu eder; Nanni Moretti gibi bir rejisör de sinemasında bir kavanoz çikolatanın alabileceğinden fazla anlam yükler... Benim de zaman zaman "Yeter artık her sabah da Nutella yenmez ki" diye evde çocuklara yasakladığım ancak mutfağa girmeyi beceren bu anarşist ruhlu gıda maddesi üzerine İtalyanlar'ın düzdüğü methiyelerin sonu yok. İtalyanlar'ın milli hafızalarında önemli bir yeri var Nutella'nın. Neredeyse futbol, spagetti, espresso kadar önemli. Hakkında kitap yazanları, üretildiği 1946 yılından beri çıkan 600 çeşit kavanozunun koleksiyonunu yapanları, adına ayrılan binlerce internet sitesini, San Remo Şarkı Yarışması'nda bir şarkının sözlerine konu olduğunu unutmamak gerek. Nutella uzmanı olarak tanınan bir gazeteci bile var. Torino'da çıkan Fiat Ailesi'ne ait La Stampa Gazetesi'nin muhabirlerinden Gigi Padovani "Nutellalog". Padovani "Gazeteciyim" dedikten sonra "İç politika, dış politika, spor?" sorusuna Hayır, Nutella uzmanıyım" diye yanıt veriyor. Zaten "Nutella uzmanı" ancak İtalya gibi bir ülkeden çıkar diye düşünüyorum. Hem öyle uydurma bir uzman değil. Üniversitelerde, gastronomi kurslarında bu konuda ders bile veriyor. Gigi Padovani'nin Rizzoli Yayınevi'nden çıkan "Nutella Bir İtalyan Miti" adlı bir kitabı var. İtalya'nın 40 yıllık tarihi Nutella'ya paralel olarak işlenmiş. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Ferrero Şekerli Ürünler Şirketi'nin sahibi Pietro ve eşi Piera tarafından üretilen ve gianduia (canduya) adı verilen çikolata pastasından yapılan özel kremin formülü gizlilikle saklanıyor. Salam, peynir yemekten ağzı tuz kesen İtalyan halkı için mutluluk kaynağı olmuş Nutella. Peynirden ucuza gelen krem çikolata sayesinde anneler çocuklarını mutlu ederken büyükler bir kavanoz çikolata ile teselli bulmuş. Bugün 12.5 milyon İtalyan ailesinin bu gıdayı tükettiği belirtiliyor. Nutella uzun bir süre sol kültüre atfedildi. Öğrenci partilerinin vazgeçilmez neşesi bu önemli entelektüel besin kaynağı, politik kimliğinin doruğuna ünlü İtalyan rejisör Nanni Moretti'nin "Bianca" filmi ile ulaştı. Başrol oyuncusunun (Moretti) sevişme sahnesinden sonra mutfakta dev Nutella kavanozu önünde çikolatalı ekmek yiyişi herkesin aklında. 1984'te çıkan filmin ardından gençler arasında Nutella partileri düzenlenmeye başlandı. Aralarında Başbakan Silvio Berlusconi'nin de bulunduğu sağ kesim bu partilere merak saldı. Herald Tribune gibi gazeteler de Nutella fenomenine yer ayırırken, "İtalya'da Nutella solcu, İsviçre çikolatası sağcı" yorumları yaptı. 50 yaşın altındaki tüm İtalyanlar'ın Nutella ile ilgili en az bir anısının bulunduğu söyleniyor. Yalan da değil, kızımın henüz bir buçuk yaşındayken Nutellalı ekmeğini dedesine karşı cengaver gibi savunması hala aklımda. Ancak Nutella'nın sınırlarının İtalya'yı aştığı, milliyeti düşünülmeyen gıdalardan biri olduğu öne sürülüyor. Üzerine politik tartışmalar yapılsa da Nutella, "No logo" nesli tarafından protesto edilmeyen ender gıdalardan biri.