|
 |
|
İşadamı ile devlet, SSK primi için pazarlık edecek
Çalışma Bakanı Başesgioğlu, prim alacaklarının 13 katrilyon liraya ulaştığını, tahsilatı hızlandırmak için sigorta müdürlüklerine, şirketlerle pazarlık yetkisi vereceklerini söyledi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu açık konuştu Sosyal güvenlik primleri yüksek, ancak bunların düşürülmesi halinde doğacak kaynak ihtiyacı karşılanmıyor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, IMF'nin yeniden tehlike sinyalleri verdiği sosyal güvenlik kurumlarının performansı ve reform planlarını SABAH'a değerlendirdi. SSK ve Bağ-Kur'un prim alacaklarının 13 katrilyon liraya ulaştığını vurgulayan Başesgioğlu, borçlu işletmelerle yeni ödeme planı yapacaklarının sinyalini verdi. Ancak Başesgioğlu, bunun af olarak algılanmaması gerektiğinin altını çizdi. "Bir kez reform yapalım. Bütün işleri tamamlayalım" anlayışının gerçekçi olmadığını belirten Başesgioğlu, "Sisteme her yıl 400 bin yeni emekli ilave oluyor. Reform süreci dinamik bir süreç" dedi. Sosyal güvenlik kuruluşlarına aktarılan kaynakların "israf" olarak görülmemesi gerektiğini belirten Başesgioğlu, şu mesajları verdi
PAZARLIK BAŞLAYACAK
* Açıklar nasıl kapanacak; Borçları yeniden yapılandıracağız. Gecikme faizi ve cezalarla birlikte SSK'nın alacakları 3.5 katrilyon lira. Bunun en az 2.5 katrilyon lirası özel sektörden. Bağ Kur'un alacakları ise 9.6 katrilyon lira. Gecikme faizi ve cezalarla ulaşılan tutarlar karşısında işletmeler sıkışmış. Ne onlara yarıyor, ne devlete. Burada yapılmak istenen bir af değil. Borçları yeni ödeme planına bağlama anlayışı. Etkin tahsilat için sigorta müdürlüklerine belli limitler dahilinde işletmelerle alacak pazarlığı yapma yetkisi vereceğiz. Ama başıboş bırakmayacağız.
* Mali denge sorunu; Hem Bağ-Kur, hem SSK, gelirleriyle giderlerini karşılayacak durumda değil. Primlerden ayda yaklaşık 950 trilyon lira toplanıyor. Yaklaşık bir katrilyon 100 trilyon lira maaş ödemesi yapılıyor. Bu primlerle sağlık hizmetleri açık veriyor. Tabii bunu israf edilmiş bir açık olarak algılamamak gerekir.
SORUN KAYITDIŞILIK
* Kayıtdışılık sorunu; Türkiye'nin önemli avantajı genç nüfusa sahip olması. Bizim esas sıkıntımız kayıtdışı istihdamın fazlalığı. Bu rakamın, kesin olmamakla birlikte 8 milyon civarında olduğu ifade ediliyor.
* Prim iner mi; Bize yapılan en büyük itiraz SSK primlerinin yüksek olmasından kaynaklanıyor. Aslında primlerimiz Avrupa ülkeleriyle hemen hemen aynı düzeyde. Yüzde 34-35 civarında. Ancak bizdeki prim oranlarının işgücü maliyetine etkisi çok yüksek. Primler, işgücü maliyetlerini yüzde 27-28 etkiliyor. Bunun yüksek olduğunu kabul ediyorum ama prim azalmasından doğacak kaynak ihtiyacını telafi etme imkanı yok. Diyorlar ki, prim düşünce kayıtdışı azalır. Gerek ilave istihdamı teşvik yasası ile gerekse kişi başına milli gelirin 1.500 doların altında olduğu illerde sigorta primi kolaylığı getirerek bir anlamda pilot uygulama yapacağız. Sonuçlarına bakarak prim oranlarına yeniden bakacağız.
120 TRİLYONLUK SAPMA
* Hesap şaşıyor mu; Bu sene tasarrufa dönük ödenek planlaması yapıldı. Ödeneği, başlangıçta planlanandan 1 katrilyon lira azaltarak kesinleştirdik. Şu anda SSK'da gelir ve giderler öngörülenle başa baş ama Bağ-Kur'da 120 trilyon lira sapma var.
* İdari yeniden yapılanma Fiili durumu düzeltecek birkaç yasa maddesi var. Yasal çerçeve olmadığı için personelle ilgili sorunlar çözülemiyor. İş-Kur, Bağ-Kur ve SSK'nın yasal altyapısı tamamlanacak. Koordinasyonu, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı yapacak. Sağlık hizmetleri ile emeklilik hizmetleri birbirinden ayrılacak. Genel sağlık sigortası sistemine geçilecek.
DENETİMDEN ÖDÜN YOK
* Prim ödemeyene geçit yok; Bağ-Kur aslında zorunlu bir sigorta değil. İsteğe bağlı bir sosyal güvence sistemi ama uygulamada öyle olmamış. İşyeri açanlarda hemen Bağ Kur'a kayıt şartı aranmış. 5 yıl Bağ Kur'a prim ödemeyenlerin kurumla ilişkisi kesilecek. Şimdiye kadar yatırdıkları tutarlar da iade edilmeyecek.
* Denetim SSK 55 bin çeşit malzeme alımı yapan, genel bütçeden sonra en büyük bütçeye sahip kuruluş. Neşter Operasyonu'ndan sonra mal alımında protokol işi kesilmiş durumda. Artık ihaleye çıkılacak. Denetim mekanizmaları geçmişe dönük zaman aşımının izin verdiği ölçüde araştırılıyor. Bu işlerin takip edildiğinin bilinmesi, üst yönetimin bu konuda duyarlı olduğunun bilinmesi önemli bir mesaj. Kontrol mekanizmalarını çalıştırmak gerekli. Bu da ancak bilgisayarlarla mümkün.
Okan MÜDERRİSOĞLU - Banu AKTAŞ
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
