Stand-by yüksek ihtimal
IMF'nin, Türkiye ekonomisine yönelik olumlu açıklamalarda bulunduğunu belirten Önal, IMF ile görüşmelerin, gelecek aydan itibaren yeniden başlayacağını ve görüşmeler sonrasında, bir Stand-By anlaşması yapılması ihtimalinin yüksek olduğunu kaydetti. IMF'den bir heyetin, incelemelerde bulunmak üzere Türkiye'ye geleceğini belirten Bakan Önal, bu ziyaretin, daha önce, IMF toplantısından sonra yapılmasının planlanmasına rağmen, şimdi, bu heyetin, muhtemelen gelecek ayın başında Türkiye'ye geleceğini söyledi. Önal, şöyle devam etti:

"IMF ile Stand-by ihtimali yüksektir, çünkü reform çalışmaları zaten takdir topluyordu. Meclisimizin, muhalefetle konsensüs halinde, tatil döneminde gece gündüz çalışması, zaten takdir toplayan konulardı."

Dünya Bankası'ndan kredi
Dünya Bankası'ndan, daha yüksek limitlerde mali yardım alınması konusundaki görüşmelerin de devam ettiğini belirten Önal, bu konunun önümüzdeki haftalarda netleşeceğini kaydetti. Önal, "Felaket öncesinde, Dünya Bankası'ndan sağlanması planlanan mali yardım konusunda, yüksek miktarlarda paralar için bir takım yeşil ışıklar vardı. Dünya Bankası'ndan, proje karşılığı alınması planlanan para miktarı daha da gelişiyor" dedi.

Deprem Tahvili olabilir
Devlet Bakanı Recep Önal, Türkiye'nin, gelecek üç yıl içinde, Ülke Yardım Stratejisi çerçevesinde, proje kredisi olarak, Dünya Bankası'ndan 3 milyar dolar civarında para alması konularının da konuşulduğunu belirtti.

Önal, Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan'ın, deprem nedeniyle artan finansman ihtiyacının karşılanması için devletin 'Deprem Tahvili' çıkarması önerisini de ele aldıklarını belirterek, şöyle devam etti:

"Deprem Tahvili konusu düşünülebilir, herkes ülkenin sorunları konusunda çözüm üretiyor, bize bunun faksı geldi, bunu iyi niyet olarak algılıyoruz ve bu konuda elimizden geleni yapacağız."

Ödemelerde sorun yok
Önal, iç borçlanma programı çerçevesinde, gelecek hafta ve daha sonraki ihale programlarının devam edeceğini, İç borçlanma programı konusunda daha önce ilan edilen ihale programında hiç bir aksama olmayacağını belirtti.

Önal, Türkiye'nin iç ve dış borç geri ödemeleri konusunda ise hiç bir sorunun bulunmadığını vurguladı. Enflasyonun kontrol altında tutulmaya devam edeceğini de vurgulayan Recep Önal, Merkez Bankası'nın, likidite yönetimi politikasının aynen devam edeceğini, ama bir miktar, canlanmanın gerektirdiği aktivitenin de olacağını ifade etti.

Oral: Yatırım harcamaları artacak
Maliye Bakanı Sümer Oral, "2000 yılı ütçesinde yatırım ödeneklerini arttırmamız, ayrıca ilave gelir arttırıcı imkanları gözden geçirmemiz gerekebilir" mesajını verdi. Oral, ekonomi yönetiminin birinci gündem maddesini "deprem" olarak belirlediğini açıkladı.

Oral, deprem sonrası alınması gereken ekonomik önlemler konusunda SABAH'ın sorularını şöyle yanıtladı:

Depremin ardından devletin beklenen hızda hareket etmediğini söylendi. Eleştirilere hak veriyor musunuz?

Devletin acz içinde gösterilmesini kabul etmiyorum. Kolay değil. Gerek nüfusun yoğunluğu, gerek sarsıntının şiddeti gerek bölgenin genişliği dikkate alındığında 10 tane Erzincan, 20 tane Dinar depremi ile karşı karşıyayız.

Şu anda gündeminizde hangi konular var?

Birinci ve acil gündem maddemiz deprem ve yaraların sarılması. O bölgede hayat kısmen normale dönünceye kadar gecemizi gündüzümüzü bu işe harcayacağız.

Hasarın mali portesini çıkardınız mı?

Henüz çok erken.

Ekonominin nefesi tıkanmadı mı?

Nefes tıkanıklığı aşılır.

Ekonomik program ve reformlar ne olacak?

Uygulanan ekonomik programı ve reformları sürdürmek zorundayız. Yasama çalışmasına devam edilebilir.

Ek gelir yaratmak için talebiniz olur mu?

Depremin üstesinden gelmek için yeni gelir imkanlarını gözden geçirmemiz gerekebilir ama bu Bakanlar Kurulu'nda görüşülmesi gereken bir konu.

Deprem kamu yatırımlarını nasıl etkilecek?

Yatırımcı kuruluşların, depremden etkilenen illerdeki ödeneklerini arttırmamız gerekecek.

IMF başta olmak üzere uluslararası kuruluşların açıklamalarını nasıl karşıladınız?

Destek vaadleri, hatta IMF ve Dünya Bankası'nın kredi verileceği yönündeki açıklamaları fevkalade olumlu.

Maliye teşkilatı ve vergi gelirleri açısından bilanço nasıl görünüyor?

Bolu, Kocaeli, Sakarya ve Yalova'nın toplam vergi gelirleri içindeki payı yüzde 15. İstanbul'u sınırlı bir bölge dışında bu tablonun dışında değerlendiriyoruz. Bu illerde 110 bin civarında gelir ve kurumlar vergisi mükellefi var. Sakarya ve Körfez Defterdarlıkları çöktü. Yeni bina bulmaya ve kayıtları tazelemeye çalışıyoruz.

Silinecek vergi borcu miktarı belli mi?

İlk aşamada, 4 ildeki mükelleflerin vergi borçlarını erteledik. Vergi borcunun silinmesi hasar tesbit çalışmalarından sonra gündeme gelebilir. Kanunun gereği yapılır. Mükellefin, varlığının en az üçte birini kaybetmesi şartı dikkate alınır.

Tüpraş'ın vergi gelirleri içindeki payı oldukça büyük. Endişeleniyor musunuz?

Tüpraş, ayın 20'sinde 171 trilyon lirlık vergi taksidini ödedi. Kaldı ki Tüpraş bir tek İzmit'ten de ibaret değil.

* Yeni kurulacak yerleşim birimlerine Hazine arazisi tahsisleri planlanıyor mu?

Tabii ki. Milli Emlak, gerek geçici gerekse kat'i iskanlar için uygun arazileri bulup, belediyelerle ortak çalışma yapacaktır.

Okan MÜDERRİSOĞLU