Neden herkes değil de ben sigara tiryakisiyim!
42 yaşındayım ve yirmi beş yıldır sigara içiyorum. Bunun son yirmi yılını tiryaki olarak geçirdiğimi itiraf etmek zorundayım; bugün itibarı ile günde 1.5-2 paket tüketiyorum. Bu sürenin çeşitli evrelerinde sigarayı bırakmak için çabaladım ama çok başarılı olduğum söylenemez. Yarattığı sağlık risklerinin farkındayım, onları geçtim! En azından ağzımda bıraktığı kötü tattan, ne kadar fırçalarsam fırçalayayım dişlerimdeki sararmadan usandım. Aslında biraz da öfkeliyim 'neden tiryaki oldum' diye. Etrafıma bakıyorum bir sürü insan hiç sigara içmiyor ya da ayda yılda bir tane tellendiriyor. Bense kendimi hem kişisel yaşamımda hem de iş hayatında başarılı bulurum, ama sigara tiryakiliği konusundaki bu zayıflığım beni kızdırıyor. Bir sürü insan böylesine bir sorun yaşamazken, ben çabalamama rağmen kurtulamıyorum. Zaman zamanda sigara tiryakiliği sadece bir alışkanlık değil de bir bozukluk mu diye de aklıma geldiği oluyor. Öyle ise, kendime kızmaktan vazgeçeyim. U.G. İst.
Kızın ya da kızmayın; tek vazgeçmemeniz gereken şey, sigarayı bırakmak için olan çabanızdır. Bir sigara tiryakisi olarak sizi, gelecekte muhtemelen yaşayacağınız sağlık problemlerinden öte; bugün bir çiçeğin kokusunu körelmiş burnunuzla alamamak ya da portakalın tadını keçeleşmiş dilinizle tadamamak daha çok üzüyordur. Merak etmeyin, eğer sigarayı bırakırsanız bu yeteneklerinizi geri kazanabilirsiniz ve ilk andan itibaren iyileşmeye başlarsınız. On beşinci yılda sigara içmeye dair edindiğiniz tüm sağlık risklerinden arınırsınız. Sigara bağımlılığı tek planda gelişmez; onu değerlendirirken bu çok boyutluluğu göz önünde bulundurmak gerekir. Tedavi edilmesi gereken sadece nikotin bağımlığı değil bunun yanında sigaranın yarattığı yaşam tarzı ve alışkanlıklardır. Örneğin sizin üzerinizden basit bir hesap yapalım; söylediğinize göre günde ortalama otuz beş sigara içiyorsunuz. Bir tane sigara içmek yakıp söndürünceye kadar beş dakika sürmektedir. Buna sigara içmeyi düşünmek, bunun için uygun ortam yaratmak, küllüğü dökmek, odayı havalandırmak için  geçen ek zamanları da eklersek, bir sigara başına düşen zaman dokuz dakikaya çıkmaktadır. Otuz beş sigara içtiğinize göre günde 35 x 9 = 315 dakika yani 5 saat 15 dakikayı sigara ile geçiriyorsunuz demektir. Bu da uyanık olduğunuz zamanın üçte biridir. Yani sigarayı bırakmanız, yirmi yıldır sizin olmayan bu kadar zamanın birden açığa çıkması demektir. Eğer bu zamanı bir başka alana kanalize edemezseniz en azından canınız sıkılır. Sigaraya dair en can alıcı noktalardan biri de geçen güzel anlarla birlikte anılıyor olmasıdır. Kimi için ya bir fincan kahve içmek, ya da anılarımızı canlandıran efkarlı bir türküyü dinlemek sigarasız mümkün değildir. Sigara bırakmak için bu ilişkinin mutlaka kırılması gerekir; kişi kendi kendine kahvenin hazzının kahveye ait olduğunu öğretmelidir. Sizin kendi kendinize serzenişiniz aslında haklı sebepler içermekte. Çünkü bazı insanlar nikotine karşı çok daha çabuk bağımlılık geliştirmektedirler. Sigara bağımlılığının daha çok sosyopsikolojik yönünden söz edilse de sigara içmenin verdiği haz ve bırakma sonucu ortaya çıkan eksiklik belirtileri, kimyasal bağımlılığın işaretleridir. Tütündeki nikotin nefes ile içe çekildikten kısa bir süre sonra kanda eriyerek, beyindeki beyin hücrelerini etkilemeye başlar. Nikotin, bu hücreler üzerindeki 'nikotinik asetilkolin algaçları'nı etkileyerek, hem bağımlılığı hem de zihinsel uyanıklığı tetikler ve hafızanın iyi işlemesine yardımcı olur. Tapper ve arkadaşları 2004 Kasım'ında Science dergisinde yayınladıkları çalışmalarıyla; nikotinik asetilkolin algaçlarının, alt ünitesinde değişim olan insanlarda, nikotin bağımlılığı eşiğinin düştüğünü göstermişlerdir. Bu durumdakiler nikotinin bağımlılık yapıcı etkilerine daha eğimli olabilirler. Çalışmalar sadece nikotin bağımlılığının nasıl körüklediğine değil, genel olarak bağımlılık genetiğinin anlaşılmasına yardımcı olmaktadırlar. Dolayısıyla sizin ve bazılarının neden daha kolay bağımlı olduklarına böyle bir cevap verilebilir. Fakat bu sizin sigarayı bırakma çabanıza köstek olmak yerine bu yöndeki iradenizi artırmalıdır.
|
