|
 |
 |
 |
 |
|
Uzmanlar her bel fıtığı olanı ameliyat masasına yatırmıyor
Uzmanlar, bel ağrılarının ancak yüzde üçünün ameliyat gerektiren bel fıtıklarından kaynaklandığını belirtiyor. Diğer bel ağrıları ise, uygun yatak kullanımı, özel egzersizler ve ilaç tedavisi ile iyileştiriliyor. Alınan bu önlemlere karşın; ağrı, bacaklarda uyuşukluk ve kas güçsüzlükleri geçmezse, ameliyata başvurulabiliyor
Halk arasında bel fıtığı olanların hemen ameliyat olması gerektiği gibi yanlış bir inanış var. Oysa, bel ağrılarında ve bel fıtıklarında ameliyat son çare olarak görülüyor. Öncelikle yatak istirahatı, egzersiz ve ilaçla tedavi gibi seçenekleri denediklerini belirten Anadolu Sağlık Merkezi Nörolojik Bilimler Koordinatörü Nöroşirurji Uzmanı Op. Dr. Hikmet Uluğ, bel fıtığı ile ilgili sorularımızı yanıtladı...
Bel fıtığı kimlerde görülür?
Bel fıtığının ortaya çıktığı özel bir hasta grubu yoktur. Her yaş grubunda ve kadın, erkek her iki cinste de görülebilir. Bel fıtığının özellikle görüldüğü bir gruptan ziyade, bel fıtığına yol açabilecek risk faktörlerinden söz edilebilir.
Bel fıtığından nasıl korunabiliriz, riskli pozisyonlar ve hareketler neler?
Yerdeki cisimleri dizleri kırmadan eğilerek kaldırmak, dizleri kırmadan ağır nesneleri itmek ve çekmek, masa başında uzun süre bel desteği olmaksızın çalışmak, her iki elde uzun mesafelerde ağır yük taşımak, bel fıtığını davet edici durumlardır. Aynı biçimde; düzenli egzersiz yapmak da bel fıtığının önlenmesinde son derece yararlıdır. Tüm önlemlere karşın bel fıtığı gelişebilir. Bu durumda başvurulacak uzmanın önerilerine dikkat edilmelidir.
Her bel ağrısı bel fıtığı mıdır? Her bel fıtığı ameliyat gerektirir mi?
Bel ağrılarının ancak yüzde üçü ameliyat edilmesi gerekli bel fıtıklarından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, hekim muayenesi ve yapılacak incelemelerin sonuçlarına göre ilk önerilen; yatak istirahatı, ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçların kullanılmasıdır. Alınan bu önlemlere karşın, ağrı, bacaklarda uyuşukluk ve kas güçsüzlükleri geçmezse, çözüm ameliyattır.
Sert yatak istirahatı doğru mudur?
Tabu haline gelen bir öneri; sert yatak önerisidir. Sert yataktan kastedilen, üzerine yatmakla şekli bozulmayan, vücudun şeklini alabilen yatakların kullanılmasıdır. Günümüzde ticari olarak piyasada üretilen birçok yatak markası bu ihtiyacı karşılamaktadır. Bu nedenle, özellikle sert bir zeminin istirahat amacıyla yaratılması gerekli değildir.
Hamilelikte bel fıtığı ortaya çıkarsa, nelere dikkat edilmeli?
Hamile bir kadında ilerleyen aylarda karın içinde büyüyen cenin (bebek) normalde bele ilave bir yük oluşturur ve belin biyomekaniğini olumsuz yönde etkiler. Fakat cenin yavaş büyüdüğünden dolayı, bel ve sırt adaleleri ile destek dokular bu gelişmeye uyum gösterir, ön kısımda yer alan ağırlığı dengelerler. Bu sebeple, gebeliğin ilk aylarında yapılacak risksiz ve hafif egzersizler ilerideki aylarda anne adayına büyük avantajlar sağlar. Ancak hamilelikle birlikte bel fıtığı da mevcutsa, doktor ve hastanın işi bir hayli zordur. Çünkü zorluk daha teşhis döneminde başlamaktadır. Net bir teşhis için gerekli röntgen filmi çekimleri ve bilgisayarlı tomografi tetkiki, bebeğe zararlı olabilecek x-ışınları nedeniyle yaptırılamamaktadır. (Mutlaka gerekli ise, manyetik rezonans ile görüntüleme düşünülebilir.) Özellikle ilk üç ayda hastaya ilaç da verilememektedir. Bu dönemde şiddetli bel ve bacak ağrısı bulunan bir hastayla karşı karşıya kalan doktor, büyük sıkıntı çeker. Ancak bu durumda bile yapılabilecek şeyler vardır.
Bel fıtığı bulunan hamile bir kadın nasıl tedavi edilir?
Bel fıtığı bulunan ağrılı bir hamile hasta, öncelikle mutlak sert yatak istirahatına alınmalıdır. İlk üç aydan sonra evde hastanın beline yapılan hafif masajlar ve sıcaklık uygulamaları kısmen de olsa rahatlık sağlayabilmektedir. Ayrıca, doktor kontrolünde karın kaslarına yönelik egzersiz programı da uygulanabilir. Mümkün mertebe hasta rahatlatılarak ve fıtığın daha fazla ilerlemesine engel olacak tarzda tedbirler alınarak, bu kritik dokuz ayın atlatılması temin edilmelidir. Doğum esnasında, nöroşirurji uzmanı doktor ile hastayı takip eden kadın hastalıkları ve doğum uzmanı son durumu bir kez daha beraberce değerlendirerek normal doğum ile sezaryen arasında karara varırlar. Doğumdan sonra ise, hasta tekrar ele alınarak normal şartlarda teşhis ve tedavi metotları uygulanır ve kesin netice de o zaman elde edilir. Doğum ne şekilde olursa olsun (sezaryen veya normal doğum) doğumdan sonra karın kasları gevşemiş halde olacağından, loğusalık döneminde hasta karın adalelerini güçlendirici egzersiz programlarına alınmalıdır. Hamile bir kadında bel fıtığı varsa ve mutlak surette ameliyat gerekiyorsa, bu girişim spinal anestezi ile gerçekleştirilmelidir.
Bel fıtığının cerrahi tedavisi nasıl olur?
Ameliyat edilecek tüm hastalarda ameliyat öncesi ve sonrasının karşılaştırılması, ameliyata karar verilmesi için, sinir iletimini ölçme amacıyla EMG incelemesi mutlaka yapılmalıdır. Bel fıtığı ameliyatında amaç fıtıklaşan kısımla birlikte diskin çekirdeğini boşaltmak ve sinir üzerindeki baskıyı kaldırmaktır.
* Klasik yöntem: Belde yapılan küçük bir kesiyle girilip, küçük boyutta iki-beş mm kemik çıkartılarak, fıtığa ulaşılır ve disk çıkartılır. Son derece başarılı bir yöntemdir.
* Mikrodiskektomi: Klasik yöntemdeki uygulamalar, ameliyat mikroskobu eşliğinde gerçekleştirilir. Kesinin küçük olması, daha az hacimde kas dokusuyla uğraşılması gibi avantajları vardır. Uzun vadeli sonuçları klasik yöntemle aynıdır.
* Endoskopik ameliyatlar: Belde yapılan küçük kesiden içeri sokulan tüp içinden ameliyatın gerçekleştirilmesidir. Ameliyat edilmesi gereken fıtıklaşmaların çok azında uygulama alanı bulmaktadır. Uygulanabilen olgularda sonuçları yukarıda anlatılan yöntemlerle aynıdır.
Alternatif tedavi yöntemleri nelerdir?
Bel fıtığında alternatif tedavi diye bir yöntem söz konusu değildir. Ameliyat edilmesi gerekli hastalarda hiçbir uygulama ameliyatın yerini tutamaz. Ameliyata ihtiyacı olan hastalar doktor tarafından, gerekli tetkikler sonucu titizlikle seçilmelidir. Ameliyat edilmesi gerekmeyen hastalarda ilaçlar, yatak istirahatı ve fizik tedavi ve rehabilitasyon yoluyla bel ve karın kaslarını güçlendirici egzersizler hastalara yardımcı olmaktadır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
