|
 |
 |
 |
İlk istisna MİT'e
Tartışmalı yeni ceza yasasında ilk tamirat MİT için yapılıyor. Önleyici istihbarat için MİT yasası değişiyor.
Özellikle polis ve MİT'in eleştirdiği yeni ceza yasaları için ara formül bulundu. Yasasına eklenecek maddeyle MİT'e "önleyici istihbarat" amaçlı telefon dinleme yetkisi verilecek.
YA 6 AYDA DAVA AÇILACAK YA DA "PARDON" DENECEK
1 Nisan'da yürürlüğe girecek yeni yasa telefon dinlemelerine sadece şartlı olarak izin veriyor: Telefonu dinlenene ya altı ay içinde dava açılacak ya da durum kendisine bildirilip kayıtlar silinecek.
YASA DEĞİŞMEZSE MİT, PKK YA DA EL KAİDE'YE ÇARESİZ
Bu, sonuçta ceza davası açılmayacak durumlarda "önleyici istihbarat" amaçlı dinlemeyi engelliyor. Yasasında yapılacak değişiklikle MİT'e PKK, DHKP ya da El Kaide gibi örgütleri dinleme yetkisi tanınacak.
MİT'in kulağı kesilmiyor
Hemen her kesim tarafından eleştirilen yeni ceza sisteminin ilk istisnası MİT'e yapılıyor. MİT'in yeni CMK ile alınan telefon dinleme yetkisi, MİT Yasası'nda değişiklik yapılarak geri verilecek.
Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığında geçen hafta yapılan güvenlik zirvesinde Milli İstihbarat Teşkilatı'nın savcıdan izin alarak 'önleyici istihbarat' amacıyla telefon dinleyebilmesi için MİT Yasası'nda değişiklik yapılmasının benimsendiği öğrenildi. Buna göre 2937 sayılı MİT Yasası'nda istihbarat örgütünün "görev ve sorumlukları" nın tanımı değiştirilecek. MİT'in beklentileri doğrultusunda yasal değişiklik için taslak hazırlandı.
DGM'DEN İZİN ALIYORDU
MİT eskiden tıpkı polis gibi DGM'den veya yerine kurulan ağır ceza mahkemesine başvurup, "Devlet güvenliğiyle ilgili olarak, aşağıda numaraları verilen telefonları dinlememiz lazım" diyerek dinleme kararı alıyordu. Dinlenen kişiler hakkında dava açılmasa bile şüpheliye haber verme zorunluluğu olmadığından, dinlenen kişi haberdar olmuyordu. 1 Nisan'da yürürlüğe girecek olan CMK (Ceza Muhakemeleri Kanunu) ise, sadece adli suçlarla ilgili telefon dinlemeye olanak tanıyor. Bunun dışında 'önleyici istihbarat'a yönelik telefon dinlenmesine izin vermiyor. MİT'in adli görevi olmadığından, cumhuriyet savcıları, "Yeni yasaya göre artık size dinleme izni veremeyiz. Eğer dinleme kararı verirsek en geç 6 ay sonra ya dava açmamız gerekir ya da takipsizlik kararı vererek, dinlenen kişiye de yazılı bilgi vermemiz gerekir" diyor.
BAĞLANTI KESİLECEK
Telekom ile özel cep telefonu şirketleri de mahkeme kararı olmadan dinlemeye yönelik kesinlikle bağlantı yapmayacaklarını güvenlik birimlerine bildirdi. GSM şirketleri, zaten uzun süredir güvenlik birimlerinin dinleme taleplerinin karşılanması amacıyla onlarca avukattan oluşan, "güvenlik güçlerinin dinleme taleplerini değerlendirme birimi" oluşturmuşlardı. Telekom ve özel cep telefonu şirketleri, polis, jandarma veya MİT'ten gelen dinleme taleplerinde hukuki eksiklik olup olmadığını avukatlarına kontrol ettikten sonra dinlenebilmesi için bilgisayara talimat veriyorlardı. Telefon şirketleri 1 Nisan'dan sonra hukuki olmayan dinleme kararlarıyla ilgili bağlantı kurmayacaklar. Yeni CMK'ya göre, telefonu dinlenen kişi hakkında herhangi bir suç unsuru bulunamazsa, hakkında takipsizlik kararı verilecek ve kendisine de, "Telefonlarınız, şu tarihler arasında dinlenmiştir. Suç unsuru bulunmadığından dinleme kayıtları iptal edilmiştir" denilecek. Bu yükümlülük cumhuriyet savcıları ve hakimleri de endişelendiriyor. Çünkü savcı ve hakimler, "Telefonu dinlenen kişilerin tazminat davası açma hakkı doğar" düşüncesiyle dinleme kararı verirken ince eleyip sık dokuyacak.
"HABERİN OLSUN" UYARISI
Emniyet de bu yasanın bazı durumlarda soruşturmayı baltalayabileceğini öne sürüyor. Üst düzey bir emniyet yetkilisi şöyle konuştu: "Mustafa Bayram'ın veya Örfi Çetinkaya'nın üzerine kayıtlı bir telefon dinlemeye alındı. Ancak 3 gün sonra anlaşıldı ki bu telefonu sadece çocukları kullanıyor veya sadece eşi kullanıyor. Mustafa Bayram üzerine kayıtlı başka bir numaranın dinlenmesi için karar çıkartılıp önceki numaranın dinlenmesinden vazgeçildi. Yeni CMK'ya göre, savcı en geç 15 gün içinde telefonun kayıtlı olduğu sahibine, 'Biz sizi dinledik, ama bir şey bulamadık' diye bilgi verecek. Bu durumda Mustafa Bayram veya Örfi Çetinkaya, polisin peşinde olduğunu anlamaz mı? Yani operasyon başlamadan bitmez mi? İşte böyle durumlar için telefonu dinlenen kişiye haber verme süresinin hakim kararıyla ertelenebilmesi lazım."
1 NİSAN'A KADAR
Başbakan'ın başkanlığında geçen hafta yapılan güvenlik zirvesinde MİT Müsteşarı Şenkal Atasagun, bu endişelerden hareketle, MİT'in de savcıdan izin alarak önleyici istihbarata yönelik dinleme yapabilmesi için CMK'da değişiklik istedi. Ancak bu talep destek bulmadı. Bunun yerine MİT Yasası'na bir madde eklenerek, önleyici istihbarata yönelik dinleme yapabilmesinin yolunun açılması görüşü benimsendi. 2937 sayılı MİT Yasası'nda örgütün "görev ve sorumluluk" tanımı değiştirilecek. MİT'in beklentileri doğrultusunda yasal değişiklik için taslak hazırlandı. Ancak değişiklik 1 Nisan'a kadar gerçekleşmezse MİT, PKK-Kongra Gel, DHKP, El Kaide gibi terör örgütlerini yurtdışından yöneten elebaşlarının telefonlarını dinlemekte hukuki sıkıntı yaşayacak.
Kadir ERCAN / ANKARA
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
