40 milyona yapı sigortası
Sigortacılar, yapı sigortasının yıllık ortalama 40 milyon lira primle yapılabileceğini belirterek, ödemede kolaylık vaadediyor

Yapı sigortası ne yazık ki büyük bir felaket sonrası ciddi olarak gündemimize düştü. Oysa 1980'li yıllardan beri zaman zaman konuşuluyordu. Yapı sigortasının; tüm yapılar için zorunlu, inşaatın başlamasıyla başlayacak, teslimininden 10 yıl sonra sona erecek bir sigorta olması planlanıyor.

Böylece müteahhitin eksik veya kalitesiz malzeme kullanmasının, belediye elemanlarının rüşvet yemesinin, yanlış projelendirmenin ve daha pek çok sorunun önüne geçilmesi hedefleniyor.

Sigortacılar konuya sıcak bakmakla birlikte "biz kolluk kuvveti değiliz. Denetim işini bağımsız kuruluşların yapması veya bizlere yardım edecek başka kurumların bulunması gerekir. Bizden, inşaat sektöründeki tüm sorunları çözmemizi beklemesinler" diye konuşuyor.

Primler yüksek değil
Yapı sigortasında primler, zannedildiği kadar yüksek değil.

Güven Sigorta Genel Müdür Yardımcısı İsmet Çakır, birinci derece deprem bölgesindeki 10 milyarlık bir evin yapı sigortasının yıllık 30-40 milyon lira primle yapılabileceğini ve ödemelerde de kolaylık sağlanabileceğini söylüyor. (Yüzde 25'i peşin, 5 taksit gibi). Çakır, inşaat primlerinin, sahiplerine teslim edilene kadar müteahhit tarafından ödeneceğini hatırlatarak, Yapı sigortası ile ilgili önemli bir konuya dikkat çekiyor: "Sigorta şirketleri ve belediyelerle birlikte çalışmalı. Bugüne dek herşeyin sorumlu olarak müteahhitler gösterildi. Bundan sonra herşeyin sorumlusu, teminat veren sigorta şirketleri olmamalı."

10 yıl için şartlar
Sigorta şirketleri, "Binaların tesliminden itibaren 10 yıl gibi uzun bir yükümlülüğe girebilmemiz, ancak bazı şartların yerine getirilmesine bağlı" diyorlar.

Şartlarını ise şöyle sıralıyorlar:

* Proje aşamasından iskan izni alınana kadar geçen sürenin teknik açıdan denetimini, işin, malzemenin vb. kontrolünü yapacak bağımsız bir kontrol-denetim sistemi, pilot bölgelerden başlayarak yurt geneline yayılmalı,

* İnşaat kalitesinde düşüklük görüldüğü taktirde belediye bu inşaatı mühürlemeli, eksikler giderilmedikçe devamına müsade etmemeli,

* Sigorta şirketleri sadece, kontrol-denetim sistemi elemanlarının onay verdiği yapıları sigortalamalı.

Fransa örneği

1978 yılından beri Yapı sigortası uygulanan Fransa'da:

*Sigorta ile verilen teminat süresi, inşaatın kabulünden sonra 10 yıl,

*Binanın havalandırma cihazı, muslukları, doğraması gibi yardımcı elemanlar için teminat süresi 2 yıl,

*Binanın temel elemanları ve binanın kolay sökülüp takılamayan, su, elektrik, kanalizasyon şebekelerine, temellere, taşıyıcı unsurlara ve bina örtüsüne ayrılmaz bir şekilde bağlanmış unsurlar sigorta kapsamına giriyor,

*Yapı unsurları ve elemanlarında meydana gelecek, yapının dayanıklılığını etkileyen zararlardan dolayı inşaatçı veya yapı elemanlarını üreten imalatçı sorumlu tutuluyor,

*Kullanıcının bilerek ve isteyerek yaptığı hasarlar, normal kullanımdan doğan eskimeler, kullanım hatası veya yanlış bakım nedeniyle ortaya çıkan bozukluklar veya dış etkenler, doğal afetler gibi olaylardan doğan hasarlar teminat dışı kalıyor.

'Yeni sorumlular mı aranıyor?'
Halk Sigorta Genel Müdürü Erhan Dumanlı: Yapı sigortasının uygulanmak istenmesi iyi ama farklı şeyler algılıyorum. 'Bu sorunu da sigorta şirketlerinin üstüne yıkalım, onlar yapsın, binayı yapanların kurallara uygun çalışıp çalışmadığını, statik hesapların yapılıp yapılmadığını, ruhsatın alınıp alınmadığını sigorta şirketleri denetlesin' gibi bir hava var. Yapı sigortasının zorunlu hale gelmesi için inşaatı yapan tüm birimlerin kuralları uygulaması gerekir. Türkiye'de deprem yönetmeliği var. İnşaatçıların uyması gereken kurallar ortaya konmuş ama uygulatılmıyor. Belediye, mimar-mühendis odaları ile çalışılması lazım. Denetimler içinde sigorta şirketleri zaman zaman yer alabilir. Fakat sigortacılar her inşaatı başından sonuna kadar denetleyemez. Proje safhasında denetleme için polis gücü mü kuracağız? Her inşaat sahibi ile mahkemelik mi olacağız?"