kapat

22.06.2000
Anasayfa
Son Dakika
Haber İndeksi
Yazarlar
Günün İçinden
Politika
Ekonomi
Dünyadan
Spor
Magazin
Superonline
Sabah Künye
Atayatirim
Sofra
Bizim City
Sizinkiler
Para Durumu
Hava Durumu
İstanbul
İşte İnsan
Astroloji
Reklam
Sarı Sayfalar
Arşiv
E-Posta

Turkport
1 N U M A R A
Sabah Kitap
Z D N e t  Türkiye
A T V
M i c r o s o f t
Win-Turkce US-Ascii
© Copyright 2000
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Biliyorduk, yüzüne vurmadık
Gezgin Orhan Kural'ın seyahat kitaplarında yer alan binlerce "çalıntı" meğer birçok kişi tarafından biliniyormuş!

Önce olup biteni özetleyelim: SABAH'a son derece kapsamlı bir çalışma ulaştı. Bu çalışma maden mühendisi ve gezgin Prof. Orhan Kural'ın, İnkilap kitapevinden çıkmış üç kitabını ele alıyordu: "Gizemli Çoğrafyalar", "Sibirya'dan Şili'ye" ve "Dünya Kalemimin Ucunda".

İddia şuydu: Kural kitaplarını kaleme alırken başkalarının yazılarından faydalanıyordu. Ancak bu faydalanma, "nüfus, yüzölçümü ya da bir ülkenin tarihi" gibi ansiklopedik verilerden yararlanma şeklinde olmuyordu.

Prof. Kural, "başka insanların kişisel izlenimlerini ve anılarını" sanki kendisine aitmiş, bizzat kendisi yaşamış gibi gösteriyordu.

Örneğin Gülden Aydın, gazetede şöyle yazıyordu:

"Birçoğumuzun aile büyüklerinde bir Yemen anısı vardır. Çünkü Yemen binlerce Anadolu delikanlısının çölün kumlarına karıştığı yerdir."

Orhan Kural ise Sibirya'dan Şili'ye adlı kitabında (s.179) bu cümleyi aynen, virgülüne dahi dokunmadan tekrar ediyordu. Sadece o mu? Elimizdeki çalışmaya bakılırsa daha binlerce bu tip çalıntı vardı; binlerce!

Orhan Kural'ın "aşırı biçimde yararlandığı" makalelerin yazarları ise şöyle diyor:

Ferai Tınç (Hürriyet Gazetesi)
Türkiye'de fikrin ve yazının o kadar değeri yok ki, bunun hırsızlığı mesele edilmiyor. Avrupa Birliği ile olan Gümrük Birliği anlaşmasında da Türkiye telif hakları konusunda sıkıntı çekti.

Ermenistan'a girmenin zor olduğu günlerde oraya gitmiş, nükleer santrali incelemiştik. Oradaki izlenimleri Orhan Kural kitabına mot a mot almış. Ayıplamaktan başka yapacak bir şey bulamadım.

Özcan Yüksek (Atlas Dergisi Yayın Yönetmeni)
Bunu daha evvelden biliyorduk. Daha doğrusu ilk yazdığı kitaplardan itibaren, yaklaşık üç yıl önceden bilgimiz vardı. Fakat Atlas dergisinden ne kadar çalıntı yaptığını karşılaştırmamıştık. Zaten kitaplarını da bize yolluyordu.

Asıl önemli olan, ufak alıntıların dışında Ferai Tinç'in Ermenistan konulu yazısının tamamını almış olması.

Ancak kendisi ile yakınlığımız olmadığı için Kural'a bu konuda bir şey söylemeye utandık. Dergi olarak olayı fark ettikten sonra kitaplarına kuşku ile bakmaya başladık. Bunun psikolojik bir durum olduğu kanısındayım.

Gülden Aydın (Hürriyet Gazetesi)
Yemen'deki dedelerimizin çocuklarına da, bana da ayıp etmiş. Ben Yemen'de ailemin kökenlerini bulmuştum. Orayla duygusal bir bağım oluşmuştu.

O bir profesör. Sahip olduğu unvanı düşünürsek, bu aç gözlülüğünün nedenini anlayamıyorum. Ne diyeyim? Kendisine ruh sağlığı diliyorum.

Zeynep Oral (Milliyet Gazetesi)
Sayın Orhan Kural'ın kitaplarını okumadığım için herhangi bir yorum yapmak istemiyorum. Ben gerek gazete dergi yazılarımı gerek kitaplarımı herkes okusun, isteyenler yararlansın ve istediği gibi kullansın diye yazıyorum. Ancak kullansın derken, üzerinde durduğum nokta kaynak göstererek kullanması.

Turgay Aras (Prof. Kural'ın kitaplarını basan İnkilap Kitabevi'nin Genel Müdür Yardımcısı)
Orhan Kural, "Gezi" denildiğinde ülkemizde ilk akla gelen isimlerden biri. 170 dolayında ülke gezmiş; gerek yurt içinde; gerekse yurtdışında konuyla ilgili yüzlerce etkinliğe katılmış; gezileriyle ilgili izlenimleri şimdiye kadar 6 kitapta toplamış; basında (Sabah Yayın Grubu da dahil) bu yönüyle ilgili pek çok habere konu olmuş; halen Gezginler Kulubü Derneği başkanlığını yürüten bir yazarın kitaplarını yayınlamamızdan daha doğal ne olabilirdi? Kitabevi olarak yazarlarımızla çalışmaktan zevk duyuyoruz. Yazarımızı desteklemek gerekiyorsa arkasındayız, ama hatası varsa onu da düzeltmeye çalışacağız. Yazarımız Kural ile önümüzdeki günlerde bu konuyu görüşeceğiz. Kendisi sorumlu olduğu yayınevine bir açıklama yapacak. Biz ancak, bu açıklamadan sonra tutumumuzu belirleyebiliriz. Ancak söyleyebileceğim bir şey Türkiye'deki editörlük sisteminde yazarın yazdıklarının kendisinin olup olmadığı araştırılmıyor. Gezi yazıları için bu özellikle doğru.

DAVA AÇACAK
Prof. Kural, gazetemizi arayarak son derece nazik bir biçimde dava açacağını söyledi. Bu durumda büyük olasılıkla eserlerinden ciddi çalıntılar yapılanlar da aynı yola gidecekmiş gibi görünüyor.

"Bir iki kelimeden ne çıkar?"
DÜNKÜ haberden sonra Prof. Orhan Kural bir açıklama gönderdi. Özetle şöyle diyor:

1. 6 gezi kitabımın 7 yıldır tanınmakta ve okunmakta. Hatta kitaplarından alıntı yaptığım iddia edilen kişilerde de bu kitaplar bulunmakta. Peki niye bu güne dek bir kişi çıkıp da bunları iddia etmedi veya beni arayıp söylemedi?

2. Coğrafya bilgileri evrenseldir. Herkes kullanabilir. Hiç istifade edilmeyecekse, okunmayacaksa Atlas Dergisi, rehber kitaplar ve gezi kitapları niye yayınlanıyor.

3. Kitaplarımın arkasında geniş bir kaynakça, (literatür) bölümü vardır. Herhalde iddiada bulunanlar bu bölümü görmek istemediler.

4. Alıntıları kitaplarımda belirttim. (Örneğin, Gizemli Coğrafyalar, Kara Afrika'da Beyaz Leke sayfa 185 gibi.)

5. "Madagascar The Red Island" Madagaskarı tanıtmak için oradaki bir acenta tarafından bana hediye edilen yayınlanan bir eserdir. Bu yayından birkaç cümle kullanmak suç mudur?

6. Zeynep Oral'ı yıllardır tanırım. Kendisinde kitaplarım da bulunuyor. Elbette onun kitapları da ben de mevcut. Telefonla görüştüm kendisi de şaşırdı. Altı gezi kitabında bir iki cümle ve his benzerliği bir kişiye bu suçlamalar yapmaya sebep olabilir mi? İnsanlar aynı hisleri yaşamış olamaz mı?

7. Yayınevim olan İnkılap Yayınevi ile her zaman saygı ve sevgiye dayalı bir diyaloğumuz olmuştur. Kendilerinin bu olayla bir ilgisi yoktur.


Copyright © 2000, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır