Win-Türkçe
ASCII

Durgunluk, TÜFE'deki artışı sınırladı
İki günden bu yana IMF kriziyle çalkalanan Türkiye'nin yüzü, Haziran ayı enflasyon rakamlarıyla güldü. Geçen ay enflasyon, Toptan Eşya Fiyatları'nda (TEFE) yüzde 2.9, Tüketici Fiyatları'nda (TÜFE) ise yüzde 3.1 artarak beklentiler doğrultusunda gerçekleşti.

Krizden sonra ilk kez TÜFE, TEFE'nin üzerine çıktı. Böylece yıllık toptan eşya enflasyonu yüzde 61.8'e ulaşırken, yıllık tüketici enflasyonu yüzde 56.1 oldu. Toptan eşya fiyatlarında Haziran ayında görülen yüzde 2.9'luk artışta, devletin payı 1.5, özel sektörün payı da 1.4 puan oldu. Toptan eşyada fiyat artışları devlet sektöründe yüzde 5.8, özel sektörde ise yüzde 1.7 oldu. Böylece ilkyarı enflasyonu TEFE'de yüzde 44.6, TÜFE'de yüzde 32.3 olarak gerçekleşti.

TARIM ETKİSİ
Enflasyon oranlarının olumlu gerçekleşmesinde, özellikle tarım fiyatlarındaki düşüşün etkisi oldu. Yaz aylarında genellikle dönemsel düşüş gösteren tarım fiyatlarında, Haziran ayında yüzde 3.4'lük bir azalma gözlendi. Bu düşüş, TEFE'deki yüzde 3.7'lik artışın yüzde 2.9'a gerilemesini sağladı. TEFE'nin alt kalemleri olan imalalat sanayinde ortalama fiyat artışı yüzde 3.4, madencilik sektöründe yüzde 0.2, elektrik sektöründe ise yüzde 0.1 olarak gerçekleşti.

DURGUNLUK ENFLASYONU
Tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 3.1 olurken, bu artış maliyetlerdeki yükselişten kaynaklandı. Ancak ekonomideki durgunluğun etkisiyle bu fiyat artışı sınırlı kaldı. Bir başka deyişle talepteki sınırlılık tüketici endeksini frenledi. En büyük fiyat artış ise yüzde 6.9 ile ev eşyalarından geldi. Bunda, Haziran ayında özellikle evliliklerin çoğalmasıyla başgösteren talep artışı ve vadeli kampanyalar etkili oldu.

Bunu, yüzde 5.1'lik fiyat artışıyla "çeşitli mal ve hizmetler" kalemi izlerken, bu rakamın yüksek çıkışında haberleşme hizmetlerindeki fiyat artışı büyük rol oynadı. Tüketici enflasyonunu olumsuz etkileyen nedenlerden biri de benzin, otoyol ve köprü geçiş ücretlerine yapılan zamlar oldu. Ulaştırma sektöründeki fiyatlar, bu zamlar nedeniyle yüzde 5.1 arttı.

GEÇEN YILIN ÜZERİNDE
Bu yılın Haziran ayında, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 5.2 ile madencilik ve taşocakçılığı sektöründe gerçekleşti.

Bu yılın Haziran ayında fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 20.1 ile tütün ürünleri imalatı oldu. 2000 Haziran ayında, toptan eşya fiyatlarındaki artış yüzde 0.3, tüketici fiyatlarındaki artış ise yüzde 0.7 olmuştu. Haziran ayı itibariyle 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, toptan eşyada yüzde 43.3, tüketici fiyatlarında ise yüzde 45.5 olarak hesaplandı.

Gözler özel sektörde
Serbest kur sistemine geçilen Şubat ayından itibaren hızla artan ancak geçen aydan itibaren düşüş trendine giren özel sektör imalat sanayi enflasyonu, Haziran ayında yüzde 4.1'e indi. Bu durum yüzde 2.9 olarak çıkan toptan enflasyonda tarımın etkisini gösterdi.

Zam şampiyonu otoyol geçişi oldu

TÜFE
Fiyatı en çok artanlar (%)

Otoban ücreti 100

Buzdolabı 26.8

Uçak ücreti 22.5

Tekel 2000 22.2

Rakı 15.3

Telefon jetonu 12.5

Ş.arası tren 12.0

Viski 10.6

İlaç 10.0

Marlboro 9.2

Çam. deterjanı 9.0

Yumurta 9.0

Doğalgaz 8.5

Fiyatı en az artanlar (%)

Domates -15.8

Kuru soğan -11.7

Sivribiber -4.5

Etek -0.7

Erkek takım elb. -0,5

Kreş ve anaokul 0.3

Koyun eti 0.5

Kesme şeker 0.6

Sinema 0.9

Nakliye 1.0

Kolalı içecekler .1.0

Kaşar peyniri 1.1

Çay 1.2

Beyaz peynir 1.3

TEFE
Fiyatı en çok artanlar (%)

Örme kumaş 62.2

Krom 30.1

Baharat 29.9

Pirinç profil 27.6

Elektrik sobası 22.3

Filtreli sigara 21.1

Elektrik sayacı 18.2

Toz sabun 17.7

Haşere ilacı 16.8

Kümes hay. 16.7

Traktör 15.5

Ateş tuğlası 14.2

İlaç 13.7

Fiyatı en az artanlar (%)

Domates -35.6

Amonyum sulfat -9.6

Üre -6.3

İzole tuğla -4.6

Kuru soğan -4.0

Kompoze gübreler -3.2

Pastörize süt -2.2

Alüminyum Rulo -2.1

Levrek -1.9

Film -1.7

PVC -1.5

Beyaz peynir 0.2

Penye pamuk ip. 0.3

Sıvı deterjan 0.4