SABAH - 24/10/2006 - Şükrü Binay

Şu an 24 Ekim 2006 - Salı tarihli sabah.com.tr'yi okumaktasınız.
Bugüne ait sabah.com.tr içeriği için tıklayın »

kapat

Servislerimiz

Google Arama

Bütçe kimin bütçesi?

Geçtiğimiz haftanın en önemli gelişmesi 2007 bütçesinin açıklanması idi. Bütçenin esas aldığı temel varsayımlarla ilgili bilgiler henüz eksik olsa da benden başka merak eden bulunmadığına göre hayırlı olur inşallah deyip cemaate uyacağız. Ama bütçenin geleceğini ilgilendiren üç konu ilgimi çekti.
1. IMF Heyeti'nin açıklama yapmadan Washington'a geri dönmesi.
Son yıllarda pek sık gözlenmeyen bir durum. 2007 yılı gibi genel seçimi de içine alan bir dönemin bütçesinin tartışıldığı sırada basın toplantısı yapmadan eve dönmek spekülasyonlara ortam hazırlamakta. IMF'nin bütçe ile ilgili tereddütlerinin olduğu kesin. Büyük bir ihtimalle 2007 için ek tedbir istedi. Cari açığı 'makul' seviyede tutarken, enflasyonu radikal biçimde aşağı çekecek faiz dışı fazlanın nasıl elde edileceği mutlaka IMF'nin de merakını celbetmiştir. Gelirlerin de, harcamaların da detaylarını TBMM'de görüşmeler başlayınca nasılsa öğreniriz. IMF'nin tavrı ise haftalık basın görüşmelerinde Türkiye ile ilgili soru sorulur, bütçe gündeme getirilirse kolayca aydınlanır.
ABD ekonomisinden olumlu haberlerin geldiği, uluslararası piyasaların kendini toparladığı bugünlerde zaten kim olumsuzu duymak tartışmak ister ki? Sabit faizli uzun vadeli Hazine kağıdına yabancı talebi konuşulurken bütçe yerine verimlilik analizleri yapmak, cari açık yerine hesabını bilemediğimiz yenileme yatırımlarının Türkiye'nin sanayi üretim kapasitesine katkısından söz etmek daha geçerli olmakta. Sonuçta enflasyon tutmazsa suç Merkez'in; bütçe tutmazsa suç Maliye'nin. 2007 reel faizleri nasılsa daha çok bütçe çok enflasyon kaldırır.
2. Maliye Bakanı Unakıtan'ın "Merkez Bankası o kadar bağımsız ki bana selam bile vermiyor" esprisi.
Kendisinin zeki ve şakacı kişiliği çok iyi bilinse de konunun pek cinas kaldırır tarafı yok. Cari açığın kuru düşük tutup enflasyonu kontrol etmeye elvermediği bir ortamda iç talep ancak maliye politikasını sıkı tutarak ya da faizleri artırarak dizginlenebilir. Faizleri artırmanın yarattığı maliyeti hala ödemekle uğraşıyoruz. Kaybettiğimiz zaman da cabası. Eğer Merkez Bankası Başkanı Maliye Bakanı'na bütçe yüzünden küstüyse kendisi önümüzdeki aylarda faizleri yukarı çekmek ya da enflasyon hedefinden sapılmasına razı olmak durumuyla karşılaşacak demektir ki her ikisinin de bağımsızlığa pek yararı olmaz.
3. Merkez Bankası'nın, bütçenin 2007 enflasyonu üzerindeki olası yansımalarını izleme görevi. 19 Ekim tarihli Para Politikası Kurulu duyurusundan...
Galiba enflasyon hedeflemesi rejimini unuttuk gitti. Halbuki ne umutlar bağlamıştık. Bu olasılık lafının yerli yersiz kullanımına da öteden beri takılıyorum. Hele de olasılığın izlenmesi... Merkez Bankası'nın açıklamalarında olası demek Merkez Bankası'nı sorumluluktan kurtarmaz. Sadece ders anlatırken ya da kerameti kendinden menkul bilimsel menkıbeleri yüksek sesle tekrarlarken ara namesi olur. Ey Merkez Bankam 2007 Bütçesi hakkında bir fikrin yok mu? Seni bütçe bağlarken toplantılara çağırmadılar mı? Eğer bütçe ile ilgili bir endişeniz varsa açın Merkez Bankası Kanunu'nun ilgili maddesini okuyun.
Kanuna göre enflasyon hedefi Türkiye'de hükümetle Merkez Bankası'nın ortak kararıdır. Bu madde aynı zamanda Merkez Bankası'na bütçe üzerinde söz sahibi olma hakkı da vermektedir.
Bütçe de enflasyon da ne IMF'nin, ne Maliye Bakanlığı'nın, ne de Merkez Bankası'nın malı. Bütçe enflasyon hedefine uygun yapılmamışsa bundan hepimiz zarar göreceğiz. Zararın ileriye taşınmasını ise YTL'ye yatırım yapanlar belirleyecek. Bütçe tutmaz enflasyon yakınsanırsa kimseye bir şey olmaz. Enflasyonun tutmamasına rağmen yatırımcı para kaybetmezse yine bir şey olmaz, sorun bilimsel kalır. Yatırımcı zarar etti mi sorumlusu sensin Merkez Bankası. Ben "olası" dediydim desen de gözünün yaşına bakmazlar.
Geçmiş bayramınızı kutlarım.