Enflasyon düşüşü buraya kadar mı?

Ekim rakamları Mart 2003'ten beri en yüksek aylık enflasyonu yaşadığımızı gösterdi. Bitişikteki tabloda yer alan verilere göre, tüketici enflasyonunda ekimdeki yüzde 2.22'lik düzey en son 2003 Martı'nda yüzde 3.1 ile görülmüş. Yine yüzde 3.23'lük toptan fiyat artışı en son yüzde 3.2'ile Mart 2003'te gerçekleşmiş. Tam olarak 1.5 yıl sonra bu düzeylere yeniden çıkılmış.
Sadece bir aylık veriler enflasyonda kötüye gidişi gösterir mi? Göstermeyebilir. Ekim ayı arizi bir ay olabilirdi. Ama enflasyon tek bir oran değil. Ele aldığımız sadece tüketici enflasyonu olsaydı bunu böyle kabul edebilirdik.

Toptanda tırmanış
Dikkatinizi yine yandaki tabloya çekmek isterim. Bir kere şunu tesbit edelim. Enflasyonda en düşük ayımız 2004 Mart ayı. Toptan fiyatlarda yüzde 7.97 ve özel imalat sanayi fiyatlarında yüzde 6.7 ile son 30 yılın dip seviyesini bulmuşuz. Nisan ile her iki enflasyonda bozulma başlamış. 7 ayda özel imalat sanayi fiyatları yüzde 6.7'den yüzde 12.2'ye, toptan eşya fiyatları yüzde 7.79'dan yüzde
15.48'e çıkarak tam iki katına yükselmiş.

Tüketicide yatay gidiş
Sokaktaki vatandaşı asıl ilgilendiren ve bir süreden beri Merkez Bankası tarafından asıl hedef enflasyon olarak seçilen tüketici fiyat endeksi. Burada ise en düşük rakam yüzde 8.88 ile 2004 Haziran'ında gerçekleşmiş. Ancak ekim ayındaki yüksek verilere karşılık yıllık bazda tüketici fiyatlarının çıktığı düzey yüzde
9.86. Üstelik yılsonu yüzde 12'lik hedef hala tutturulabilir. Yani burada bir kötüleşme henüz yok. Ama Mart 2004'ten bu yana tüketici fiyatlarında düşüş hız kesmiş, iyileşme durmuş. İşte böyle bir tablonun üzerine ekim sıçraması gelmiş.

Kader petrolün elinde
Sadece ekimdeki sıçrama ile tüketici enflasyonunun tırmanışa geçtiği şimdilik söylenemez. Ancak ekim ayı bu konuda pekala başlangıç da olabilir.
Tüketici fiyatlarının tırmanışa geçmesi, gıda maddeleri ile petrole bağlı. Petrol ise dünyaya bağlı. ABD'deki seçim sonuçlarından sonra petrolde pek düşüş beklenmiyor.
Üstelik Türkiye petrole zam yapmamak için şimdiye kadar direndi ve ekimdeki zamlar enflasyonu sıçratmaya yetti. Ancak bundan sonraki maliyet artışları fiyatlara yansıtılmak zorunda. Dünyada 50 doların üstünde olan petrolü Türkiye spot piyasadan 35.6 dolardan alıyor. Bu veri DPT'nin. Dünya fiyatlarının Türkiye'ye yansıması yine DPT'nin hesaplamalarına göre altı ay. Yani bugünkü 50 dolarlık petrol fiyatları ile yaklaşık altı ay sonra karşılaşacağız. Bu durumda petrolden enflasyona bir kolaylık gelmeyecek. Hatta enflasyonu artırıcı etki yapmaya devam edecek. Dünya konjonktürü de maalesef pek umut vermiyor.
Beklenmeyen ekim sıçramasından sonra enflasyon düşüşünü bir süreliğine unutmakta, hatta daha yüksek bir enflasyona göre hesap yapmakta, AB ve IMF çıpalarına daha sıkı sarılmakta yarar var.

Sonuç
"Doğa, saklanmayı sever"
Herakleitos