|
|
|
|
|
II. Bayezid, Kolomb'u reddetmişti
K Amerika'yı keşfeden Kristof Kolomb yolculuğu gerçekleştirmek için Osmanlı Sultanı İkinci Bayezid'in kapısını çaldı. Ondan bir gemi talep etti. Ancak Sultan, Kolomb'un bu isteğini reddetti.
Kristof Kolomb, 1451'de İtalya'da Cenova'da doğdu. Hayatını denizlerde kazanmaya başladıktan sonra Portekiz'e yerleşti. Portekizli denizciler, bu yıllarda Afrika'da yeni yerlere ulaşmışlardı. Başkent Lizbon, değişik milletlerden denizcilerin buluştuğu ve bilgilerini birbirleriyle paylaştığı bir liman şehriydi. Amerika'ya Kolomb'dan önce pek çok milletten gidenler olmuştu. Bunların başında da 11. yüzyılın başlarında Leif Eriksson komutasında Amerika'ya ulaştığı rivayet edilen Vikingler geliyordu. Kolomb, 1470'li yılların sonunda İzlanda'ya gittiğinde, Vikingler'in Amerika macerasını öğrendi. Denizyoluyla Batı'ya giderek Doğu'ya ulaşma fikri Kolomb'un kafasına İzlanda'da girdi ve hayatının kalanını da bu fikrini gerçekleştirmeye adadı. Kolomb, Lizbon'a döndükten sonra araştırmaya koyuldu. Başta Marco Polo'nun Doğu'ya seyahatiyle ilgili hatıraları olmak üzere birçok kitap okudu. Batı'ya giderek, yeni topraklara ulaşıldığını anlatan birçok rivayeti inceledi. İrlanda'ya giderek, Aziz Brendan'ın Amerika yolculuğuyla ilgili rivayetleri araştırdı.
OSMANLI SULTANI'NDAN GEMİ İSTİYOR İtalyan denizci, 1484'te Portekiz Kralı'na başvurarak, Batı'dan denizyoluyla Doğu'ya ulaşmak için gemi istedi ama reddedildi. Kolomb, çıkmayı tasarladığı deniz yolculuğu için geniş bir araştırma yapmıştı ama kendini destekleyecek finansörü bir türlü bulamamıştı. Kendi geçimini sağlamak için reçine ticareti işine girdi ve Doğu'ya gitti. Avrupa'da kendisini destekleyecek bir hükümdar bulamadığından dolayı, 1484'te Kuzeybatı Karadeniz'de Kili ve Akkirman seferine çıkan Fatih Sultan Mehmed'in oğlu Sultan II. Bayezid'e müracaat etti. Bir papazın refakatinde sultanın yanına gelen Kolomb, "II. Bayezid'den sultanın adına yeni ülkeler keşfedebilmek için emrine gemiler vermesini istedi." Ancak Osmanlı Sultanı, tuhaf birşekilde karşısına çıkan hayalperesti ciddiye almayarak, talebini reddetti. Kolomb, çaldığı bütün kapılar yüzüne kapanmasına rağmen pes etmedi. 1486'da İspanyol kral ve kraliçesine müracaat etti. İspanyollar, Kolomb'un teklifini incelemek üzere bir komisyon kurdu. Komisyon, dört yıl sonra Kolomb'un teklifini reddetti. KÜBA'YI JAPONYA SANDI Bir türlü aradığı desteği bulamayan Kolomb, Ocak 1492'de İngiltere ve Fransa krallarından yardım istemek için İspanya'dan ayrıldı. Kolomb'un dostları, bu sırada İspanya sarayını yolculuğa destek vermeye ikna edince İtalyan denizci geri çağrıldı. 3 Ağustos 1492'de üç gemiyle denize açılan Kolomb, 12 Ekim'de Bahama adalarından Guanahani'ye ulaştı. Ardından Küba'yı gördü, ancak burayı Japonya zannetmişti. Kolomb, Haiti'ye ulaştıktan sonra İspanya'ya geri döndü ve bir süre sonra Amerika'ya üç yolculuk daha yaptı. Kolomb, Amerika'ya ulaşmıştı ama keşfettiği yerleri Asya'nın Doğu kıyıları zannetmişti. Bir geçit bularak Kudüs'ü Müslümanlardan geri alma planları bile yapmıştı. 1506'da öldüğünde nereyi keşfettiğini hâlâ bilmiyordu.
PİRİ REİS HARİTASININ SIRRI Osmanlı İmparatorluğu, Kolomb'un 1492'de Amerika'yı keşfinden, kısa bir süre sonra haberdar oldu. Yaptığı haritalarla ünlü denizcimiz Piri Reis, amcası Kemal Reis'in bir savaşta esir aldığı, Kolomb'la üç kez Amerika'ya gitmiş olan bir İspanyol'dan Amerika'yı nasıl keşfettiklerini öğrendi. Kolomb'un yaptığı Amerika kıyılarını gösteren harita da Piri Reis'in eline geçmişti. Piri Reis, esir İspanyol'dan Kolomb'la ilgili dinlediklerini 1513 tarihli meşhur dünya haritasının üzerine kaydetti. Haritanın üzerinde Amerika'nın keşfiyle ilgili ilginç bilgiler vardır.
Dr Erhan AFYONCU
|