Fındık, şeker, tütün ve son olarak reklam yıldızları kadar ün kazanan patateste trajedi yaşanmaya başlandı. ANAP'lı Maliye eski Bakanı merhum Adnan Kahveci'nin "fındık yerine kivi üretim projesi" yaygın kabul görmeyince, aşırı fındık üretimi devam etti ve stoklar büyüdü. Patateste üretim de aşırı arttı ve tonlarca patates elde kaldı.

Tarım alanındaki gelişmeler konusunda bir araştırma yapan DSP milletvekili, Devlet eski Bakanı Hikmet Uluğbay'ın ulaştığı çarpıcı sonuçlar şöyle:

"1999'da yaklaşık 130 trilyon liralık fındık yağlığa ayrılmıştır. Fındık stokta beklediğinde, her geçen yıl kurumadan ve su kaybından dolayı yağ muhtevası artıyor. Yağ arttıkça fındık lezzetini yitiriyor. Acımsı tad alıyor. Acılaşan fındık yağlığa sevkedilir. Ama yağlık olarak kullanıldığında fındıktan çok daha az değer kazanır. Üstelik bir ürünü stoklamak için de çok masraf yapmak gerekir. 130 trilyon liralık kaynak toplumda çok daha yararlı alanlarda kullanılabilirdi."

Şekerdeki durum patatesten de vahim. Üretilen her şeker pancarı ekonomiye zarar veriyor. Uluğbay, şekerdeki trajediyi de şöyle özetledi:

"Ülkemizde üretilen şekerin maliyeti ton başına 750 dolar düzeyindedir. Oysa dünyadaki fiyat 250 dolar dolayındadır. Bir ton şeker için 500 dolar israf edilmektedir. Üretim alanlarının stoka şeker üretmeyecek kadar daraltılması ile en azından bu 500'er dolar tasarruf edilmiş olacaktır. Üretici başka bir ürünü üretse, şekeri ithal edilse bile hem üretici için, hem tüketici için yararlı olacaktır. Stoklar büyümektedir. Hiç üretim yapmasak bile Türkiye'ye 2,5 yıl yetecek kadar şeker stoku oluşmuştur."

Mehmet ÇETİNGÜLEÇ