Türkmenler'in yas günü

Fransız düşünürlerinden Jean-Baptiste Say der ki, "Tarih geçmişi değil geleceği okumanıza yardımcı olursa bir işe yarar..."
Bugün tarihin trajik ve hüzünlü bir bölümünün sayfalarını çevireceğiz. Niyetimiz geçmişin yaralarını kaşıyıp tekrar kanatmak değil, geleceği okumaya yardım etmek.
Tüm Irak gibi Kerkük de o gün, General Kasım'ın Kral Faysal rejimini devirdiği ihtilalin ilk yıldönümünü kutlamaya hazırlanıyordu. Gölgede 40 dereceyi bulan sıcakta gün boyu evlerine kapanan insanlar, akşam serinliğinde çıktılar ve şenlikler başladı. Türkmenler de bu şenliklere katılıyorlardı. Sonra sıra geçit törenine geldi. Kortej ilerlerken birden "Kahrolsun Türkmenler" sloganları yükseldi. Bunu silah sesleri izledi. Ardından Türkmenler'in toplandığı kahvenin sahibi Osman Hıdır öldürüldü, ayaklarından bir arabaya bağlanıp sokaklarda sürüklendi. Saldırılar yayılınca sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

Kerkük'te insan avı
Oysa bu sinsi planın bir parçasıydı, yasak sadece Türkmen mahallelerini kapsıyordu. Önceden belirlenmiş evler tek tek basılıp toplanan Türkmen ileri gelenleri, Kerkük Kışlası'na götürüldü. Burada 5-10 dakikalık duruşmalar sonunda kurşuna dizildiler.
Kurbanlardan bazıları daha da vahşi yöntemlerle öldürüldü. Örneğin emekli albay Ata Hayrullah'ı kışlanın önünde bir ağaca bağladıktan sonra etlerini diri diri kesip hayvanlara attılar. Kardeşi doktor yarbay İhsan Hayrullah da aynı yöntemle şehit edildi.
Katliam üç gün üç gece sürdü, Türkmen toplumunun tüm seçkin üyeleri, aydınları tüyler ürpertici işkencelerde can verdiler.
Kimi diri diri toprağa gömüldü, kimi direğe asılıp günlerce bırakıldı, kiminin gözleri oyuldu, birçoğu arabalarla parçalanıncaya kadar sürüklendi. Vahşetin tanıklarından çıldıranlar oldu....
Dördüncü gün kent sessizliğe gömülürken, bilanço korkunçtu. Akla gelebilecek tüm Türkmen liderleri, Hayrullah kardeşlerin yanı sıra Kasım Neftçi, Abdullah Bayatlı, Abdulhalik İsmail, Selahattin ve Mehmet Avcı kardeşler, Cahit Fahrettin, Kemal Abdulsamet, Seyit Gani Nakip, Şakir Zeynel, Hasip Ali, Cuma Kamber, Kazım Bektaş ve daha niceleri yok edilmişti.
Görüntüler öyle dehşet vericiydi ki, Menderes Hükümeti halkın galeyana gelmesini önlemek için, olaylarla ilgili fotoğraf, film ve belgelerin yurda sokulmasını yasakladı.

Hangisine inanmalı
Bu katliamın bugün 45'inci yıldönümü ve Kerkük "statü" tartışmalarıyla bir kez daha kaygı ve gerilim kaynağı.
Barzani, "Kerkük Kürtler'indir. Kürdistan'ın parçası değil kalbidir" diyor.
Talabani yatıştırmak için devreye giriyor: "Kaygılanmanıza gerek yok, Kerkük, Kürt, Türkmen ve Araplar'ın kardeşçe yaşadığı bir kenttir."
Barzani, "Kerkük, Kürt insanının çektiklerinin bir simgesidir. Asla taviz vermeyiz" diyor.
Talabani yine yumuşatıyor: "Kerkük özel statüyle yönetilmeli. Kentin geleceğine Türkmenler, Araplar ve Kürtler birlikte karar vermeli. Özel statüyü Barzani de kabul ediyor."
Barzani'nin görüşlerini yansıtan Kürt sitelerinde yalanlama gecikmiyor: "Talabani bulunduğu mekana göre konuşur. Süleymaniye'de sofrasından hindi etini eksik etmez, Ankara'da Türkler'i incitmemek için hindi (turkey) yemediğini söyler..."
İki Kürt liderin Türkiye'nin Kerkük duyarlılığını köreltmeyi amaçlayan bu danışıklı döğüşü bakalım ne kadar sürecek?