kapat
Üye OlÜye Girişi
Bugünkü SABAH Gazetesi
  |  Benim şehrim | 10 Haziran 2007, Pazar
Son Dakika
ARAYIN
Google
Google Arama
atv
Kanal 1
ABC

Darbenin öncesi ve sonrası

27.05.2007
* 27 Nisan 1960 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde "Bir kısım Basın ve Siyasi Partiler Hakkında" gerekli tahkikatı yapmak ve bunlarla ilgili tedbirlerin alınmasına öncülük etmek düşüncesi ile bir 'Tahkikat Komisyonu'nun kurulması, Demokrat Parti (DP) hükümetiyle muhalifler arasındaki gerginliği tırmandırdı.

* 28 Nisan 1960 - İstanbul Üniversitesi'nde Tahkikat Komisyonu'nu protesto eden öğrencilerle polis arasında çıkan çatışmada, Turan Emeksiz adlı öğrenci hayatını kaybetti. Aynı gün DP hükümeti Ankara ve İstanbul'da sıkıyönetim ilan etti.

* 5 Mayıs 1960 - Demokrat Partililer hükümete destek için eylem yaptı, Ankara Kızılay'da aynı yerdeki muhalif eylem ise tarihe 555K (beşinci ayın beşinde saat beşte Kızılay'da) olarak geçti.

* 16 Mayıs 1960 - Milli Eğitim Bakanlığı 19 Mayıs gösterilerini yasakladığını açıkladı. Sonraları Bülent Ecevit bir makalesinde, 19 Mayıs gösterilerinin yasaklanması kararının askerlerle DP hükümeti arasındaki ipleri koparan karar olduğunu yazacaktı. Aynı gün Akşam gazetesi, sıkıyönetim kararlarına uymadığı gerekçesiyle 20 gün süreyle kapatıldı.

* 22 Mayıs 1960 - Haberleşmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, beş kişinin bir araya gelerek dolaşmasını yasakladı.

* 27 Mayıs 1960 - Saat 03.52'de Albay Alparslan Türkeş'in radyodan yaptığı açıklamayla Türk Silahlı Kuvvetler'in yönetime el koyduğu ve yönetimi Milli Birlik Komitesi'nin üstlendiği belirtildi. Başkanlığını Cemal Gürsel'in üstlendiği komitenin ilk icraatı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ve hükümeti feshederek her türlü siyasi faaliyeti yasaklamak oldu.

* 28 Mayıs 1960 - Başbakan Adnan Menderes, Kütahya gezisi dönüşünde tutuklandı.

* 29 Mayıs 1960 - Gözaltına alınan İçişleri Bakanı Namık Gedik intihar etti, gözaltına alınan 150 kişi yargılanmak üzere Yassıada'ya götürüldü.

* 24 Eylül 1960 - Yüksek Adalet Divanı kuruldu. Celal Bayar intihara kalkıştı. Divan, 14 Ekim'de Yassıada'da çalışmalarına başladı. Divan'ın açtığı ilk dava Afgan Kralı'nın Celal Bayar'a hediye ettiği köpeğin hayvanat bahçesine satışına ilişkindi. Sanıklar hakkında, aralarında 6-7 Eylül olayları dahil 17 dava açıldı. Yargılanmalar eylül 1961'de sonuçlandı.

* Başbakan Adnan Menderes, Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun'un da aralarında olduğu 592 sanıktan 228'i hakkında idam cezası istendi.

* 16 ay Yassıada'da kalan Adnan Menderes aleyhine açılan altı davadan biri beraat ile sonuçlandı. Divan, 15 sanığın idamına karar verdi. Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'nun infazı 16 Eylül 1961'de, Adnan Menderes'inki ise 17 Eylül günü gerçekleştirildi. Sanıklardan Celal Bayar'ın idam kararı 'yaş haddi'nden dolayı iptal edilirken, diğer sanıkların kararı ise ömür boyu hapis cezasına çevrildi.

* Beşi general, sekizi albay, yedisi yarbay, 10'u binbaşı ve sekizi yüzbaşı olan Milli Birlik Komitesi, 25 Ekim 1961'e kadar görevini devam ettirdi. Komite içerisinde çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle tarihe '14'ler' olarak geçen muhalifler, yurtdışına elçilik görevine gönderildi.