Hapla zayıflamak kolay ama sağlıksız
Şişmanlığın ilaçlarla giderilmesi son dönemlerde gündeme gelen en önemli konulardan. Ancak bu ilaçlar tansiyon ve kalp sorunlarına neden oluyor.
Günaydın, öncelikle yazılarımı takip eden siz sevgili okuyucularıma teşekkür etmek istiyorum. Bana gönderdiğiniz mailler her hafta artış gösteriyor ve ben de hızla cevap vererek onları yanıtlamaya çalışıyorum. Bu hafta için şişmanlıkta ilaç kullanımını merak eden yüzlerce kişiye cevap vermek istiyorum. Şişmanlıkla ilgili birçok yayını olan erişkin endokrinoloğu Prof. Dr. Daniel H. Bessesen, bireylerin kilo fazlalığına göre uygulanacak tedavi modelini Beden Kitle İndekslerine göre planlamanın daha doğru bir yol olacağını belirledi. Beden Kitle İndeksi; ağırlığınızın kilogram cinsinden değerinin, boyunuzun metre cinsinden karesine bölümüyle bulunan şişmanlığın sınıflanmasını gösteren değerdir. Beden Kitle İndeksi 25-29.9 arasındaki bireyler sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve davranış tedavisi ile kilo verebilir. Beden Kitle İndeksi 30-39.9 arasında olanlarda kan yağlarında yükseklik, kan şekerinde artış gibi sağlık sorunları varsa, uygun beslenme tedavisine ek olarak endokrinolog ile tıbbi destek gerekmektedir. Buradan çıkaracağımız en önemli sonuç, şişmanlığın getirdiği sağlık sorunları olmadan, kilo fazlalığımızı değerlendirmeden gelişigüzel ilaç kullanmamamız gerektiğidir. Yani "Kilo veremiyorum. Bu nedenle ilaç kullanmalıyım" düşüncesi sağlık açısından sakıncalıdır. Amerikan Şişmanlık Araştırma ve Eğitim Merkezi, Colorado Üniversitesi Sağlık Bilimleri Merkezi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Kürsü Başkanı Dr. Bessesen "Diyet ve egzersiz genelde etkili ve riski olmayan tedavi yöntemidir. İlaç tedavisi etkili ancak hem maliyeti yüksek hem de klinik riskleri bulunmaktadır" diyor. Selahattin Dönmez diyet uzmanı Peki, şişmanlığa  karşı ilaç kullanılacaksa nasıl kullanılmalıdır? Şişmanlığın bir hastalık olduğu, bazı özel durumlarda ilaçlarla tedavisinin gerektiği ve tüm ilaçların olduğu gibi, şişmanlıkta kullanılacak ilaçların da yan etkilerinin olduğu vurgulanmalıdır. İlaç tedavisine kozmetik ve estetik nedenlerle değil, tıbbi endikasyonlar nedeniyle başlanmalıdır. İştahı baskılayan tedavilerin, karın çevresindeki yağların yok edilmesi, kanda oluşacak anormal lipid değişikliklerinin önlenmesi ve tansiyon yükseltmeyi önleyici gibi ek yararları bulunmaktadır.
TEDAVİNİN BİR PARÇASI
İlaç tedavisi tek başına değil, her zaman uygun yeme alışkanlığı ve fiziksel aktivitenin ön planda yer aldığı bir programın parçası olarak uygulanmalıdır. İlaç tedavisinin, sadece ilaçların kullanıldığı sürede etkili olduğu vurgulanmalıdır. Birey ilaç kullanıyorsa kilo verme süreci sonunda yeme ve aktivite alışkanlıklarında değişiklikler yapmış olsa dahi ilaç kesildiğinde kilo alması beklenir. Bu nedenle bu ilacı yazan hekimin, yaşam tarzında önemli değişiklikleri gerçekleştirmesi için hastayı beslenme uzmanına sevk etmesi gerekir. Aslında ilaç kullanımının getirdiği ciddi sorunlar da vardır. Günümüze kadar içerisinde "deksfenfluramin, fenfluramin ve fentermin" etken maddelerinin bulunduğu çok popüler olan iki ilacın tedavi süresinde bireylerde yaptığı valvüler kalp hastalığı ve pulmoner tansiyon nedeniyle piyasadan kaldırıldığı bilinmektedir. Bunun ardından şişmanlıkta ilaç tedavisinin kullanımı karmaşaya neden olmuştur. İştahı baskılayan tedavilerle ilgili en önemli sorun pulmoner hipertansiyon, valvüler kalp hastalığı, giderek artan nefes darlığı ve ayak bileklerinde oluşan ödemdir. Bu durum, son derece  ender görülen ancak ciddi bir yan etkidir. Genelde bu yan etkilerin ilacın aralıklı veya sürekli olarak 3 aydan uzun süre kullanımdan kaynaklandığı da bir gerçektir. Etken maddesi deksfenfluramin, fluoktesin, amfetamin türevi olan ilaçlarda ağız kuruluğu, ishal veya kabızlık, depresyon, uykusuzluk, sinirlilik ve kalp atışında artma görülen diğer yan etkiler arasındadır. İlaç tedavisi olasılıkla ikinci seçenek olarak düşünülmeli ve başka girişimler başarılı olmadığı takdirde tıbbi nedenlerle daha çok kilo vermek gerektiğinde bu yola başvurulmalıdır. Ayrıca ilaç tedavisine ne zaman başlanacağının belirlenmesi kadar, ne kadar süreceğine de karar vermek gerekmektedir. Ancak gelecekte beslenme tedavisine yardımcı olabilecek sağlığı tehdit edici riskleri az olan ilaçlar, şişmanlığın tedavisinde yer alabilir.
EGZOTİK SOMON KUŞBAŞI (4 kişilik)
Yaklaşan Sevgililer Günü için sağlıklı yemek tarifi. Yanına 1-2 kadeh şarap ile servis edildiğinde lezzetine diyecek yok.
Hazırlanışı Mantar, yeşil soğan, tane karabiber ve az miktarda tuz, kuşbaşı halinde doğranmış somon filetolarla harmanlanır; fırın kabına düzgün bir şekilde yerleştirilir. Üzerine limon dilimleri eklenerek 200 derecede 25-30 dakika kadar pişirilir. Bir porsiyonun enerji miktarı 225 kaloridir.
Malzemeler
* 1 orta boy somon fileto
* 2 kase taze, doğranmış mantar
* 1 kase ince doğranmış, taze yeşil soğan
* 2 yemek kaşığı tane karabiber
* Az miktarda tuz
* 2 yemek kaşığı zeytinyağı
* 1 adet limondan yapılacak kabuklu halkalar
Selahattin Dönmez
|
