|
|
 |
 |
 |
AB’ye bakış
Gelecek yıl Türkiye için hem ekonomide kalıcı yeniden yapılanmanın sağlanması, hem de AB reformlarının uygulanması açısından bir sınav dönemi olacak. AB ile müzakereleri başlatma amacıyla yapılacaklar belli. Buna karşılık Kıbrıs konusunda kimin hesabının tutacağını şimdiden kestirebilmek mümkün değil. Yalnızca KKTC'deki seçimlerin sonucu ne olursa olsun 1 Mayıs tarihi geldiğinde Türk tarafının müzakere masasında bulunması gerektiği söylenebilir. AB ile ilgili tartışmalarda bu hedefin Türkiye'nin iç istikrarı açısından ne denli önemli olduğu konusu üzerinde belki de yeterince durulmuyor. Halbuki AB hedefinin ve sürecinin toplumu birleştirici bir yönü var. Toplumsal açıdan Türkiye'nin bir çok fay hattı üzerinde bulunduğu biliniyor. Buna rağmen son yıllarda yaşanan ekonomik kriz ve diğer sarsıntıların bu fay hatlarını harekete geçirmemesinin nedenlerinden biri, muhtemelen de başlıcası, AB hedefinin varlığıydı.
AB, ulusal dava oldu
Farklı çıkarlara bağlı olarak, AB hedefini önemseyen ve benimseyen toplumsal aktörlerin hemen hiçbiri bu hedefi engelleyecek hareketler yapmadı. Bir bakıma AB hedefi Türkiye'yi bütünleştiren en önemli ulusal amaç ya da dava haline geldi. Bu hedefin önünde engel teşkil edecek gibi görünenler, gördükleri toplumsal dalga karşısında genellikle geri adım atmak zorunda kaldı. Dahası AB'ye cepheden karşı duranların sayısı hayli düşük kaldı. Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nden İhsan Dağı ve Kırıkkale Üniversitesi'nden Metin Toprak'ın bazı meslektaşlarıyla 12 ilde gerçekleştirdiği Türkiye'nin dış politikasının değerlendirmesiyle ilgili bir araştırmanın sonuçları bu savları destekler nitelikte. İki araştırmacı, yüz sayfayı geçen araştırma sonuçlarının bazı önemli verilerini Pazartesi günkü Radikal gazetesinde yayımladı. Geçmişte yapılan kamuoyu yoklamalarını da doğrulayacak şekilde halkın yüzde 50.5'i Türkiye'yi AB içinde görmek istiyor. Türki Cumhuriyetler yüzde 23.5, İslam ülkeleri yüzde 13.5'lik bir teveccüh görüyor. AB üyeliğiyle ilgili bir referandumda lehte oy kullanacaklarını söyleyenlerin oranı yüzde 77.5. AB üyeliğinin "Türkiye'de ekonomiyi, demokrasiyi ve insan haklarını geliştireceğine ilişkin yüzde 70'i aşan bir kanaat" var.
Talihsiz açıklamalar
AB'nin olumlandığı bu sonuçlara ve üye olma yönündeki büyük arzuya rağmen deneklerin ancak "yüzde 30'u Türkiye'nin AB üyesi olabileceği, yüzde 65.6'sı ise bunun mümkün olmayacağı fikrinde". Üyeliğin gerçekleşmemesinin sorumluluğunun Türkiye'ye de ait olacağına inananlar yüzde 25.6'yı buluyor. Ancak hiç kuşkusuz 2004 Aralık ayında müzakere tarihi verilmemesi Türkiye'de çok sert bir milliyetçi tepkiye de yol açacaktır. Kıbrıs konusunda araştırmacıların da saptadıkları bir gerçek, halkın bakış açısını belirliyor. Türkiye'de "toplumun yüzde 74'ü, komşuların Türkiye topraklarında gözü olduğu fikrinde güvenlik/tehditmerkezli perspektif toplumsallaşmıştır." Kıbrıs da bu bağlamda değerlendirilmektedir. "Kıbrıs sorununun çözülmesi için esneklik gösterilmesi gerektiğine ilişkin tezler kamuoyunu etkilememiştir". Bu politikada değişiklik istemeyenler yüzde 52, isteyenler ise yüzde 34 civarındadır. Ancak AB üyeliğinin gerçekleşeceğine yönelik inanç arttıkça, bu oranların değişmesi de mümkün görünüyor. Kıbrıs'taki seçimlerden sonra hükümetin nasıl bir politika uygulayacağı ve bu politikayı takdim ederken nasıl bir söylem seçeceği de bu durumda büyük önem kazanıyordu. Verheugen'in talihsiz cevapları tam böylesi bir bağlama denk geldi. Ve hiç kuşku yok ki Kıbrıs sorununun çözümünü daha da zorlaştırdı.
SOLİ ÖZER
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
