| 12 Ekim 2008, Pazar |
Serdar Savaşır, hâlâ İngiltere'de yaşıyor ve yapay zekâ sistemleri geliştiriyor.
Dünya koşuyor, Türkiye emekliyor
SONAT BAHAR
10.10.2008
İngiltere Savunma Bakanlığı'na danışmanlık yapan Serdar Savaşır, endüstriden finansa her alanda hayatımıza giren yapay zekânın en çok tıpta işe yaradığını söylüyor. Savaşır; "İşten adam çıkarmak isteyen bir patronsanız bunun kararını bile yapay zekâ verir," diyor..
İnsanların ürettiği makinelerin bir gün dünyayı ele geçirmesi, insanoğlunun hayatına kastetmesi en bilindik bilimkurgu senaryolarından biridir. Peki bunlar sadece bir senaryodan mı ibaret, yoksa hayal edilen her şeyin bir gün gerçek olma ihtimali var mı? Yapay zekâ kavramını anlamaya başladıkça insanın aklına bu tip sorular geliyor... Yapay zekâ, insan düşünce mekanizmasının makine üzerinde modellenmesi, insanın algılama, karar verme yetilerinin makineye indirgenmesi olarak tanımlanabilir. Yani düşünen bilgisayar desek yanlış olmaz.
'Makineler düşünebilir mi?' sorusundan yola çıkarak 'makine zekâsı'nı tartışmaya açan ilk isim, Alan Mathison Turing. Kavramın yaygınlaşmasını sağlayan isimse John McCarthy olarak biliniyor. Gelecekbilimci Raymond Kurzweil ise "Şu anda hayatımızın her alanında yapay zekâyı kullanıyoruz," diyor. Yapay zekâ uygulamaları birçok bilimadamına göre hâlâ çok kısır ama 1997'de bütün dünya, 'Derin Mavi' adlı bir IBM bilgisayarın, dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov'u yendiğini unutmuyor.
Peki dünyada bile kullanımı emekleme aşamasında olan yapay zekâ ülkemizde ne durumda? Bu konuyu, yakında Yapay Zekâ isimli kitabını piyasaya çıkaracak olan ve İngiltere'de birçok kurum ve kuruluş için yapay zekâ programı üreten Serdar Savaşır ile konuştuk.
- Türkiye'de yapay zekâ ne durumda?
- 80'li yıllar Avrupa'da yapay zekânın patladığı yıllar. Türkiye'de de bu işin bir yerlere gelmesi gerekiyor. Yapay zekâyı anlayabilmek, ne işe yaradığını algılayabilmek için, bilgisayar ilimciliğini, psikolojiyi, felsefeyi, matematiği bilmek gerekir. Bunlar yapay zekânın üst bilimleridir, ama olmazsa olmazı bilgisayar ilimciliğidir. Dikkat edin, bilgisayar mühendisliği demiyorum. Böyle bir dal Türkiye'de yok. Galatasaray Üniversitesi'nde ders verdim ve oradaki gençler çok zayıftı ve yetersizdi.
- Yapay zekâ tıp alanında nasıl kullanılıyor?
Tıp alanında geliştirilmiş uzman sistem 1980'lerde yazıldı. Özellikle tıp alanındaki sistemler çok ilerledi. Hastanın en başından beri tüm verileri saklanıyor. Ama aklınıza gelebilecek her detay saklanıyor, anne sütüyle mi beslendi, kaç yaşında sigaraya başladı, hangi hastalıkları geçirdi, yeme içme alışkanlıkları ne... Bir gün bu hasta bir rahatsızlık nedeniyle hastaneye yattığında yapay zekâlı sistem hastalığı teşhis ediyor. Birkaç teşhis bulsa bile geçmiş tanılardan yola çıkarak en doğru teşhisi koyuyor. Yani doktorun bir ayda koyabileceği teşhisi o, bir saatte koyuyor. Amerika ve İngiltere'deki hastanelerde bu sistem kullanılıyor ama ben Türkiye'de duymadım.
- Başka nerelerde yapay zekâ kullanılıyor?
Endüstri, finans, savunma, iş hayatı, eğitim ve askeri alanlarda başarıyla uygulanıyor. En başarılılarından biri, Japonya'da metro sisteminde uygulanan yapay zekâ. İnsanların metroya giriş çıkışı, trenlerin giriş çıkışı, asansörlerin, yürüyen merdivenlerin çalışması her şey yapay zekânın kontrolünde. Örneğin bir tren arıza yapınca diğer treni yavaşlatmak yapay zekâya sahip bilgisayarların kontrolünde. İnsanlar belli bir noktada kalabalıklaşınca insanları başka yöne kaydırmak bile onun kontrolünde. Bir holding patronusunuz işten adam çıkaracaksınız, bunun kararını bile yapay zekâ verebilir.
- Ülkelerin savunma sisteminde kullanımı da son derece ilginç...
- Evet, diyelim bir düşman ülkede birini arıyorsunuz, oraya birini göndermek son derece risklidir. Ama yapay zekâyla kurulmuş bir sistemle birkaç makineyle ve bilgisayarla bu takibi gerçekleştirmeniz, hiç insana gerek kalmadan mümkün. Bu nedenle artık gelişmiş ülkeler savunma sistemlerinde yapay zekâyı sıkça kullanıyor. Özellikle Amerika... Ben de İngiltere Savunma Bakanlığı için bir sistem geliştirdim ve bunun için halen danışmanlık yapıyorum.
- Yapay zekâ bireysel kullanım için uygulanabilir mi?
- "Bugün maymun yılının bilmem kaçıncı yılı. Bugün senin için kötü bir gün olabilir, o nedenle mümkünse iş görüşmelerinden uzak dur," bile diyebilir. Ben finans sektöründe kullanıyorum. Ama Türkiye'nin ekonomisini tahmin etme konusunda yapay zekâya sahip olan bir sistem bile tökezleyebilir.
- Peki ileride makineler dünyayı ele geçirir mi?
- Böyle bir risk yok, sonuç olarak bir makineden bahsediyoruz, fişini çekersin...
'Makineler düşünebilir mi?' sorusundan yola çıkarak 'makine zekâsı'nı tartışmaya açan ilk isim, Alan Mathison Turing. Kavramın yaygınlaşmasını sağlayan isimse John McCarthy olarak biliniyor. Gelecekbilimci Raymond Kurzweil ise "Şu anda hayatımızın her alanında yapay zekâyı kullanıyoruz," diyor. Yapay zekâ uygulamaları birçok bilimadamına göre hâlâ çok kısır ama 1997'de bütün dünya, 'Derin Mavi' adlı bir IBM bilgisayarın, dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov'u yendiğini unutmuyor.
Peki dünyada bile kullanımı emekleme aşamasında olan yapay zekâ ülkemizde ne durumda? Bu konuyu, yakında Yapay Zekâ isimli kitabını piyasaya çıkaracak olan ve İngiltere'de birçok kurum ve kuruluş için yapay zekâ programı üreten Serdar Savaşır ile konuştuk.
- Türkiye'de yapay zekâ ne durumda?
- 80'li yıllar Avrupa'da yapay zekânın patladığı yıllar. Türkiye'de de bu işin bir yerlere gelmesi gerekiyor. Yapay zekâyı anlayabilmek, ne işe yaradığını algılayabilmek için, bilgisayar ilimciliğini, psikolojiyi, felsefeyi, matematiği bilmek gerekir. Bunlar yapay zekânın üst bilimleridir, ama olmazsa olmazı bilgisayar ilimciliğidir. Dikkat edin, bilgisayar mühendisliği demiyorum. Böyle bir dal Türkiye'de yok. Galatasaray Üniversitesi'nde ders verdim ve oradaki gençler çok zayıftı ve yetersizdi.
- Yapay zekâ tıp alanında nasıl kullanılıyor?
Tıp alanında geliştirilmiş uzman sistem 1980'lerde yazıldı. Özellikle tıp alanındaki sistemler çok ilerledi. Hastanın en başından beri tüm verileri saklanıyor. Ama aklınıza gelebilecek her detay saklanıyor, anne sütüyle mi beslendi, kaç yaşında sigaraya başladı, hangi hastalıkları geçirdi, yeme içme alışkanlıkları ne... Bir gün bu hasta bir rahatsızlık nedeniyle hastaneye yattığında yapay zekâlı sistem hastalığı teşhis ediyor. Birkaç teşhis bulsa bile geçmiş tanılardan yola çıkarak en doğru teşhisi koyuyor. Yani doktorun bir ayda koyabileceği teşhisi o, bir saatte koyuyor. Amerika ve İngiltere'deki hastanelerde bu sistem kullanılıyor ama ben Türkiye'de duymadım.
- Başka nerelerde yapay zekâ kullanılıyor?
Endüstri, finans, savunma, iş hayatı, eğitim ve askeri alanlarda başarıyla uygulanıyor. En başarılılarından biri, Japonya'da metro sisteminde uygulanan yapay zekâ. İnsanların metroya giriş çıkışı, trenlerin giriş çıkışı, asansörlerin, yürüyen merdivenlerin çalışması her şey yapay zekânın kontrolünde. Örneğin bir tren arıza yapınca diğer treni yavaşlatmak yapay zekâya sahip bilgisayarların kontrolünde. İnsanlar belli bir noktada kalabalıklaşınca insanları başka yöne kaydırmak bile onun kontrolünde. Bir holding patronusunuz işten adam çıkaracaksınız, bunun kararını bile yapay zekâ verebilir.
- Ülkelerin savunma sisteminde kullanımı da son derece ilginç...
- Evet, diyelim bir düşman ülkede birini arıyorsunuz, oraya birini göndermek son derece risklidir. Ama yapay zekâyla kurulmuş bir sistemle birkaç makineyle ve bilgisayarla bu takibi gerçekleştirmeniz, hiç insana gerek kalmadan mümkün. Bu nedenle artık gelişmiş ülkeler savunma sistemlerinde yapay zekâyı sıkça kullanıyor. Özellikle Amerika... Ben de İngiltere Savunma Bakanlığı için bir sistem geliştirdim ve bunun için halen danışmanlık yapıyorum.
- Yapay zekâ bireysel kullanım için uygulanabilir mi?
- "Bugün maymun yılının bilmem kaçıncı yılı. Bugün senin için kötü bir gün olabilir, o nedenle mümkünse iş görüşmelerinden uzak dur," bile diyebilir. Ben finans sektöründe kullanıyorum. Ama Türkiye'nin ekonomisini tahmin etme konusunda yapay zekâya sahip olan bir sistem bile tökezleyebilir.
- Peki ileride makineler dünyayı ele geçirir mi?
- Böyle bir risk yok, sonuç olarak bir makineden bahsediyoruz, fişini çekersin...
Haberin fotoğrafları
Yayın tarihi: 12 Ekim 2008, Pazar
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2008/10/12/pz/haber,BD4C1A9722DF4D15AF3DABC2C2F20043.html
Tüm hakları saklıdır.
Güncel Haberleri
Son Dakika | Ana Sayfa | Yazarlar | Çizerler | Günün İçinden | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Dosyalar | Günaydın | Televizyon | Astroloji | Sağlık | Magazin | Teknoloji | Otomobil | Turizm Rehberi | Emlak | İşte İnsan | Sabah Çocuk | Mobil Eğlence | Detaylı Arama | Cuma | Cumartesi | Pazar | Kültür-Sanat | EGazete | Gazete Reklam | Internet Reklam | Künye | Bize Ulaşın
 |
Copyright © -2008 Tüm hakları saklıdır. TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş. | 
|