 |  |
Yadigâr
Bugün insanı hüzünlendiren ama ders çıkarmasını bilenler için "İbretlik" bir öykü anlatacağız...
Siz bu satırları okurken, BM Güvenlik Konseyi nükleer faaliyetlerini durdurmayı reddeden İran'a yeni yaptırımlar öngören tasarıyı oylamış olacak. Böylece İran yine dünya gündeminin üst sıralarına yükselecek.
Aslında İran bir başka "Bomba" nedeniyle birkaç gündür zaten gündemde.
O bombanın adı "Yadigar". Farsça'da "Rüşvet" anlamına geliyor.
Fransa'nın en büyük şirketi ve dünyanın 4'üncü büyük petrol grubu olan "Total"in tepe yöneticisi Christophe de Margerie hafta içinde gözaltına alınıp 3 gün boyunca sorgulandı. Nedeni: İran'da bir doğalgaz sözleşmesi için şüpheli ödemeler yapılması.
Öykünün başlangıcı 10 yıl önceye dayanıyor. "Total" 1997'de Basra Körfezi'ndeki "Güney Pars" bölgesi gaz yataklarının işletme hakkını elde etti. O dönemde grubun Ortadoğu'dan sorumlu genel müdür yardımcısı olarak operasyonu bizzat yürüten Christophe de Margerie, müzakereleri kolaylaştırmak için Londra'da İranlı işadamı Abbas Yazdi'ni sahibi olduğu "Horton Investments" şirketiyle danışmanlık anlaşması imzaladı.
Gel zaman git zaman, iki yıl kadar önce İsviçre'de iki banka hesabındaki yoğun trafik savcıların ilgisini çekti ve kara para aklama kuşkusuyla inceleme başlatıldı. İki hesap da Abbas Yazdi üstüne kayıtlıydı ve yatırılan paralar Dubai'deki "Baston Limited" adlı danışmanlık şirketinin hesabına havale ediliyordu. O şirket de Tahran'daki bir şirketin koluydu.
Sabırla iz süren savcılar şu sonuçlara vardılar: İki hesaba para akışı "Total"den geliyordu. Toplam 60 milyon avro yatırılmıştı. Dubai'deki şirket Mehdi Haşimi Rafsancani adlı bir İranlı'ya aitti. Mehdi Rafsancani aynı zamanda Tahran'daki şirketin de başındaydı. İsviçre hesaplarda kalan 9.5 milyon avroyu dondurdu ve soruşturmayı sürdürmesi için dosyayı Fransa'ya aktardı. İşte Christophe de Margerie'nin ile sorgulanmasının nedeni bu. Ödemelerin rüşvet olduğu kesinleşti.
15 milyar dolarlık molla
Peki Mehdi Haşimi Rafsancani kim? 1989-1997 arasında cumhurbaşkanlığı yapan, bugün de "Düzenin Yararını Teşhis Heyeti" (İran'da her konuda son sözü söyleyen kurum) başkanı olarak rejimin iki numaralı ismi olan Hüccetülislam Ali Ekber Haşimi Rafsancani'nin ortanca oğlu.
Ve bu ilk vukuatı değil: Norveç petrol şirketi "Statoil"in de İran'da bir gaz sözleşmesini kazanmak için Mehdi Rafsancani'ye 15.5 milyon dolar rüşvet ödediği mahkeme kararıyla kesinleşti.
"Total" mahkemede herhalde hesap verecek ama Rafsancani'lere hiçbir şey olmayacak. Oğula da, babaya da.
Hele baba Rafsancani öyle iddiaların üstesinden geldi ki, "Total" olayı devede kulak kalır. İslam devrimi öncesi Kum'da gayrimenkul spekülasyonundan biraz dünyalık edinen Rafsancani bugün İran'ın en zengin adamı olarak gösteriliyor. Petrol ticareti onda. Fıstık ihracatı tekeli onda. GSM şebekeleri işi onda. Ve İran'la iş yapmak isteyenlerin yolu mutlaka ondan ve oğullarından geçiyor. Serveti 15 milyar doların üstünde hesaplanıyor. Kanada ve Kaliforniya'da otelleri, hatta Las Vegas'ta "Casino"su olduğu bile söyleniyor. Bir de "Devrim öncesine göre mal varlığım azaldı, yoksullaştım" diye yakınmıyor mu; İranlılar gülmekten kırılıyorlar.
Üçte biri açlık, yarısı yoksulluk sınırının altında yaşayan, her iki gençten birinin işsiz olduğu, fuhuşun ve AIDS'in toplumu kemirdiği, uyuşturucu kullanımının 10 yaşına indiği İran'da birileri halkı "Sabredin, Mehdi yakında gelecek ve hepinizi kurtaracak" diye uyutuyor.
Arada başka Mehdiler de servetlerine servet katıyorlar. "Yadigâr"lar sayesinde!
|
