THY'nin uçakları ve kafa karışıklıkları

Türk Hava Yolları (THY), dünya havacılık sektörünün de yakından takip ettiği uçak alım kararını Londra'- da Farnborough Air Show'da sorguladım. Zira THY Yönetim Kurulu Başkanı Candan Karlıtekin ve Yönetim Kurulu Üyesi Atilla Öksüz'le beraber aynı uçakta Londra'ya gittim ve fuarda sıcak gelişmeleri en yetkin isimlerle birlikte takip ettim. Netice itibarıyla, bir ay önceki Hükümetin tercihi Airbus' başlıklı yazımızdaki detaylar böylece hayata geçmiş oldu. Yüzde 70 Airbus ve yüzde 30 Boeing oranı bakalım bölgesel uçak alımlarında nasıl bir tablo ortaya koyacak? Ön anlaşması imzalanan MOU) uçak anlaşmasıyla ilgili detayların 30 gün içinde tamamlanması gerekiyor. Detayların içinde ise THY'nin filosuna katılacak olan uçaklarda hangi motorları ve aviyonikleri tercih edeceği hususları var. Önümüzdeki günlerde İstanbul'da uçağın en önemli ve en değerli parçası olan uçak motorları için Rolls- Royce, CFM, General Electric ve IAE gibi üreticilerle THY masaya oturacak. Uçak motorunda pazarlığın ana unsuru ise THY'nin Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanı'nda faaliyete geçireceği uçak bakım merkezi HABOM Projesi için şirketlerden destek sağlamak olacak. Boeing'ten daha evvel 21 uçak alımı yapılacağı yönünde görüşmeler yapılıp, alınan fiyatlar ve pazarlıkların da 21 uçak üzerinden sürdürülmesine rağmen Boeing'ten 15 adet B 737-800 uçak alınacağı açıklaması sarsıntıya sebep oldu. Boeing'in, Airbus'ın orta menzil uçaklarda önünü kesmek için THY çok uygun fiyat teklifine rağmen başarıya ulaşamaması sıkıntının bir nedeni. THY'nin bu sebeple Boeing'le bir süre daha pazarlık yapması gerekiyor. Öte yandan THY Airbus'tan 5 adet A- 330-200, 12 adet A- 321-200, 19 adet A-320-200 uçağı karşılığında işbirliğini her alanda geliştirmeyi hedefliyor.

UÇAKLARIN DEĞERİ
THY'nin alacağı uçakların rakamsal değeri üzerinde kafası karışan Türk medyasının düştüğü hatanın kaynağı ise liste fiyatı ile pazarlık ücretlerinin birbirine karıştırılması. Liste fiyatı 45 milyon USD civarında görünen uçakların değeri bir çok parametreye ve işbirliğine ortalama yüzde 30 aşağı dahi inebiliyor. Bu alım şekline, adetlere bağlı olduğu gibi alınan konseptte uçak üreticilerinin ilgili oldukları pazarı ellerinde tutabilmek için geliştirdikleri ticari yöntemlerle de yakından ilgili. Mesela, THY'nin son uçak alımında Airbus'ı tercih edeceğini hisseden Boeing, 737-800 uçaklarında çok önemli bir indirime gitti. Bu taktiği gören Airbus'ın da aynı yöntemle rakamlarını gözden geçirdi. Başbakan Recep Tayip Erdoğan'ın NATO toplantısında Airbus'la anlaşmayı neticelendirmek için bir adet A 330-200 model istemesini dahi Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, 'bütün indirimler yapılmıştır' diyerek kabul etmedi. Kısaca, sapla samanı karıştırmamak lazım.