|
|
 |
 |
 |
 |
|
NELER YAPILDI? İlk müdahaleler kanamayı durdurmaya yönelikti
SOSYAL güvenlik sisteminin yeniden yapılanması ile ilgili en kapsamlı çalışma hükümet tarafından Dünya Bankası kredisiyle ILO uzmanlarına hazırlatıldı. 1996 yılı mayıs ayında kamuoyuna sunulan bu projede Türk sosyal güvenlik sisteminin yeniden yapılandırılması ile ilgili kapsamlı değişiklikler ve yeni modeller öneriliyordu. Bu projede dile getirilen görüşler ve öneriler, bir bütün halinde olmasa da daha sonraki yıllarda yapılan düzenlemelerde dikkate alındı ve parça parça uygulanmaya çalışıldı. Sosyal güvenlik sistemimizin yeniden yapılanması ile ilgili ilk kapsamlı düzenleme, 57. Hükümet döneminde çıkarılan 8 Eylül 1999 tarih ve 4447 sayılı kanunla gerçekleştirildi. Prof. Alper 4447 sayılı kanunla getirilen düzenlemelerin, gerçekte orta ve uzun vadede sistemle ilgili olarak yapılacak kapsamlı değişiklikler için zaman kazandırmaya yani "kanamayı durdurmaya yönelik" acil müdahaleler olduğunu vurguluyor. Bütçe üzerindeki finansman yükünü hafifletmeye yönelik bu düzenlemelerde sosyal sigorta kurumlarının gelirlerini artıran, giderlerini azaltan değişiklikler öne çıktı. Ancak, bu değişiklikler içinde sigortalıları kapsamlı şekilde etkileyen emekli olma yaşını yükseltilmesi gibi önemli düzenlemeler de yer aldı.
YAŞ 20 YIL YÜKSELTİLDİ
ÖZELLİKLE SSK ve Bağ-Kur'u etkileyen 4447 sayılı kanunla getirilen temel değişiklikler şunlar oldu:
* Emekli olma yaşı bütün sosyal sigorta kurumlarında kadınlar için 58, erkekler için 60 olarak belirlenmiş ve ortalama olarak 20 yıl yükseltilmiştir.
* Prime esas kazançların hesaplanması ile ilgili ilkeler değiştirilmiş ve prime esas kazançların üst sınırı hem SSK hem da Bağ-Kur için ciddi oranda yükseltilmiştir.
* Aylıkların hesaplanması ile ilgili kurallar değiştirilmiş, sigortalının bütün sigortalılık süresini ve ödediği primlerin güncel değerini dikkate alan bir yönteme geçilmiştir. Aylık bağlama oranları düşürülmüştür. Uzun dönemde sigortalıların aylıklarını düşürecek bir yönteme geçilmiştir.
* Aylıkların ödenmesinde enflasyona endeksleme sistemi getirilmiş, 1 Ocak 2000 tarihinden sonra her ay bir önceki ayın TÜFE artış oranları esas alınarak artırılmıştır.
* 1952 yılından bu yana tartışılmakta olan işsizlik sigortası hayata geçirilmiştir.
İYİLEŞME HALA YOK
1999-2003 arasında gerek yasal gerekse kurumsal olarak ciddi ve kapsamlı değişiklikler yapılmasına rağmen Türk Sosyal Güvenlik Sistemi'nin temel problem alanlarında beklenen iyileşmeler henüz kendini gösteremedi. Sosyal sigorta kurumlarının açıkları geçen dönem içinde en azından mutlak değer olarak azalmadı. Hala bütçe içinde en önemli açık kaynaklarından biri olarak duruyor. Sosyal sigorta kurumlarının temel sağlık göstergesi olan aktif/pasif sigortalı oranlarında emeklilik yaşının ciddi şekilde yükseltilmesi ve kayıt dışı çalışmayı önlemeye yönelik tedbirlere rağmen bir iyileşme yaşanmadığı gibi olumsuz gelişme devam etmekte
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
