|
|
 |
 |
 |
|
 |
|
  |
|
6 soruda muhbirlik
Hrant Dink cinayetinin ardından çorap söküğü gibi deşifre edilen ilişkiler dizisinde en çarpıcı olanı, cinayet zanlılarından Yasin Hayal'i azmettirdiği ileri sürülen Erhan Tuncel'in 2005'den beri polis için çalışıyor olmasıydı. Polis muhbiri olan Tuncel 11 ay önce Hayal'in Hrank Dink'i öldüreceğini polise bildirmişti. Peki nedir muhbirlik ya da haber elemanlığı? İşte sorularla emniyet sisteminde muhbirlik:
1- Muhbir nedir? Nasıl olunur?
Emniyet ya da istihbarat teşkilatına bir çıkar karşılığı bilgi sağlayan, bunun sonucunda da o teşkilatın "koruması" altında olan kişiye muhbir ya da haber elemanı deniyor. Muhbirler PKK ya da DHKP-C gibi terör örgütleri ya da organize suç şebekeleri içinden seçiliyor. Emniyet'te bu konu yerel birimlerin tavsiyesi ve güvenlik kleransı ile üst makamların onayı ile aktive olur. Bu adımlar da, İstihbarat Hizmetleri Yönetmeliği paralelinde yürütülür. Son onay, Ankara'da Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi ve Genel Müdür'den gelir. Tuncel bu aşamalardan geçti.
2-
Muhbirler nasıl ayarlanır? Her oluşum içinde kaç muhbir olabilir?
Sorgu uzmanı polisler, istihbarat elemanları ve sivil ekiplerin tavsiyeleri ile ilgili kişiye bu teklif yapılır. Karşılığında sadece para değil, iyi niyetli, yasa ihlal etmeden, yoruma açık durumlarda adli yardımda da bulunulabileceği hissettirilir.
3- Yasal mıdır?
Muhbir çalıştırma esasları Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanunu'nda mevcut. Bunun dışında Kaçakçılığın Men ve Takibi'ne Dair Yasa'da da ajanlık kurumu düzenleniyor. Ancak açıkça suç işlemiş bir kişiye polis eğer, 'ajan ol, seni affedeceğiz' derse bu suçtur. Bu nedenle, Erhan Tuncel'in, McDonald's'ın bombalanmasından ajanlık karşılığında kurtulduğu iddiası doğruysa bu konunun ayrıca araştırılması gerekir.
4- Bilgi dağılımlarının kime nasıl gönderileceğine nasıl karar verilir? Muhbirlerin çalıştığı istihbaratçılar kime bağlıdır?
Bazı ulusal güvenliği ilgilendiren, ayrıca da ideolojik temelde hassas konularda muhbirlerin nerede olursa olsun verdiği tüm bilgiler öncelikle Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi Başkanlığı'na gelir. İl ve diğer birim yapılanmalarında istihbarat bölümlerinin atamaları Ankara İstihbarat tarafından yapıldığından, bilgi ve personel hiyerarşisi de Ankara'ya bağlıdır.
5- Muhbirlerden gelen bilgilere her zaman itibar edilir mi? Bilgi nasıl teyit edilir?
Bilginin doğruluğu çeşitli kanallardan kontrol edilerek süzülür. Son olarak da Ankara'da istihbarat kıymetlendirme ve analiz biriminde son halini alır. Güvenilirliği diğer muhbirlerden gelen ve mevcut istihbarat bilgilerinin karşılaştırılması ise anlaşılır.
6- Peki, muhbir tam 11 ay önce Hrant Dink'in öldürüleceğini söylemesine rağmen neden bir şey yapılmadı?
Emniyet'in kimi zaman sayıları bini geçen bu istihbarat havuzunda boğulması yüzünden Dink ile ilgili gelen bilgi de gözden kaçırılmış ya da dikkate alınmamış olabilir. Bir de bu ihbarlara teker teker bakılsa da, destekleyici diğer yan bilgiler olmadığı için sonu hüsranla biten olaylar yaşanabilir. Dink olayında ise, Yasin Hayal'in takip edilmemesi haber elemanının verdiği bilgi üzerine izlenmemesi cinayeti getiren hatalar zincirinin ilk halkası oldu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
