  |
|
Seyahat hastalıklarından korunun, tatilin tadı çıksın
Uzak veya yakın her türlü seyahat, bazı sağlık sorunlarını da beraberinde getiriyor. Risklere karşı gerekli önlemleri alır, hastalıklardan korunma yollarını bilirseniz, keyifli bir seyahatin tadını doyasıya çıkarabilirsiniz. Seyahat hastalıkları klinikleri bu alanda danışmanlık hizmeti veriyor
Yaz mevsimi deyince hepimizin aklına güneş, deniz, kum ve tatil geliyor. Oysa, hastalıklar ve kazalar, tatil, sıcak, deniz, güneş, kum dinlemiyor. Sağlık sorunları, yazın da yakamıza yapışıyor. Hatta, bazı hastalık gruplarıyla yaz aylarında, tatillerde, seyahatlerde daha sık karşılaşıyoruz. Çünkü uçak yolculuğundan tutun da, denizin, kumun, güneşin, yüzmenin, dağa tırmanmanın bile kendine özgü hastalıkları, kazaları var. Ayrıca, bazı hastalıklar sıcakların da bastırmasının etkisiyle, daha da vahim boyutlara varabiliyor. İşte bu yüzden, sizlere yaz döneminde ve özellikle de tatil boyunca yaşanan tüm hastalık ve kazaları A'dan Z'ye anlatan, çözüm yolları öneren bir yazı dizisi hazırladık. Bu bilgilerin ışığında çok daha sağlıklı, dingin bir tatil geçirmenizi umuyoruz...
SEYAHAT HASTALIKLARI TATİLİ ZEHREDİYOR
Son yıllarda, önemi giderek daha da fazla vurgulanan seyahat hastalıkları, "yolculuk yaptığınız yere, yolculuk şeklinize ve gittiğiniz yerde katıldığınız aktivitelere bağlı olarak ortaya çıkan sağlık problemleri" olarak tanımlanıyor.
En çok görülen seyahat hastalıkları ise şöyle sınıflandırılıyor:
1- Mikrobik hastalıklar
* Turist ishalleri
* Sıtma
* Sarılık
* AIDS
2- Yolculuğa bağlı hastalıklar
* Zaman farkı sonucu oluşan sersemlik
* Uzun süreli yolculuklara ve hareketsizliklere bağlı emboliler
3-Seyahat şekline, gidilen yere ve aktivitelere bağlı hastalıklar
* Sıcak çarpmaları
* Yükseklik hastalığı
* Dekompresyon hastalıkları (Vurgun)
* Böcek ısırmaları
* Donmalar
ARTIK ÖZEL KLİNİKLER VAR
Son yıllarda açılan "seyahat hastalıkları klinikleri", aslında birer danışma servisi. Bu klinikler, sağlık durumunuzu, aşılarınızı, gideceğiniz yeri dikkate alarak;
Seyahat öncesi danışmanlık yapıyor.
*Gelişebilecek sağlık problemlerini tespit ediyor.
*Gerekli aşılarınızı yapıyor.
*Gerekli ilaçlarınızı temin ediyor.
*Uyarılarda, önlemlerde ve önerilerde bulunuyor.
*Gerekli sağlık raporlarınızı düzenliyor. 3 Aşı pasaportunuzu hazırlıyor.
Seyahat sırasında karşılaşabileceğiniz hastalıklar hakkında danışmanlık yapıyor.
* Seyahat sırasında gelişen hastalıklar için önerilerde bulunuyor.
*Tedaviniz için sizi yönlendiriyor.
Seyahat sonrası ortaya çıkan rahatsızlıkları
*Teşhis ediyor
*Tedavisini yapıyor.
KİMLER NE ZAMAN BAŞVURMALI?
Herhangi bir sebeple ülke içinde veya ülke dışında yolculuğa çıkacak olan herkesin, seyahat hastalıkları kliniklerinden birine danışması, en doğru yaklaşım. En uygun olanı; seyahate çıkmadan hafta önce gerekli danışmanlık hizmetini almak mümkünse aşılarınızı yaptırmak. Aşıların iki haftadan önce koruyuculuk kazandırmadığını unutmayın. Her ülke kendine has seyahat hastalıkları taşıyor. Gideceğiniz yer son derece gelişmiş bir olabilir, fakat Türkiye'den farklı riskler taşıyabilir. Örneğin New York'da Lyme hastalığına veya Nil Ensefaliti'ne (beyin iltihabı) yakalanabilirsiniz. Önlem almanın, ölümcül riskleri göze almaktan daha kolay olduğunu unutmayın.
UÇAKTAKİ TEHLİKE
En sık görülen seyahat hastalıkları; seyahatin şekline bağlı olan hastalıklar, seyahat edilen yerin mikrobik yapısına bağlı hastalıklar, seyahat edilen yerdeki doğa koşullarına bağlı hastalıklar şeklinde gruplanıyor. Seyahatin şekline bağlı olan hastalıkların en önemlisinin tıp dilindeki karşılığı: 'Derin ven trombozları.' Derin ven trombozlar'ı, özellikle uzun yolculuklar sırasında hareketsiz kalma sonucu bacak damarlarında oluşan pıhtının neden olduğu "bacak ağrıları ve şişkinlik" olarak biliniyor. Pıhtı, yerinden koparak akciğer damarını tıkarsa, ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Uzun zamandan beri seyahat hastalıkları konusunda çalışan, bu konudaki araştırmalarını sürdüren Cerrahpaşa Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, derin ven trombozlarının özellikle uzun uçak yolculukları gibi hareket kabiliyetinin kısıtlandığı yolculuklar sırasında sık görüldüğüne dikkat çekiyor. Özellikle son zamanlarda uçakların ekonomik klas bölümlerinde meydana gelen ölümler sonucu 'Ekonomi Klas Sendromu' olarak adlandırılan hastalığın 'derin ven trombozu'ndan başka bir şey olmadığını söyleyen Prof. Dr. Küçükusta, 40 yaş üstündekilerde, hamilelerde, daha önce varis ve benzeri şikâyeti olanlarda, yakın zamanda karın veya bacak ameliyatı geçirenlerde, doğum kontrol ilacı kullananlarda, aşırı şişmanlarda, susuz kalanlarda ve bazı ilaçları alan kişilerde daha sık görüldüğüne dikkat çekiyor.
Prof. Dr. Küçükusta, sözlerini şöyle sürdürüyor: "Derin ven trombozu'nun ilk bulguları genellikle önemsenmez. Hastalık bacaklarda hassasiyet ve kızarıklık, ağrı ve ateşle başlar. Bu dönemde yapılan tedavi ile sorun çabuk geriler. Fakat pıhtı yerinden koparak akciğer damarını tıkarsa, şiddetli göğüs ağrısı, solunum sıkışması ve nefessiz kalma sonucu ölüme neden olabilir. Derin ven trombozu'na bağlı rahatsızlıkları, üç saatten uzun yolculuklarda zaman zaman koridorda yürüyerek ya da egzersiz yaparak veya doktora danışıp, yolculuk öncesinde bir tablet aspirin alarak engelleyebilirsiniz. Uzun yolculuklarda zaman farkı da sağlığı bozar. 'Jetlag Sendromu' olarak adlandırılan ve kısa sürede üçten fazla zaman diliminin aşıldığı yolculuklarda ortaya çıkan rahatsızlıklar; halsizlik, huzursuzluk, uykusuzluk, baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, hazımsızlık, mide şikâyetleri, ishal ya da kabızlık veya eklemlerde şişme ve ağrı ile kendini gösterir.
Zaman farkı şikâyetlerini azaltmak için, fizik kondisyonun artırılması ve gevşeme amacıyla egzersizler yapılabilir. Bu egzersizlere yolculuk öncesi başlanmalı ve yolculuk esnasında da saat başı, koridorda yürüme ve germe egzersizleri yapılmalı. Yolculuk sırasında bolca su için, alkollü, kafeinli içeceklerden uzak durun. Yolculuk boyunca 45 dakikadan fazla uyumayın. Varış yerinde, mümkün olduğunca gün ışığında kalın, bu amaçla doğuya gidiyorsanız sabah, batıya gidiyorsanız akşam güneşinde kalmaya özen gösterin. Yemek saatlerinizi varış yerine göre ayarlayın, acıksanız bile bu saatler dışında yemek yemeyin. Bir zamanlar son derece popüler olan melatonin ve diyetin 'Jetlag Sendromu'nda etkisiz olduğu kanıtlandı."
KRONİK HASTALAR DİKKAT ETMELİ
Seyahat edilecek bölge ve ülkenin mikrobik yapısı, seyahati bir cehenneme çevirmeye yetiyor da artıyor bile. Dünya Sağlık Örgütü'nün raporuna göre, seyahate çıkan insanlar en çok ciddi zatürree, sıtma, dizanteri ve bağırsak iltihabı ile turist ishaline yakalanıyor. O yüzden gidilecek yer, kalınacak süre ve aktiviteler dikkate alınarak, uygun aşılama yapılması gerekiyor. Bu hastalıklar arasında en sık rastlanılanı; turist ishali. Bu hastalık söz konusu olduğunda, bazı antibiyotikler ilk basamakta fayda sağlayabiliyor. Bu antibiyotiklerle üç gün içinde düzelme sağlanmadığı taktirde, hastanın mutlaka hekim kontrolüne alınması gerekiyor.
Hamileler, çocuklar ve kronik hastalığı olanlar ile yaşlıların seyahat esnasında çok dikkatli olmaları şart. Kalp yetmezliği, yeni geçirilmiş kalp krizi veya inme, ritim bozuklukları ve anjin atakları, "uçakta yolculuğa engel hastalıklar" arasında kabul ediliyor. Romatizmalı, yeni ameliyat olmuş, ayak ve bacak şişlikleri olan, varisli kişilerin yolculukları da "riskli" sınıflamasına giriyor.
|
