İndiragandi!

Bir arkadaşınıza okuması için kitap verdiğiniz oldu mu hiç? Rafınızdan özenle çekip çıkarıp, "Al bunu oku," dediğiniz? Ya da mesela CD player'da bir albüm var; "Aaa bu ne güzelmiş ya." "Al dinle sonra getirirsin..." şeklinde vedalaştığınız bir CD'niz oldu mu? Severek, isteyerek, gönülü vedalar bunlar gerçi... Bir de gönülsüzler var. İstem dışı. Arkadaşınızın arabasının torpido gözünde unutulan güneş gözlüğü, bir tanıdığınızın hiç tanımadığınız ve üstelik kanınızın hiç ısınmadığı bir tanıdığına, üzerine etin sosunu döktüğü için ödünç verilen bir tişört... Ya kulaklık? Hani şu yeni aldığınız ve yanlışlıkla amcaoğlunun kendisininkiyle karıştırıp, alıp gittiği? Muhtelif DVD, portatif CD player, kazak, şort, dört kanallı analog mikser, bir adet laptop, Tears For Fears'in orijinal Songs From the Big Chair plağı, emektar Rebirth of Cool 5 CD'si, ses kayıt cihazı (küçük kasetlilerin ilk çıkanlarından), video kamera (son çıkanlardan), cep telefonu şarjı, iki adet mini stüdyo speaker'ı, TDK Metal 90'lık kaset, içinde Thin Lizzy konseri var. Liste çok şahsi olmaya başladı, kesiyorum. Fakat kesin olan şu: Bunlar benim muhtelif zamanlarda muhtelif insanlara kaptırdığım nesnelerden bazıları. Çalma ve alıkoyma amacıyla alınmamış, ama bir şekilde başkasında kalan ve aynı şekilde sizin de alıkoyduğunuz nesneler, eşyalar, şeyler var. Biz bu toplumsal olguya kısaca indiragandi (bkz. hacılamak) diyoruz. Bilmem bilim adamları bana katılır mı? Katılmasalar da mühim değil, zira indiragandi var, hep oldu ve hep olacak.

ARAYIP SORMADILAR
İnsanlık tarihindeki ilk indiragandiyi kim yaptı, pek çok rivayet var. Yaradılışa dair bile daha fazla bilgi ve daha az kafa karışıklığı mevcut. Bronz bir mızrak başı ya da bir kadın olabileceğini tahmin ediyorum. Kültürümüzde de indiragandi derin izler bırakmış. Nasreddin Hoca'nın "Hemşerim senin kazan öldü," dediği indiragandi işte. Yakın tarihte ise indiragandiyi mesela devlet politikası olarak belirleyenler bile mevcut. Hitler Polonya'ya 'bir arkadaşa bakıp çıkıcam' diye girerek en geniş çaplı indiragandi hareketini başlatmış, yanlışlıkla Fransa'ya da çöküp olayı gargaraya getirmeye çalışmıştı. Velhasıl indiragandi siyasette de, sporda da, iş hayatında da hayli yaygın bir felsefe, adeta bir yaşam biçimi. Yanlışlıkla başbakan olan, yanlışlıkla darbe yapan, yanlışlıkla şampiyon olan çok indiragandi tarihinde. "Ben istemedim, arayıp sormadılar, ilgilenmediler üstümde kaldı ne yapayım..." Geçenlerde bir arkadaşımın evinde güneş gözlüğümü unuttum. Ve bunu başka bir arkadaşımla sohbet ederken güneşin gözüme girmesiyle fark ettim. Ben aptal kafam diye söylenirken arkadaşım bir anda ciddileşti ve "Tam olarak ne kadar oldu?" diye sordu. "Bir ay," dedim. "30 gün mü yoksa geçti mi?" "Geçti galiba..." Kafasını iki yana salladı ve "Maalesef indiragandi sürecine girmiş," dedi. İçtihata göre artık tüm hakları onundur... Rica edersen belki geri alabilirsin."

İNDİRAGANDİ TASLAĞI
İndiragandi hadisesine bir düzenleme getirmek şart. Hafif Müzik üşenmedi araştırdı, yılların tecrübesiyle indiragandi yönetmeliği taslağı hazırladı. Şöyle ki: Kitapta indiragandi süresi bir yıl. CD, plak ve DVD'de bir ay. Alkollü içkiler bir ay. Mesela freeshoptan içki ısmarlayan arkadaşın gelip almadı, bir ay geçti tüm hakları senin. Elektronik cihazlarda durum çok farklı. Mesela cep telefonu bir günün ardından indiragandi olur çünkü onsuz bir gün geçirebiliyorsan ve arayıp sormuyorsan hakkını kaybettin demektir. Ama video kamera üç ay. CD player üç ay. Ceket bir hafta ama tişörtte bu süre üç aya kadar uzayabilir. iPod ve muhtelif MP3 çalarda bir gün olmalı. Buna karşılık mesela fotoğraf makinesi bir aya kadar uzayabilir. Güneş gözlüğü, değerli ya da marka çakmak, muhtelif aksesuar ve takıda ise bir haftadan üç aya kadar süreler uygulanabilir. Şimdi bu yazıyı kesin, aynen vergi levhası misali evinizin duvarına asın. Bir daha sorun yaşamayın, malınıza sahip çıkın. Not: Bu yazının ardından sadece Tears For Fears plağım geri gelse yeter ya...