Bursa'da zaman...
Geçenlerde sis Marmara'yı kendi tülüyle örttüğünde ben Bursa'da, Bursalı işadamları ve sanayicilerle sohbetteydim... Bursa'ya Orhangazi İlçesi'ni geçerek geldik. Bursa'nın Orhangazi İlçesi'nin farklı bir anlamı var... Çünkü burayı Bursa'yı alan Orhan Bey kurmuş... 1919 yılına kadar pazaryeri işlevi gördüğü için Pazarköy olarak anılmış. 1919 yılında ise Orhangazi olmuş... Orhan Bey ya da Orhan Gazi, Osmanlı İmparatorluğu'nu kuran Osman Bey'in oğlu... Bursa'yı 1325'te 44 yaşında iken almış... Ertesi yıl, buraya törenle girip başkent yapmış...
***
Bursa, Orhan Bey'in fethine kadar Bizans'ın yönetiminde... Ancak ne Roma ne de Bizans yönetiminden bugüne ulaşan hiçbir tarihsel yapı varmış... Ya Osmanlı'dan?
***
Akşam yemeğinde yanıma Orhangazi'nin babasının adını taşıyan bir ilçenin, Osmangazi'nin Belediye Başkanı Recep Altepe düştü... Bu soruyu ona sordum. Altepe, sadece kendi bölgesinde bin 800 anıt bulunduğunu, en büyük parayı bu anıtları ortaya çıkarmak için harcadığını söyledi... Anlaşılan, Osmanlı kendi başkentinde biraz öksüz kalmış. Osmanlı'dan kalanlar şehrin kaosu içinde gölgelenmiş. Çok önceden ortaya çıkarılmış olması gereken anıtlarıyla dünyaya "tarihsel bir mücevher kutusu" gibi sunulabilecek olan bu kentin muhteşem mirasına hak ettiği özen yeterince gösterilmemiş sanki.
***
Gemlik körfezi. Ardından Bursa Ovası... Uludağ... Denizi, ovayı ve dağı bir arada bulunduran çok şanslı bir coğrafya... Roma'dan başlayan Osmanlı'ya uzanan inanılmaz tarihsel bir zenginlik... Nüfus açısından dördüncülük... Otomotiv ve tekstilde iddialı bir sıra... Ancak tüm bunlar, geçmiş günü ve geleceği ile insanlık alemine bir yüzük taşı gibi oturması gereken bu muhteşem kentin hak ettiği mertebeye ulaşmasına yetmemiş. Tarihsel değerlerine bütünüyle sahip çıkılmadığı için köklerine yeterince su gitmeyen, bazı yaprakları solmuş... Büyük bir çınar gibi duruyor.
***
Ben, Bursa'nın ve Edirne'nin tarihsel kimliklerine karşı vurdumduymaz yaklaşımı anlayamıyorum... Bursa'dan sonra Edirne, Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti oluyor... Orası da olağanüstü özelliklere sahip... Sade Meriç ve Tunca yeter... Üstelik 90 yıl süren başkentlik döneminden kalma başyapıtların yarattığı estetik bütünsellik, büyülü bir hava yaratıyor.
***
Bursa'da zaman... Edirne'de zaman... Çağın hız çağı olması bazen "tarih bilincini" de yok ediyor... Zaman sadece "bugün"den mi ibaret? Bursa'daki Ulu Camii ile Edirne'deki Selimiye, bunun böyle olmadığını söylüyor.
|