Putin gelmeden bizi bypass etti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye ziyaretinden önce, Türkiye'nin teklif edeceği bazı konularda önemli adımlar atarak yola çıktı. Bu konular pek de hoşnut olacağımız gelişmeleri içermiyor.
Birinci olayı; Boğazların yoğun tanker trafiğine muhatap olması nedeniyle gündeme gelen projelere Rusya 'hayır' diyecek. İkinci konu ise; Doğalgaz kontratlarını özel sektöre devretmeye hazırlanan Türkiye'ye en fazla doğalgaz aldığı Rusya'nın kontrat devirlerinde itiraz edecek. İç piyasada aktif olmak için pazarlık masasına sürecek.
Daha önce, kontrat devirlerine Rusya'nın karşı çıktığını, Rus kaynaklardan aldığımız bilgiler ışığında birkaç defa bu köşeden duyurduk. Hatta, doğalgaz kontratlarının devrini pazarlık unsuru olarak kullanacaklarını da kaydettik. Dün Milliyet'te yer alan, 'Rusya doğalgaz kontratlarının devrine karışa' haberini iyi okumak gerekir.
İpucu da yine Milliyet'ten; ' İşadamı Ali Şen'in Gazprom'la ortak kurduğu ve kontrat devirlerine talip olan Bosphorus Gas şirketi koordinatörü Tuğrul Erkin, Gazprom'un gaz sektörünü liberalleştirecek bu adıma karşı çıkmayacağını savundu. Erkin, "Gazprom tanımadığı biriyle el sıkışmak, risk almak istemiyor olabilir. Ancak bu şirketler sağlam teminatlar bulursa güven sağlar" dedi.'
Kontratlar, Gazprom'un Türkiye uzantısı Ali Şen'e devredilirse sorun çıkmaz. Olayın özeti bu. Rusya haksız da sayılmaz. Oyunu kuralına göre ve sisteme uygun şekilde oynuyor.
Ali Şen, yeni şirketlerle doğalgaz piyasasına girdiğinde de bugünlere aylar öncesinden bu köşede parmak basılmıştı. Netice itibariyle Türkiye'nin Rusya ile yakınlaşması, işbirliğine girmesi, karşılıklı güven ve kazanca dayanan gelişmelere kapı aralaması faydamıza.
Rusya'nın Türkiye'yi sessizce bypass ettiği ve haber duyulunca şaşkına çevireceği haberin ayrıntılarına dönelim . Ankara'nın, 'Boğazlar mevcut yükü kaldıramıyor' teziyle masaya koyacağı alternatif güzergahlar için Rusya'nın vereceği cevabı buradan ilk defa açıklayalım.
Putin aynen şöyle diyecek;
'Haklısınız. Biz de kısa süre önce (4 Kasım) Bulgaristan ve Yunanistan'la Trans-Trakya Petrol Boru Hattı'nı parafe ettik. Boğazlar konusunda endişeleneceğiniz bir şey olmasın.' Rusya-Yunanistan-Bulgaristan üçlüsünü parafe ettiği protokolün metni 10 Aralık'ta piyasaya çıkacak Global Enerji'de yer alacak. Halbuki, Türkiye'ye göre Rusya, Karadeniz'deki Novorosisk Limanı'nda petrol yüklenen tankerlerin problem olduğunu biliyor ve boğazları bypass edecek proje üzerinde çalışıyordu. O halde Rusya ile Türkiye bu projeyi beraber geliştirebilirdi. Tez buydu.
Fakat, Rusya'nın istediği Trans-Trakya Projesi'ne Ankara alternatif projeyle yaklaşıyor, sıcak bakmıyordu. Ankara'ya göre Kıyıköy'den Saros Körfezi'ne ya da Bulgaristan'ın Burgaz'dan, Yunanistan'ın Dedağaç'a uzanan boru hattı adalar arası geçişler sebebiyle riskliydi. Ve buna alternatif olarak, Samsun-Kırıkkale-Ceyhan Petrol Boru Hattı daha uygundu. Ama ikna edecek fazla detay ve zaman oluşmadı anlaşılan. Rusya hem boğazları hem de Türkiye'yi erken bypass etti. Putin'le ciddi bir pazarlık yapılması halinde proje Türkiye'nin lehine döner mi? İki gün içinde belli olacak.