Aşiretten demokrasiye bir günde geçilir mi?

ABD yönetimi Irak'ta yaptığı büyük yanlışı anladı mı acaba?
Hatası şuydu: ABD'nin hedefi sadece Saddam'ı devirmek olmalıydı.. Demokratik düzene kademeli olarak geçilmeliydi.. Sistem yavaş yavaş değiştirilmeliydi..
Bush yönetimi tam tersini yaptı.. Saddam'la birlikte Baas sistemini de yıktı.. Orduyu lağvetti..
Büyük bir otorite boşluğu yarattı..
ABD yönetimi, yoksul ve çapulcu gördüğü halkı, askeri gücüyle sindirebiliceğini zannetti.. Geçici bir yönetim oluştururum, onlar yeni anayasa yapar, 2005 yılında da seçim yapılır, olur biter gözüyle baktı..
Demokrasiyi bilmeyen, demokrasiyle yönetilemeyen bir toplumun bir günde demokrat olamayacağını düşünemedi.. Saddam veya Baas şemsiyesini kaldırdıktan sonra, o şemsiye altında zorla duran kitlelerin farklı mecralara sürüklenebileceğini hesap edemedi..
Köktendinci akımların gücünü görmemezlikten geldi..
Sonuç ortada.. Irak her geçen gün daha da kötüye gidiyor.. Felluca, Tikrit ve Bakuba'dan oluşan sünni üçgeninde bir yıldır çatışmalar sürüyor.. ABD sünni direnişi kıramadı..
Şimdi bunlara bir yenisi daha eklendi.. İran'dan destek alan şii Mukteda Es Sadr'ın Mehdi Ordusu da direnişe başladı..
ABD, radikal şiilerden oluşan bu güçle de savaşıyor.. Gerçi Es Sadr'ın tüm şiiler üzerinde bir etkisi yok ama taraftarları radikal..
Şiddetin her türüne başvurmaktan çekinmeyen kimseler..
Ülkeye hakim olabilmek için ılımlı insanlar üzerinde terör estiriyorlar..
ABD Sadr'ı yakalasa, Mehdi ordusunu dağıtsa bile İran veya El Kaide destekli yeni bir radikal akımın çıkmayacağını kimse garanti edemez..
Çünkü zemin müsait..
Yaşamları boyunca şiddet gören, şiddet altında yaşayan insanların ilk başvuracakları yöntem yine şiddettir..
Çünkü şiddet, onların en iyi bildiği şey..
ABD, egemenliği 30 Haziran'da Irak Yönetim Konseyi'ne devredecek.. 13'ü şii, 5'i sünni Arap, 5'i Kürt, 1'i Türkmen, 1'i hristiyan Asuri olan 25 kişilik konsey Irak'ı düzlüğe çıkarabilecek mi?
Çok zor gözüküyor..
Kurucu meclis oluşturulacak, anayasa yapılacak, anayasa referanduma sunulacak, halk kabul edecek, 2005 yılının sonuna doğru da demokratik seçim yapılacak..
Hayal gibi değil mi?
Saddam heykeli bir yıl önce devrildi.. İmkan olsa da filmi geri sarsak.. ABD Saddam'ı devirmekle yetinseydi, Baas Partisi'nin güçlü isimlerinden birini yönetimin başına koysaydı.. Orduyu lağvedeceğine kontrolüne alsaydı.. Hedefi 2005 yılının sonu ise geçişi daha kontrollü yapsaydı.. Irak'ta kan gövdeyi götürür müydü?
Bir yıl oldu, ABD hala güvenliği sağlayamıyor.. Güvenliğin olmadığı bir ülkede demokratik bir sistem nasıl kurulur?
Irak öyle bir noktaya geldi ki, ABD askeri kalsa bir dert, çekilse başka dert..
Çekildiği an iç savaş kapıda demektir.. Yüzbinlerce insan ölür.. Sonunda ya Irak parçalanır ya da yeni bir diktatör çıkar..
Artık kimse Irak'a demokrasi gelecek, Irak kalkınacak, Iraklılar refaha kavuşacak, daha iyi yaşayacak diye beklemesin..
Dünyanın en güzel ama en zor rejimi olan demokrasiye ulaşmak için toplumların belli aşamalardan geçmesi gerekiyor..
Irak bu serüveni henüz yaşamadı..