  |
|
Tansiyon ilacı kullananlarda sıcak çarpması riski artıyor
Uzmanlar, seyahat öncesinde mutlaka sağlık kontrolünden geçilmesini öneriyor. Seyahatte karşılaşılan sorunlar arasında; sıcak çarpmaları başı çekiyor. Kalp, tansiyon, allerji ve sinir ilacı kullananlarda sıcak çarpması riski artıyor
Uluslararası Seyahat Hastalıkları Cemiyeti'nin üç Türk üyesinden biri olan Dr. Aydoğan Lermi, seyahate çıkanların yüzde 65'inin herhangi bir nedenden dolayı bir süre kendini hasta hissettiğini, yüzde dördünün ise gittiği yerde hastaneye yatacak kadar hastalandığını söylüyor ve uyarıyor: "Tatile çıkmadan önce, mutlaka tam teşekküllü bir sağlık merkezinde kontrolden geçin. Sağlıklı olduğunuza inanmadan yola çıkmayın."
Yazın tercih edilen tatil mekânları genellikle, deniz, güneş, kum üçlemesini içerdiği için, seyahat hastalıkları arasında sıcak çarpmaları ve sıcak sendromları başı çekiyor. Sıcaktan hastalanan kişi için yapılması gereken ilk yardım önlemi, hastanın hemen bir sağlık kurumuna ulaştırılması. Hastaneye ulaştırılıncaya kadar hasta, serin, gölge bir yere alınmalı ve üzerindekiler hemen çıkarılarak soğutma işlemine başlanmalı. Soğutma, soğuk su bulunan bir küvette veya bahçe hortumu ile sulanarak yapılabilir. Bilinci yerinde olmayan hastaya asla su içirilmeye çalışılmamalı.
YAŞLILARA ÖZEL ÖNLEM
Sıcak sendromları; hava sıcaklığı 32 derecenin, nem oranı da yüzde 60'ın üzerindeyse ortaya çıkıyor. Yaşlılarda, damar sertliği ve kalp yetersizliği olanlarda, şeker hastalarında, alkol bağımlılarında ve idrar söktürücü ilaç kullananlarda daha sık rastlanıyor. Dr. Lermi, sıcak havalarda, terleme devam ettiği sürece, yeterince su ve tuz almak şartıyla çok yüksek ısılara tahammül etmenin mümkün olduğunu belirtiyor.
Dr. Lermi'ye göre sıcak sendromları önem sırasına göre şöyle sıralanıyor: Sıcak krampları, sıcak bitkinliği ve sıcak çarpması. Sıcak krampları, kol-bacak ve karın kaslarında daha sık görülüyor. Kramplar, kısa fakat can yakıcı oluyor. Hastanın serin bir yerde istirahat etmesiyle, kramplar hafifleyebiliyor. Bu şekilde düzelmeyenlere, tuzlu su içirilmeli veya damar yoluyla tuzlu serumlar verilmeli. Krampların önlenmesi için risk altındaki kişilerin litresinde yarım çay kaşığı tuz eritilmiş sudan içmeleri öneriliyor.
SUSUZLUK BİTKİNLEŞTİRİR
Sıcak sendromlarının en sık rastlanan türü ise "sıcak bitkinliği". Sıcağa üç günden fazla maruz kalanlarda daha sık görülüyor. Belirtilerin nedeni; kalp damar sisteminin aşırı sıcaklara yeterli cevap verememesi. Vücut ısısı genellikle yükseliyor. Çok yaşlı, bebek, düşkün ve zekâ geriliği olup da susuzluklarını yeterince ifade edemeyenlerde görülüyor. Fazla terleyip, az su içenlerde de rastlanabiliyor. Sıcaktan bitkin düşenlerin, tansiyonları düşüktür, nabızları ise hızlı atar. Hasta, hemen serin bir yere alınmalı ve yatar durumda tutulmalı. İstirahat ettirilmesine ve alınan bütün önlemlere rağmen ateş yükseliyor ise, hasta hemen hastaneye kaldırılmalı.
SICAK ÇARPMASI ÖLDÜRÜR
Sıcak çarpmasının nedeni; vücudumuzdaki ısı düzenleyen sistemin, organizmanın yeterli ısı kaybını sağlayamaması sonucu vücut ısısının 41 derecenin üzerine çıkması. Sıcak çarpması sırasında, birçok hayati organın (kalp, beyin, böbrek, karaciğer) fonksiyonları bozulabiliyor. Ani olarak ortaya çıkan baş ağrısı, baş dönmesi, baygınlık, hayal görme, havale ve komaya kadar giden belirtiler ile başlıyor. Diüretik (idrar söktürücü), beta-bloker (kalp ve tansiyon ilacı), antihistaminikler (allerji ilacı) ve bazı sinir ilaçlarını kullananlarda risk artıyor.
Sıcak çarpmasının öldürücü olabileceğinin bilinmesi gerektiğini söyleyen Dr. Lermi, acil yardım konusunda uyarıyor: "Tedavide ilk adım, sıcak çarpması olanların erken fark edilmeleri ve derhal soğutulmaya başlanmaları. Hasta gölge bir yere alınmalı ve elbiseleri tamamen çıkarılmalı. Vücut yüzeyi ıslatılmalı, bir yandan da vantilatörle hava verilerek suyun buharlaşması sağlanmalı. Hasta vakit kaybetmeden, hastaneye ulaştırılmalı."
|
