Sanatı ve düşünceyi esir almak...
Bilimsel araştırma yapanlar, şiir, hikaye, roman ve makale yazanlar, karikatüristler, televizyon senaryo ve oyunu hazırlayanlar, ressamlar, heykeltraşlar, bestekarlar ve benzeri kişiler, her ülkede çok zor yetişen ve "keşke sayısı daha fazla olsaydı" denilen kişiler.

Ulu Önder Atatürk bile, olayın önemini "herkesin sanatçı olamayacağı" sözleriyle vurgulamıştır. Başbakanımız Sayın ECEVİT'in şiire olan ilgisini ve kitaplarını çok kişi bilir. Annesi'de ressam olan ECEVİT, yoğun çalışmaları sırasında dahi, sanattan kopmamıştır.

Bilimi ve sanatı korumak
Bilimadamları ve sanatçılar, her ülkede korunmakta ve gözetilmektedir. 0İnsanları, bu alanda çaba göstermeye özendirmek amacıyla, bazı kolaylıklar sağlanmaktadır. Bunlardan biri de "vergisel kolaylıkları"dır.

Bizdeki vergisel kolaylık ise "vergi almamak" değil, sanatçıyı bazı formalitelerle uğraştırmamaktır. Örneğin; bir şairi, bestekarı, ressamı ya da heylektraşı defter tutma, makbuz bastırma, anlaşmalı matbaaya gitme, makbuz düzenleme, aylık KDV, geçici vergi ve yıllık gelir vergisi gibi formalitelerle uğraştırmadan vergi almak amaçlanmıştır.

Sevgili Bekir Coşkun, "fiş yaz, şiir kes" başlıklı yazısında bunu şöyle ifade ediyor "Bırakın bari, şairlerin makbuzu olmasın... Onlar dalgındır, bakarsınız fiş yazıp, şiir keserler... Ya da; KDV defteri ile şiir defterlerinin karışması olasıdır..."

Birara neredeyse, iki makale ya da üç şiir yazana defter tutturacaklar, makbuz kestirecekler, bir sürü beyanname verdireceklerdi. Sonuçta sağduyu galip geldi ve sorunun bir kısmı çözümlendi.

Vergisi ne olacak?
Asgari ücretlinin dahi vergi ödediği bu ülkede, kuşkusuz sanatçılar da, bilimadamları da, ressamlar, heykeltraşlar ve bestekarlar da vergi ödemelidirler. Olayın bu yönüne zaten hiç kimse birşey demiyor. Kaldı ki, bu kesim yıllardır vergi ödemekteler ve halen de ödüyorlar...

Örneğin bir televizyon senaryosu ya da oyunu hazırlayan kişiye yapılan ödemeden dolayı, ödemenin "brüt tutarı" esas alınmak suretiyle, yüzde 11 stopaj ve fon payı, yüzde 15'te "sorumlu sıfatıyla" KDV beyan ediliyor ve Maliye'nin kasasına giriyor. Vergi oranlarının yüzde 15'e indirildiği 1999 yılında, televizyon senaryosu ve oyununa yapılan brüt ödemenin yüzde 26'sı kadar Maliye'nin gelirinin olması önemli bir olaydır.

Gelir Vergisi Yasası'nın 1986'dan beri yürürlükte olan 18. maddesine göre; yazar, heykeltraş, ressam, bestekar ve mucitlerin şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerinin gazete, dergi televizyon ve videoda yayınlanması ya da kitap, resim, heykel ve nota halindeki eserlerini satma kârı karşılığında elde ettikleri gelir "telif kazancı" olarak nitelendirilmektedir. Bu yasa maddesi olduğu sürece de, telif kazancı sayılacaktır.

Vergi yasalarında bazı değişikliklerin yapılacağı Temmuz ayında, telif kazancındaki stopaj yani vergi oranını gerekirse biraz daha artırıp, beyanname vermeyi de kaldırmak gerekiyor. Geçmişte yasalara aykırı olarak, telif kazançları "yorum yoluyla" telif dışında nitelendirilmiş ancak "siyasi amaçlı" ve "hukuka aykırı" olan bu uygulamalar daha sonra düzeltilerek, yasalara uygun hale getirilmiştir.

Benzer sorunların gelecekte de yaşanmaması için, siyasal iktidarın, Maliye'nin denetim gücünü, işine gelmeyen sanatçıya, bilimadamına, yazara ve benzeri kişilere "silah olarak" kullanamayacağı bir düzenleme yapılmalıdır. Bu da Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 7. maddesinin kaldırılması ile sağlanabilir.