 |  |
 |
|
'Antropomorfizm'
SEÇMEN MESAJ VERİR Mİ?
Yerel seçimler bitti ya... TV'sinden gazetesine her yerde aynı kalıbı duyar olduk: "Seçmenin mesajı."
Biri, "Seçmen muhalefete 'dikkatli ol' mesajını verdi" diyor... Bir başkası, "Seçmen iktidara, 'Seni beğeniyorum ama DYP ile MHP'yi de unutmuyorum' mesajını verdi" diye yazıyor. Velhasıl seçmen mesajlar vermiş.
Burada elbette 'seçmen' derken 'seçmenleri' kastediyoruz. Ayrıca konumuz yerel seçimler olduğu için milyonlarca insan söz konusu.
Peki seçmen mesaj verir mi?
Hayır vermez. Herkes beğendiği, umut bağladığı, sevdiği partiye ya da adaya oy atar. Tek tek oylar toplandığında ortaya istatistiksel bir manzara çıkar. Yani seçmenler hep birlikte 'irade sahibi bir özne'yi oluşturmaz.
O halde nasıl olur da seçmenin mesajından bahsedebiliriz? Elbette böyle bir şey söz konusu değil.
ooo
İşin aslı şudur:
Çoğu kişi oranlardan, istatistiklerden, verilerden hem anlamaz, hem de hoşlanmaz. Bu yüzden kitlelere 'sanki bir insanmış', 'sanki insansı özelliklere sahipmiş' gibi yaklaşır. Ona bir kişilik atfeder. Buna 'antropomorfizm' denir; yani 'insan biçimcilik'. Sadece seçmenlere değil 'Tanrı' gibi soyut kavramlara da aynı işlem uygulanır.
Peki seçmenlere 'insan biçimi' atfetmek kimin işine gelir? Cevap bence basit: Kendi arzusunu, kendi ideolojisini seçmenleri kullanarak dile getirmek isteyenler bunu yapar.
Efendim seçmen, iktidara "Sakın burnun büyümesin, bak diğer partileri yedekte tutuyorum" mesajını vermiş... İşte saçma sapan bir laf! Bu ve benzeri yorumlar sadece kendi mesajını iktidar (ya da muhalefet) partisi yöneticilerine iletme çabasından başka bir şey değildir.
Hiçbir aklı başında siyaset analizcisi seçmenden 'bir insanmış gibi' söz etmez. Belki bunun tek istisnası bilinçli bir biçimde 'geçersiz oy' atanlardır ki onları da istemeden, yani hata sonucu geçersiz oy vermiş olanlardan ayırt etmek çok zordur.
|
