|
Faizi önceden söylemeden artırmak daha etkili olurdu
Mali piyasaların üzerine çöken kara bulutlar bir türlü gitmiyor. Türkiye gibi gelişmekte olan bir çok ülkenin üzerinde kara bulutlar çökmüştü. Fakat etkisi bu kadar uzun sürmedi ve bu denli olumsuz etkilemedi. Bizdeki kara bulutların etkili olması, hem dış dünya ekonomisi, hemde iç siyasetteki olumsuzluklardan kaynaklandı.
Cari açık gibi bazı makro ekonomik göstergeler olumsuz olsa da, ekonomi o kadar da kötü değil. Altyapısı kuvvetli olan ekonomimizde bu tür türbülansların yaşanması normal. Ancak türbülansların geleceğini önceden görüp önlem alınması gerekirdi. Şu anda yaşanan sorunların ana kaynağı, zamanında ve yerinde önlemlerin alınmaması. Bu belki de Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz'ın şansızlığı. Ancak Merkez Bankası'nın zamanında gerekli hareketi yapmaması, sorunların derinleşmesine katkı sağladı. Bir hafta sonra yüksek çıkacak enflasyon rakamını tahmin edemeyen Merkez Bankası'nın faiz indirimi piyasalar tarafından olumsuz algılandı.
Merkez Bankasının 1.75 lik faiz arttırımı ise, Merkez Bankası'nın bağımsızlığını göstermeye yönelik bir uygulama olmakla beraber, bence iyi olmuştur. Ancak Durmuş Yılmaz, iyi niyetli de olsa yönetimdeki deneyim eksikliğinden hata yapmaktadır. Madem faiz arttırımını çarşamba günü yapacaktı, bunu pazar günü gazetecilere açıklamaması gerekirdi. Bu yüzden Merkez Bankası faiz arttırımı yapmadan piyasalar önce davrandı. O zaman da artırım amacına ulaşmadı. Merkez Bankası kararlarını alır, uygulama ile birlikte açıklar. Bizim Merkez Bankası ise, daha kararı almadan "ben şöyle bir karar alacağım" diyor, daha sonra kararı alıyor. Bunun da etkisi sınırlı oluyor.
Merkez Bankası'nın faiz artırım kararının bir ayağı eksiktir. Kararı çarşamba akşamı açıklarken, perşembe sabahı da piyasaların açılması ile birlikte döviz silahını da uygulamaya koysaydı daha etkili sonuç alırdı. Başkan Durmuş Yılmaz, faizdeki hatayı dövizde de yapıyor. Diyor ki "gerekirse döviz satış ile de piyasalara müdahale ederim." Kardeşim yapacaksan söylemeden yap. Birileri ona göre hazırlık yapmasın.
Kaldı ki, bunun da zamanı geçti. Faiz yükseltme kararı ile bunu yapsaydın başarılı olurdun. Şimdi yaparsan maliyeti yüksek etkisi düşük olur. Bazı karar ve uygulamalar vardır ki zamanında ve yerinde yaparsan etkisini görürsün. Zamanında uygulamaya sokmadığın kararı daha sonra uygularsan etkisi pek olmaz. İşte bizim Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz da bunu yapıyor. Bence Başkan iyi niyetli, ancak yöneticilik deneyiminde eksiklik var. Zamanla öğrenir, fakat ülkeye faturası yüksek olur.
Bir başka hatırlatmayı da yapmakta yarar vardır. Para Politikası Kurulu'na atanacak üyelerin, IMF ile ilişkilere inanması gerekir. Serbest piyasa ekonomisi, özelleştirme ve liberalleşmeye inanmayan birinin bu kurula atanması, bu kurulu amacından uzaklaştırır. Kurulu atanan üye diyorsa ki, "ben özelleştirmeye ve serbest piyasa ekonomisine inanmıyorum, IMF de kim oluyor" gibi söylemleri olan bir üyenin bu kurula atansa da bu görevi kabul etmemesi gerekir.
|
