|
 |
|
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Üç ayda bir ek önlemle işi götürme politikası
Nereden çıktı üç ayda bir ek önlemle işi götürme politikası demeyin. 8 Ocak tarihinde alınan 3.5 katrilyonluk ek kaynak paketini hatırlayın.
1 Mart'ta tezkere reddedilince hükümet 3 Mart günü yeni bir ek önlemler paketi açıkladı. IMF ile 4. Gözden Geçirme tamamlanacak ve ek olarak 15.8 katrilyonluk kaynak sağlanacaktı.
Nihayet 5. Gözden Geçirme'nin tamamlanabilmesi için IMF ek önlemleri yine şart koştu ve önceki gün 2.3 katrilyonluk kaynak paketinin kararı açıklandı. Böylece yılbaşından bu yana üç adet ek kaynak paketi ile karşılaştık. Üç ayda bir kaynak paketi açılmış ve 21.6 katrilyon lira hedeflenmiş. Bütçenin bu yıl vereceği faiz dışı fazla miktarı tam 20.2 katrilyon. Yani yüzde 6.5 kamu kesimi faiz dışı fazlası ancak alınmakta olan ek kaynak tedbirleri ile mümkün olabiliyor.
Yüzde 6.5 faiz dışı fazlayı ancak ek önlemler veya ek vergilerle sağladık. Bunun için yatırımları erteledik. Yukarıdaki tabloda altı aylık gerçekleşme oranı yüzde 18 ile yatırımlarda. Yüzde 23 ile askeri harcamaların da içinde olduğu diğer cari kaleminin rakamları giderleri kısmış. Ancak bunlara ve vergi barışına rağmen yıl ortasında gelirlerin ancak yüzde 44'üne ulaşılabilmiş. Giderlerin ise yüzde 48'i yapılmış. Yılın ikinci yarısında gelir daha az, gider daha fazla oluyor. Zaten bu sonuç bütçe açığının yıllık hedefin yüzde 55 düzeyinde gerçekleşmesinde kendini gösteriyor. Faiz dışı fazlada yol tam olarak yarılanmış. Fakat yukarıda da belirttik ki, bunlar ek vergiler ve gider kısıcı kalemlerle sağlanmış.
* Faiz neden yüksek?- Şimdi yatırımları gelecek yılda kim erteleyecek? Savunma harcamalarını daha da kim kısacak? Ek vergileri kim kalıcı hale getirecek? Bunlar olmadığı zaman faiz dışı fazlanın hep ek önlemlerle tutturulması piyasalara güven vermiyor. Faiz de bu durumda reel olarak yüksek kalıyor. Kalıcı tedbir ve yapısal önlem olmayınca reel faizler yüksek kalmaya devam edecek. Faizin düşmediğinde neler olacağını artık herkes biliyor. Yapısal önlemleri almak, faizleri düşürmek ve borcu milli gelire göre küçültmek gerekiyor.
* Toleransın nedeni?- Bunun için de fazla zamanımız kalmadı. Ekonominin olduğu kadar IMF ile yol ayrımı asıl ekim ayında. Bu tarihte hem 2004 yılı bütçesi belirlenmiş hem de IMF ile 6. Gözden Geçirme tamamlanmış olacak. IMF, daha kolay olan 5. Gözden Geçirme için Türkiye'ye oldukça toleranslı davrandı. Bütün önlemler ve olaylar ekime ertelendi. Hükümete şimdilik ayağını denk alması konusunda bir uyarı yapıldı. 4 Ağustos'a kadar 2.3 katrilyonluk önlemleri almamız halinde kredi dilimi serbest bırakılacak. Bu toleranslı davranmanın arkasında Irak'a asker yollanması gibi bir takım siyasi etkenler rol oynayabilir. Ancak ekim ayı geldiğinde bu iş, şu veya bu şekilde tamamlanmış olacak. Türkiye'nin IMF'ye karşı elinde Irak kozu kalmayacak. ABD'den sağlanacak 8.5 milyar dolarlık kredinin kullanılma şartı zaten IMF gözden geçirmelerine bağlı.
* Asıl sınav ekimde- Hükümet 2.3 katrilyonluk ek önlemleri almasıyla ekonomide yeni bir gözden geçirmeye kadar zaman kazandı. Ancak ekim sonundaki rendavuda IMF'yi oyalamamız, sorunları bir sonraki randevuya ertelememiz mümkün değil. Hükümetin yerel seçimlerde kısmen oy kaybını göze alarak ekonomideki bu yol ayrımına iyi hazırlanması gerekiyor.
* Sonuç- " Sonraya soğan doğra" Türk Atasözü
Mesajlarınız için:
ayildirim@sabah.com.tr
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
