Amerika'da yatırımcı olmak!

Türk sermaye piyasası neden gelişmiyor? Pek çok neden sıralanabilir; Örneğin,
Şirketlerin halka açılma oranları düşük olduğundan hisse senedi işlemlerinde derinlik sağlanamıyor.
Şirketler karlarını nakit temettüye dönüştürmedikleri için yatırımcılar hisse senedi fiyatlarındaki artışı izliyor. Krizler, fiyat artışına endekslenen bu tip talebi zayıflatıyor.
Yeterli denetim yok. Bilançolar gerçeği yansıtmıyor.
Hepsine evet. Ancak bence en önemli neden, sistemin yatırımcıyı kandıranı, yanıltanı, kurallara şu veya bu nedenle uymayanı caydıramaması. Ve daha da önemlisi, yatırımcıların kaybettikleriyle kalması.
Geçmişte insanlar, birbirlerine borsada para kazanmış tanıdıklarının öykülerini anlatırdı. Şimdi borsada "mağdur" olmuş kişiler muhabbet konusu...
Bu yüzden yatırımcı sayısı artmıyor, azalıyor.
Borsaya kayıtlı yatırımcı sayısı 1.3 milyon kişiden 900 binlere niye geriledi ki!
İşte size ABD ile Türkiye arasındaki farka güzel bir örnek.
Türk şirketi Turkcell, hem Türkiye hem de ABD'de aynı zamanda halka açıldı. Ama ABD'de bazı yatırımcılar, bilgilerin gerçeği yansıtmadığını ileri sürerek toplu dava (class action) açtı. Yani 'kandırıldık' dediler.
Sonunda Turkcell haklı olduğuna dair inancını korumasına rağmen, 'davanın belirsizliği ve maliyetini' dikkate alarak davalılarla, 19 milyon dolar tazminat ödemek kaydıyla anlaştı.
Peki, benzer dava
Türkiye'de açılabilir miydi? Açılsa sonuç alınabilir miydi?
Etrafımda, 'dava açılabilirdi' diye düşünen tek kişi bile çıkmadı. Bu duygu noksanlığı bile, sistemin yatırımcılar için koruyucu niteliklerden uzak varsayıldığının göstergesi.
Yanlış anlaşılmasın. Sorun Turkcell değil. Sorun şu ki; Küçük yatırımcıları korumak için çıkarılan onlarca yasanın ve SPK'nın yayınladığı yüzlerce tebliğin, küçük yatırımcıları koruduğu hiç görülmedi.
En sert yasalar bile işe yaramıyor.
Neymiş efendim?
Bundan sonra, borsada manüpilasyon yapanlar kara para kapsamına alınacakmış. Bu değişliklik, manipülasyon nedeniyle zarara uğramış yatırımcıların zararını karşılayacak mı?
Sanmıyorum. Adalet, kural dışı davrananlar nedeniyle kandırılan, kazıklanan, aldatılan yatırımcıların uğradığı zararların telafi edilmesiyle sağlanır.
Biliyoruz, tanık oluyoruz, mevcut yasalar firmaları ve yöneticileri, komik paralar karşılığında cezalandırıyor.
Bu komik paralar, mağduriyeti gidermek için kurulan ve işe yaradığı görülmemiş yatırımcıyı koruma fonuna aktarılıyor. Haksızlığa uğrayana veriliyor mu? Hayır.
Bu arada SPK sermaye piyasası işlemleri üzerinden kestiği diğer gelirleriyle zenginleşerek, ultra lüks gökdelenlere (Gökkafes) yerleşiyor, yatırımcılar ise cepten yiyor.
Gidiş belli. SPK çalacak, İMKB oynayacak, yatırımcılar ise uzaktan seyredecek. Finansçılarımız da, 'Sen, ben, bizim oğlan borsası'nı yorumlamaya devam edecek! Halksız, yatırımcısız, adaletsiz borsa olur mu? Biz bunu da becerdik!