kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Erdal Safak @ SABAH
 

Laik devlet manifestosu

Fransa bir yılı aşkın süredir türbanla yatıp, türbanla kalkıyor. Basında bu konuda çıkan yazıların, araştırmaların hemen hepsini okuyup dosyaladım. On bin sayfaya yaklaşan bir dağ oldu. Tartışmaların bu kadar dal budak sarmasının nedeni, Fransa'da "tedirgin edici" diye nitelenen "olaylar"ın artması ve toplumsal yaşamın her alanına sıçraması. Tabloyu özetleyelim: Okullara türbanlı ya da başı örtülü giden öğrenci sayısı, İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy'nin açıklamasına göre 1.256'ya yükseldi. Bir yıl önce bu sayı sadece onlarla ifade ediliyordu. Öğretmenler başa çıkmakta güçlük çektikleri sorunlarla karşı karşıya kaldı: Cuma ve cumartesi günleri okula gitmeyen (Müslüman ve Yahudiler'in haftalık tatili), beden eğitimi dersine katılmayan, tarih ve bilim derslerinde verilen bilgilere karşı çıkan, hatta kadın öğretmenlere hakaret eden öğrenciler giderek çoğaldı. Kamu hizmeti verilen diğer kurumlarda da sıkıntılar doğdu: Hastanelerde bazı görevliler dini simgeler taşımaya, bazı hastalar karşı cinsten doktorların tedavisini reddetmeye başladı. Mahallelerde etnik ya da dini temelde spor takımları kuruldu. Başını örtmeyen kızlar tartaklandı. Belediyeler yüzme havuzlarından kadınların ve erkeklerin ayrı saatlerde yararlanması talebiyle karşılaştı. Hatta bazıları bunu kabul etti...

Komisyon ve misyonu ,
Bu tablodan korkanların "Nereye gidiyoruz" çığlıkları bastırılamayacak oktavlara ulaşınca, Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, eski bakanlardan Bernard Stasi'nin başkanlığında bir komisyonu laikliğin uygulamasını incelemekle görevlendirdi. Gaye Petek adlı bir Türk'ün de yer aldığı bu entellektüeller komisyonu 3.5 ay süren çalışmalarını dün tamamlayıp raporunu Chirac'a sundu. Laikliğin korunması için yasa çıkarılmasını isteyen komisyon, bir dizi öneri de sıraladı. Bunları diğer sayfalardaki haberlerde ayrıntılı olarak okuyabilirsiniz. Chirac kararını önümüzdeki çarşamba günü açıklayacak. Ancak raporun en can alıcı noktasını, "Laik devlet manifestosu" diyebileceğimiz giriş bölümü oluşturuyor. Bakın, laikliğin önemi nasıl vurgulanıyor, ilkeleri nasıl tanımlanıyor: "Fransa Cumhuriyeti laiklik temelinde inşa edildi. Tüm demokratik devletler vicdan özgürlüğüne ve ayırımcılık yapmama ilkesine saygı gösterir, siyaset ile din ve maneviyatı birbirinden ayırmayı kabul eder. Ama Fransa farklı olarak, laikliği kurucu değer düzeyine çıkardı. Günümüzde bu konuda ülkede geniş bir uzlaşma sağlanmış durumda; çünkü herkes laikliği sahipleniyor. Ancak aynı sözcüğün ardında anlam ve amacını perdeleyen yaklaşım farklılıkları görülüyor. O nedenle laikliğin yaşayan ilkelerini belirlemek büyük önem taşıyor.

Laikliğin 3 temel ilkesi
Cumhuriyet paktının temel taşı olan laiklik, birbirinden koparılamaz üç değer üstünde yükseliyor: Vicdan özgürlüğü, manevi ve dini seçeneklerin hukuki eşitliği ve nihayet siyasal iktidarın dinlere karşı tarafsızlığı.
*Vicdan özgürlüğü, her yurttaşa istediği dini veya manevi hayatı seçme hakkını sağlar.
*Hukukta eşitlik, her türlü ayırımcılığı ve zorlamayı yasaklar ve devletin hiç bir seçeneğe imtiyaz tanımamasına imkan verir.
*Siyasal otorite de, manevi ve dini hayata her türlü müdahaleden kaçınarak, yetkisinin sınırlarını açıkça kabul eder. Tarihin biçimlendirdiği laiklik, toplumdan ve onun değişimlerinden kopuk, geçici değer değildir. Sürekli diyalogla inşa edilmiş, her türlü dogmacılığın ötesinde, toplumun ihtiyaçlarına uygun dengelerin sağlanmasına imkan vermiştir." Bu manifesto elbette, Hıristiyan ağırlıklı, ancak diğer tek tanrılı dinlerin mensuplarının da çok ciddi bir nüfusa ulaştığı (yani Müslümanlar'ın ezici çoğunlukta olduğu Türkiye'den farklı) bir ülke için kaleme alındı. Ancak yine de laiklik ilkesini, seküler devlet kavramını Fransa'dan almış Türkiye'deki tartışmaların da, sağlıklı bir zemine oturtulmasına katkıda bulunabilir.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Bıyıksız Türkler   / 21-12-2003
 Ekonominin zaferi   / 20-12-2003
 Ah şu Türkler   / 19-12-2003
 Gül'le Japonya'da   / 18-12-2003
 İmdat mektubu   / 17-12-2003
 Arap dünyası neden sessiz?   / 16-12-2003
 Irak pokerin sonu   / 15-12-2003
 40 katır da iyi, 40 satır da   / 14-12-2003
 Gerçek çıplak dolaşır   / 13-12-2003
 Laik devlet manifestosu   / 12-12-2003
ERGUN BABAHAN
AK Parti'nin eksiği
AK Parti, Türkiye'de mevcut sistemin...
ERDAL ŞAFAK
Japonya'da siyaset
TOKYO: Japonya gezimizde...
AHMET HAKAN COŞKUN
İki yazarın coşkusu
Bugünlerde Mine Kırıkkanat ve...
MEHMET BARLAS
Yenisi kurulmadan, "Ara Statüko" da rafa...
EMRE AKÖZ
H.C. Güzel'in hazin sonu
ÖNCE şunu söyleyeyim: Ben eski...
İYİ YILLAR BEŞİKTAŞ
İYİ YILLAR BEŞİKTAŞ
F.Bahçe'yi iki kez öne geçiren Van Hooijdonk, bir topu çizgiden...
KİM GİTSİN?
KİM GİTSİN?
Nobre'nin gelişi ile yabancı sayısı 7'ye ulaşan F.Bahçe, Alex ve...
Meclis, sabaha karşı sınırları değiştirdi
Meclis, sabaha karşı sınırları değiştirdi
DENİZLİ BÜYÜDÜ - Pamukkale'nin de aralarında bulunduğu Denizli'ye...
Karayolları cinnet yolları
Karayolları cinnet yolları
Bakan Yıldırım, karayolları için "cinnet noktası" dedi kurtuluşun...
Hastanelere 'hasta temsilcileri' geliyor
Hastanelere 'hasta temsilcileri' geliyor
Sağlık Bakanı Akdağ, rehin olaylarının yaşandığı hastanelere hasta...
Cemil Çiçek, Yargıtay'a başvurdu
Cemil Çiçek, Yargıtay'a başvurdu
Adalet Bakanlığı, 'Barış kazanacak' yazılı Kürtçe afişlerin...
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Günaydın | Astroloji | Magazin | Sağlık |
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.