Serveti sermaye yap fakirlikten kurtul

Kalkınmak için gereken sermaye Türkiye'de var, ama ölü. Sorun bu ölü sermayeyi canlandırmakta. Bu iddianın özetini dünyaca ünlü ekonomist ve düşünür Hernando de Soto ortaya koyuyor.
Finans Kulüp'ün davetlisi olarak Türkiye'ye gelen Hernando De Soto "Sermayenin sırrı: Gelişmede Mülkiyetin Gizli Rolü" konulu bir konferans verdi. 2000 yılı öncesinde bir ekip tarafından gelişmekte olan ülkeler ile eski Sovyet Bloku ülkelerinde kayıtdışı ekonomik faaliyetler yerinde araştırıldı ve "Sermayenin Sırrı" başlığıyla kitap haline getirildi. Kayıtdışı faaliyetler ve kayıtdışı sermaye araştırması deyince bunun en başında Türkiye'deki tanımıyla gecekondular geliyor. De Soto'nun 179 ülkedeki bulgusu, 9.3 trilyon doların kayıtdışı ve ölü sermaye olarak kaldığı, ekonomide üretimin içine giremediği şeklinde. Bu da, ülkeleri fakir yapan nedenlerin başında geliyor.

* Sermayenin sırrı
De Soto'ya göre, servet başka sermaye başkadır. Sizin çok büyük servetiniz olabilir. Ama bunu yasal bir üretimde kullanmıyorsanız bu ölü bir sermayedir. Servetleri sermaye yapan da, üretimde kullanılmalarıdır.
Kayıtdışı ekonomik aktiviteyi körükleyen ise mülkiyet haklarının etkin bir şekilde kullanılmamasıdır.
"Neden Batılı ülkeler zengin diğerleri fakirdir?" diye soran De Soto, bunun cevabını "sermayenin sırrı" olarak veriyor ve şöyle diyor: "Fakir ülkeler kalkınabilmek için gerekli bütün varlıklara sahiptir. Tasarruflarının değeri muazzamdır. Bu ülkelerin zenginleşememelerinin nedeni varlıklarının zenginlik üretecek sermayeye dönüşememesindendir.

* Mülkiyet hakkı önemli
Şu anda yaşanmakta olan global kriz, 150 yıl önceki Sanayi Devrimi sürecinde yaşanan krizle aynı türdedir. Krizin yaşayan ülkelerin ikdisadi ve sosyal gürünümü, karaborsanın, mafyanın, yaygın yoksulluğun ve hukuk tanımazlığın egemenliği birbirine çok benzemektedir. Sanayi devrimini yapan ve güçlü mülkiyet sistemi kuran ülkeler, zenginlik yarattılar. Güçlü mülkiyet sistemleri olmadan ne Bill Gates ne de başka Batılı girişimci başarılı olabilirdi. Gelişmekte olan ülkelerde de herkes için sermaye yaratabilen mülkiyet hakları sistemleri kurulduğunda, sermayenin sadece Batıda değil, her yerde başarı hikayesi olur."

* Servetten sermayeye
De Soto'nun söyledikleri, hukuk sistemini gözden geçirmeyi ve sermaye yaratan bir mülkiyet sistemi kurmayı gerektiriyor. Bu yapıldığı veya başarıldığında, Türkler'in servetlerinden daha çok sermayeleri olacak. Hatta yurtdışında 5060 milyar, Hazine'den sorumlu Bakan'a göre 100 milyar dolar kadar servet bulundurmalarına gerek de kalmayacak.
O zaman yerli sermaye grupları, atılımlarında, dünya markası aşamasına gelmiş ve satışa çıkmış yerli özel şirketleri satın almada ve özelleştirilecek şirketlere talip olmada finansman kısıtıyla karşı karşıya kalmayacaklar.

* Önce hukuk reformu
İşin sırrı mülkiyet haklarının bütün yönleriyle güçlendirilmesinde, atıl servetlerin sermayeye dönüştürülmesinde ve kayıtdışının kayıtiçine alınmasında yatıyor. Bunun için de, fakirlikten kurtulmanın yolu önce hukuk reformundan ve zenginliğe giden yolların açılmasından geçiyor.

* Sonuç
"Bir ülkede 'yol' varsa, orada yoksul ve aşağı konumda olmak onursuzluktur. Bir ülkede 'yol' yoksa, orada zengin ve soylu olmak onursuzluktur."
Konfüçyüs