Niyet mektubundaki vurgu

IMF'ye verilen ve altında Devlet Bakanı Ali Babacan'ın imzası bulunan son niyet mektubunun ikinci paragrafında diyor ki: "Son dönemde tüketici talebinde ve buna bağlı ithalatta görülen artış devam etmiş olsaydı, büyümenin sürdürülebilirliği açısından soru işaretleri ortaya çıkabilecekti."
Bu şu demek: "Biz yıl başında ekonomi için sürdürülebilir olduğuna inandığımız bir büyüme oranı tesbit ettik. Ancak tüketici talebi ve ithalat o kadar hızlı gitti ki bizim planlarımız şaşıyordu."
Mektupta bir sonraki cümlede ise bu kötüye gidişin nasıl önlendiği şöyle anlatılıyor: "Ancak piyasa faiz oranlarındaki kıpırdanma ve kredilerin artış hızındaki yavaşlamanın yurtiçi talebi kontrol altına alması beklenmektedir."
Bu da şu demek: "Allahtan Merkez Bankası gaza gelip faiz indiriminde yavaş gitti, yoksa tüketici talebindeki artış çok çok daha hızlı olabilir, ekonominin başı daha büyük bir derde girebilirdi."
Niyet mektubunda yüksek faizlerin iç talebi yavaşlatarak milli gelir artış hızının program hedefi ile daha tuatrlı hale getirildiğine bir kaç yerde vurgu yapılıyor. Bunda bir yanlış yok, oldukça doğru bir vurgu. Çelişki Ak Parti'de. AKP'li bakanlar, millletvekilleri, yayın organları ve kuruluşların bir bölümü faiz indiriminde hızlı davranmadığı için Merkez Bankasını eleştirirken, hükümet imzalayıp IMF'ye gönderdiği taahhütler manzumesinde Merkez Bankası ile neredeyse birebir görüşler savunuyor. Eğer bu mektup IMF tarafından hazırlanıp hükümete imzalattırılmadıysa (yani Babacan'ın dediği gibi bizimkiler tarafından hazırlanıp IMF'ye gönderildiyse) hükümetin aynı görüşleri kamuoyu önünde de aynı açıklıkla savunması gerekir. Böylece AKP tabanındaki ve örgütündeki kafa karışıklığı da ortadan kalkabilir.
Gelelim faiz indirimine.
IMF ile görüşmeler dün sona erdi. Kulis bilgilerine göre Türkiye hem üç yıllık program hem de IMF ile yeni bir stand-by konusunda önemli ilerlemeler kaydetti. Eğer durum buysa Merkez Bankasını faiz indirimi konusunda çekingen davranmaya yönelten önemli bir belirsizlik ortadan kalkmış olacak. Bu ise Ağustos ayı içinde bir faiz indirimi beklentisini kuvvetlendirebilir.
Ancak son iki yıllık tavrına bakarak faiz indirimi için Merkez Bankasının iç talep konusundaki kaygılarının da giderilmesi gerektiğini de söyleyebiliriz. Merkez Bankasının dünkü açıklamasında "mali disiplinden taviz verilmemesi" ve "gerekirse tüketim artışının kontrol altında tutulmasına yönelik seçiçi önlemler alınması"nın faydalı olabileceği belirtiliyor. Merkez Bankasının iç talep konusunda kaygısı olduğu sürece faizleri indirmemesi gerekir, daha doğrusu böyle davranmak lehine olur.
Merkez Bankası, hazırlanmakta olan üç yıllık programın maliye tarafının güçlülüğü ve bu programa sağlanacak IMF desteğinin cari işlemler açığının kur ve dolayısıyla enflasyon üzerinde oluşturacağı baskıyı azaltacağını düşünüyor. Dolayısıyla programın içeriği ve sağlanacak IMF desteği Merkez Bankasının faiz indirimi kararı almasında önemli rol oynayacaktır.