Alışmayalım, çalışalım
Her yetkilinin ağzında aynı öğüt: "Depremle yaşamaya alışın!" Tamam alışalım.

Bu ülkede hangi felaketle yaşamaya alışmadık ki zaten; sokakta terör acısıyla, yollarda trafik kazasıyla, ormanda yangın belasıyla, Boğaz'da tanker faciasıyla...

Hepsiyle yaşamaya alıştık.

"Yaşamaya alıştık" derken, "önlemeye çalıştık" anlamında söylemiyorum. "Kanıksadık" demek istiyorum.

1970'lerin sonunda sokaklar kan gölüne dönüşünce terörün sosyo-ekonomik nedenleri üzerine araştırmalar yapıp, gençlere kendini ifadenin farklı yolları mı sunduk; üniversitelerde gerilimi azaltacak önlemler mi bulduk, terörün mali kaynaklarını kurutacak birimler mi kurduk?

Hayır... Ölü sayısı günde 20'li rakamlara çıkınca "teröre alıştık", haberden bile saymaz olduk.

Sonra astık birkaçını, terör merör kalmadı.

Trafik belasında da öyle olmadı mı? O gerçekle yaşamaya da kolay alıştık. Artık her bayram öncesi ve sonrası kaza haberi almak, "ebeveyn ziyareti" gibi sıradan bir bayram adetine dönüştü, dönüştü. Ne sürücü kurslarının ıslahı, ne hatalı sollayan alkollü asfalt şövalyelerine caydırıcı cezalar, ne yaygın eğitim kursları...

Biz üzülmemeye alıştık.

***

Şimdi "depremle yaşamaya alışma" çağrısı da "Mukadderattır. Olur böyle şeyler"e gelen bir vurdumduymazlık olarak tercüme ediliyor.

Oysa medeniyet, afete mukavemet kuvvetidir.

En önemli silahı önlemdir.

Yaklaşan felaketin boyutları ortada... Bu aşamada bize "alışma" tavsiye edenlerin, derhal kapsamlı "önlemler paketi" sunmaları gerekiyor.

Evlerimizin depreme dayanıklı olup olmadığını kim, nasıl kontrol edecek? Dayanıksız ise kim, ne yapacak? Muhtemel bir depreme karşı nasıl hazırlıklı olacağız? Deprem olduğunda nereye, nasıl sığınacağız? Yardıma koşmak istiyorsak, kime başvuracağız? Göçük altında kalmış birine nasıl yardım edeceğiz?

Adapazarı rezaletinden sonra Düzce'de bir nebze olsun kendini toparlayan devlet, acilen bir seferberlik ilan ederek, böyle kapsamlı bir önlemler paketini oluşturmalıdır. Afetten sonra bir araya toplanan ilgili birimler, asıl afet olmadan yapılabilecekler konusunda kamuoyunu bilgilendirmelidirler.

İçişleri'nin "Afet Yönetim Merkezi", belki bir "acil bilgi hattı" için Ulaştırma Bakanlığı'yla birlikte çalışmalıdır. Milli Eğitim Bakanlığı, okullarda gösterilecek "Depremde ne yapmalı" konulu eğitim filmi için iletişim fakültelerine danışmalıdır. Bayındırlık, apartmanlarının teknik testini yaptırmak isteyen yurttaşlara bir an önce yetkili adres sunmalıdır. Sivil Savunma, her depremde yardım için koşmak isteyen gönüllüleri kursa almalıdır. Maliye, son skandaldan sonra kırılan yurttaşın maddi yardım şevkini yeniden nasıl canlandırabileceğini hesaplamalıdır. Daha alınması gereken yüzlerce önlem var.

***

Peki bu seferberliğin neresindeyiz?

Kendi apartmanımızdan örnek vereyim.

Bizim yöneticimiz, Marmara depreminden sonra oturduğumuz apartmanın ne derece depreme dayanıklı olduğunu öğrenmek istedi. Önce bir sigorta şirketine gidip, "Binamızı sigortalatmak isityoruz. Bir eksper gönderin, önce durumumuzu bilelim" dedi. Sigortacılar "Eksper gönderemiyoruz. Zaten gerek de yok" yanıtını verdiler.

Sonra İnşaat Odası'na başvurdu. Oda yetkilileri, "Biz sadece yapının, projeye uygun olup olmadığını denetleriz. Gerisini -yani depreme dayanıklı olup olmadığını- bilemeyiz" dediler.

Üniversiteye gitti. "Talep yığıldı. Yetişemiyoruz. Sadece deprem bölgesinde hizmet verebiliyoruz" karşılığını aldı.

Bayındırlık Bakanlığı'nın bazı firmalara bu hizmeti görebilmeleri için sınavla yeterlilik belgesi vereceğini öğrendi. "Bekle"meye geçtik.

Tamam, "depremle yaşamaya alışalım", alışmasına ama, biraz da "depremle baş etmeye çalışalım."

Daha uzun yaşarız.