Otobüs işletmecileri yasal örgütlenme istiyor

Taşımacılık sektörü deyince ilk akla gelen karayolu taşımacılığıdır. Toplam taşımacılık sektörünün yüzde 95'i karayolu, yüzde 3'ü demiryolu ve yüzde 2'si ise havayolu taşımacılığını oluştururken, denizyolu taşımacılığı binde oranlarla ifade ediliyor. Yakıttaki ÖTV oranlarında yapılan değişiklikten sonra, karayolu taşımacılığı yüzde 95'ten yüzde 92'ye gerilerken, havayolu taşımacılığının ise yüzde 2'den yüzde 4'e çıktığını görüyoruz.

TOFED şaşırttı
Bu istatistiki bilgileri Tüm Otobüsçüler ve İşletmecileri Federasyonu (TOFED) yetkililerinin hazırladığı raporlardan aktarıyoruz. TOFED yetkilileri ile yaptığım görüşmede karşılaştığım manzara açıkçası beni çok şaşırttı. Kamuoyunda 'otobüs işletmecileri' hep yasaları hiçe sayan, kaba kuvveti ön plana çıkaran, mafya tipi görüntü veren bir imajla tanınır. Tüm otobüs firmalarını bünyesinde barındıran TOFED üyelerini görünce şaşkınlığımı gizleyemedim. Çünkü kamuoyunun tanıdığı imajla hiç ilgisi olmayan bir manzara ile karşılaştım.
Otobüs firmalarının sahiplerinin büyük çoğunluğunun iyi eğitimli olduğunu, bunların içinden Galatasaray, Goethe ve Boğaziçi Üniversitesi mezunu, birden fazla yabancı dil bilen kişiler olduğunu gördüm. Şaşkınlığımı onlarla paylaşınca, "İşte biz bu yanlış imajdan rahatsızız" dediler. Bunun en büyük nedeni olarak TOFED'in yasal örgütlenme eksikliğini, önüne gelen herkesin bu işe soyunmasını gösterdiler. Asıl sorunların yasal çatı altında değil, korsan olarak yolcu taşıyanlardan kaynaklandığını dile getiren TOFED yöneticileri sorunlarını üç ana başlık altında dile getirdiler.

Yasal çatı şart
Karayolu taşımacılığının yüzde 50'sinin otobüslerle yapıldığı, halen ülke genelinde 400 yurtiçi taşıma yapan firma ile 100 yurtdışı taşıma yapan firma olduğunun ve 10.000 otobüs ile hizmet verildiğinin altı çizildi. Otobüste yasal olarak 16 yaşına kadar olan otobüs kullanılabilir olmasına rağmen, sektörde yaşanan yoğun rekabet koşullarından dolayı, otobüsler 1-4 yaş arasındadır.
TOFED yetkilileri, Dernekler Kanunu hükümlerine göre örgütlenmek zorunda kaldıklarını, bunun da sektörü disipline etmede fazlaca bir etkisinin olmadığını, Ulaştırma Bakanlığı tarafından acilen bir yasal düzenleme yapılarak sektörün yasal örgütlenmesine tamamlanması gerektiğinin altını çizdiler.

Korsan taşımadan rahatsızlar
Karayolu Taşıma Kanunu'nun 32 ve 51/d maddeleri 'düzenli yolcu taşımalarında kalkış veya varışların bir terminalden yapılması'nı zorunlu kılmasına rağmen otobüs taşımacılığında yasal örgütlenme olmadığı için bu kanuna aykırı olarak birçok otobüs firmasının terminaller dışında korsan olarak yolcu taşıdıklarını dile getiren TOFED yetkilileri, ilginç bir veri ortaya koydular. Karayolunda yılda 4.000 kişi trafik kazalarında hayatını kaybetmesine rağmen, bunların sadece 200'ü otobüslerin karıştığı kaza sonucunda olmuştur. İşin ilginç yanı da bu 200 kişinin büyük bölümü de terminallerden kalkmayan, mahalle aralarında korsan otobüs firmalardan kaynaklandığını ve iddia edilen çifte bilet uygulamasının da bu şirketlerden kaynaklandığını dile getirdiler.

ÖTV de haksız rekabet
ÖTV'de yapılan düzenlemede, havayolu taşımacılığında kullanılan petrol ürünlerinde verginin sıfırlanması ile haksız rekabet yaratıldığını, uçak seferi olan uzun mesafedeki illerdeki otobüs firmalarının zorda olduğunu dile getiren TOFED yetkilileri, havayolu şirketlerinin aldıkları sıfır vergili mazotu kendilerine yüksek kârlarla sattıklarını da iddia ettiler.
Otobüs işletmecilerinin tüm ümidi Başbakan Erdoğan ve Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın sorunlarına çözüm için düğmeye basması. Bakalım bu düğmeye basılacak mı?